Thành tích của Tòa án đóng góp vào thành tựu chung của đất nước
Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII đến nay, bên cạnh việc phấn đấu đạt và vượt chỉ tiêu Quốc hội giao trên các mặt công tác, Tòa án các cấp đã và đang triển khai sắp xếp, tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo Nghị quyết số 18-NQ/TW gắn với tăng cường kỷ cương, kỷ luật, đạo đức công vụ và quản lý công chức, viên chức.
Kết quả công tác đạt và vượt chỉ tiêu Quốc hội giao
Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII đến nay, các Tòa án triển khai thực hiện nhiệm vụ trong bối cảnh số lượng các loại vụ việc phải giải quyết bình quân tăng khoảng 8%/năm với tính chất đa dạng, phức tạp.
Hằng năm, Ban cán sự đảng, Lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao đều ban hành các nghị quyết, chỉ thị để lãnh đạo, chỉ đạo các Tòa án thực hiện giải pháp thiết thực nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động.
Kết quả các mặt công tác cơ bản đạt và vượt chỉ tiêu Quốc hội giao, cụ thể: Triển khai các nhiệm vụ cải cách tư pháp, tham gia xây dựng thể chế, tăng cường xây dựng, bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật.
Tòa án nhân dân tối cao đã nghiên cứu, xây dựng Chuyên đề về cải cách tư pháp tại Tòa án nhân dân đến năm 2030, định hướng đến năm 2045, đáp ứng yêu cầu xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.
Ban cán sự đảng, Lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao đã trình Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương thông qua Đề án đổi mới tổ chức Tòa án nhân dân tinh gọn, hoạt động hiệu lực hiệu quả, đáp ứng yêu cầu tình hình mới và Đề án xây dựng Tòa án điện tử ở Việt Nam, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp đến năm 2030 định hướng đến 2045.
Tòa án nhân dân tối cao đã nghiên cứu, xây dựng và trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua nhiều dự án Luật, Nghị quyết, Pháp lệnh, đặc biệt là Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), Luật Tư pháp người chưa thành niên.
Công tác phát triển án lệ được quan tâm, đến nay Hội đồng Thẩm phán đã ban hành được 72 án lệ và đã có hơn 1.721 bản án, quyết định viện dẫn, áp dụng án lệ.
Tòa án nhân dân tối cao đã chú trọng làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống cho đội ngũ cán bộ, công chức. Thường xuyên đổi mới, đa dạng phương thức đào tạo, bồi dưỡng thông qua hệ thống truyền hình trực tuyến; tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm, đối thoại trực tuyến giữa Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao và Thẩm phán Tòa án các cấp.
Công tác bổ nhiệm Thẩm phán, Chánh án, Phó Chánh án Tòa án nhân dân các cấp được thực hiện nghiêm túc, đảm bảo đúng quy định, điều kiện và quy trình.
Công tác quy hoạch, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại chức vụ lãnh đạo quản lý được tiếp tục quan tâm. Công tác tuyển dụng, điều động, luân chuyển, biệt phái được thực hiện đúng quy định. Công tác bảo vệ chính trị nội bộ trong Tòa án nhân dân được triển khai nghiêm túc, hiệu quả.
Công tác giải quyết, xét xử các loại vụ việc có tiến bộ, tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của Tòa án hàng năm đều đạt chỉ tiêu mà Nghị quyết của Quốc hội đề ra.
Công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm có nhiều chuyển biến tích cực; tiến độ và chất lượng giải quyết được nâng cao.
Tòa án nhân dân tối cao cũng đã tập trung đầu tư xây dựng trụ sở; từng bước củng cố, hiện đại cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện làm việc, tăng cường nguồn lực đầu tư cho công nghệ thông tin. Công tác thanh tra, kiểm tra công vụ được tiến hành thường xuyên, nghiêm túc…Các mặt công tác khác đều đạt những kết quả đáng ghi nhận.
Sắp xếp, tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả
Để triển khai thi hành Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2024, tổ chức bộ máy của Tòa án nhân dân các cấp đã được nghiên cứu, sắp xếp tinh gọn. Tuy nhiên, thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, Ban cán sự đảng Tòa án nhân dân tối cao thống nhất tiếp tục tinh gọn tổ chức bộ máy trong Tòa án nhân dân.
Theo đó, ngay sau khi có chủ trương của Bộ Chính trị và Kế hoạch của Ban Chỉ đạo Trung ương, Ban Chỉ đạo Chính phủ về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW, Ban cán sự đảng Tòa án nhân dân tối cao đã kịp thời, khẩn trương, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo việc tổng kết Nghị quyết và xây dựng phương án sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của ngành theo đúng yêu cầu.
Hiện nay, việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW trong ngành Tòa án đang được thực hiện gấp rút, quyết liệt và nhiệm vụ này cũng đã được thể hiện trong Chỉ thị số 06/2024/CT- CA của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao “Về yêu cầu triển khai thực hiện nhiệm vụ công tác ngành Tòa án nhân dân năm 2025”.
Trong đó, yêu cầu tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy Tòa án các cấp theo chủ trương của Bộ Chính trị sau tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW đảm bảo tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả gắn với nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, nhất là các chức danh tư pháp đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thời kỳ mới đảm bảo đúng mục tiêu, yêu cầu, tiến độ đề ra và gắn với đề án xây dựng Tòa án điện tử của Ngành.
Đặc biệt, Ban cán sự đảng Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Nghị quyết số 753-NQ/BCSĐ ngày 30/12/2024 về việc rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy trong Tòa án nhân dân sau tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW.
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trí khẳng định:
“Đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực hiệu quả” là cuộc cách mạng rất mạnh mẽ, thể hiện sự quyết tâm của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Trung ương Đảng. Phải xác định đây là cơ hội để cải cách, cải tổ, đổi mới bộ máy và có nhiều điều kiện để làm vì có sự vào cuộc quyết liệt, chặt chẽ của cả hệ thống chính trị, từ cơ quan Đảng, chính quyền, đoàn thể từ Trung ương đến địa phương.
Đây là nhiệm vụ buộc phải làm, “không làm không được”; vấn đề hiện nay chỉ là “bàn cách làm cho kỹ, cho hiệu quả với mục tiêu tinh gọn để mạnh lên, hiệu quả hơn, tốt hơn”. Cùng với đó, chế độ chính sách khi tinh gọn bộ máy cũng sẽ được nghiên cứu cho phù hợp với mục tiêu “vì lợi ích chung”.
Chánh án Lê Minh Trí yêu cầu các đơn vị, Tòa án nhân dân các địa phương khẩn trương có phương án sắp xếp tổ chức bộ máy với tinh thần: Chỗ nào tinh gọn thì tinh gọn; lĩnh vực nào quá tải, hoặc cần tăng cường mạnh lên thì phải tăng cường.
Quan tâm đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nguồn cán bộ kế cận với mục tiêu “vì công việc, vì cái chung” và phải có kế thừa. Đồng thời, phải quan tâm công tác ổn định tư tưởng cán bộ và đề xuất chính sách, chế độ phù hợp đối với cán bộ thuộc diện tinh giản.
Tăng cường kỷ cương, kỷ luật, đạo đức công vụ và quản lý công chức, viên chức
Phát biểu chủ trì Hội nghị “Quán triệt tăng cường kỷ cương, kỷ luật, đạo đức công vụ và quản lý công chức, viên chức trong Tòa án nhân dân”, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trí nhấn mạnh về yêu cầu “kỷ cương, liêm chính”, tiếp tục kiện toàn bộ máy; tăng cường kỷ cương, kỷ luật; tăng cường thanh tra, kiểm tra, trong đó có việc hoàn thiện cơ chế người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng đồng thời là người đứng đầu cơ quan để gắn công tác xây dựng Đảng với công tác quản lý điều hành.
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đề nghị toàn hệ thống Tòa án tiếp tục quán triệt, nhận thức đầy đủ các quan điểm, quy định của Đảng có liên quan như: Quy định số 114-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ; Quy định số 132-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án; Quy định số 144-QĐ/TW của Bộ Chính trị “Quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên giai đoạn mới” và sắp tới là Quy định về kiểm soát quyền lực trong xây dựng pháp luật; tiếp tục đẩy mạnh phong trào học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh…Đồng thời, phải nhận thức rõ quan điểm của Đảng và Nhà nước trong công tác phòng, chống tham nhũng là “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.
Lưu ý về một số vụ việc sai phạm của cán bộ trong hệ thống cơ quan tư pháp vừa qua, trong đó có cả một số cá nhân công tác trong hệ thống Tòa án, Chánh án Lê Minh Trí đề nghị mọi cán bộ, đảng viên phải nhìn nhận lại mình, nhận thức lại về hành vi của mình, phải ý thức sâu sắc lời dạy của Bác Hồ đối với Tòa án là “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”.
Trong vấn đề thực thi nhiệm vụ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trí cho rằng, trách nhiệm cao nhất của người Thẩm phán là bảo đảm công lý, công bằng trong xét xử, lòng phải trong, tâm phải sáng, không để lợi ích cá nhân xen vào công việc… để giữ gìn cho chính mình, giữ gìn cho hình ảnh của Tòa án. Cùng với đó là việc tăng cường phối hợp giữa các cơ quan tố tụng trong công tác, đạt hiệu quả trong công việc.
Mỗi cán bộ trong hệ thống Tòa án cần xem xét, nhận thức lại, điều chỉnh hành vi của mình để phát huy mặt tốt, hành động cho đúng, có trách nhiệm, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới
Phát biểu tại Hội nghị triển khai công tác Tòa án năm 2025, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trí khẳng định, thành tích của ngành Tòa án thời gian qua đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của đất nước, khẳng định vai trò của ngành Tòa án trong xây dựng công tác thể chế, thực thi pháp luật, tham gia vào công tác quản trị, phát triển đất nước…
Chánh án Lê Minh Trí đánh giá, tình hình chung của thế giới và tình hình của Việt Nam thời gian tới có nhiều thách thức, khó khăn, nhưng cũng có nhiều thuận lợi, đó là có sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng để tháo gỡ các điểm nghẽn, quyết tâm thực hiện tinh gọn bộ máy, thực hiện chuyển đổi số, quyết tâm chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí…để nỗ lực bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Trong bối cảnh này, Chánh án Lê Minh Trí đề nghị toàn ngành Tòa án quán triệt nghiêm túc Chỉ thị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao "Về yêu cầu triển khai nhiệm vụ công tác ngành Tòa án nhân dân năm 2025”; Chánh án Tòa án các cấp, Thủ trưởng các đơn vị thuộc Tòa án nhân dân tối cao phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ án, vụ việc; phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu công tác được Quốc hội giao; tăng cường kỷ cương, kỷ luật công vụ; coi trọng công tác cán bộ và phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của yếu tố phẩm chất, đạo đức của cán bộ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trí yêu cầu tập trung làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, yêu cầu giữ gìn phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật đối với đội ngũ cán bộ, công chức.
Quyết tâm xây dựng đội ngũ cán bộ Tòa án liêm chính, chính trực, có ý thức, trách nhiệm bảo vệ công lý, lẽ phải, công bằng; biết bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái sai; có bản lĩnh chính trị, giỏi về nghiệp vụ, nắm vững về pháp luật.
Đề cao vai trò lãnh đạo của Đảng, Chánh án Lê Minh Trí cho rằng, người đứng đầu các cấp Tòa án với vai trò là Bí thư và thủ trưởng phải chịu trách nhiệm và làm tốt công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, công tác quản lý, công tác nghiệp vụ của đơn vị.
Triển khai thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các giải pháp, biện pháp phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong đơn vị theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và Luật Phòng chống tham nhũng; bản thân phải nêu gương, nghiêm túc, chuẩn mực, giữ gìn.
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đề nghị Thủ trưởng các đơn vị, Chánh án Tòa án nhân dân các cấp nhận thức rõ trách nhiệm đứng đầu của mình, “đồng cam, cộng khổ” để cùng nhau nhanh chóng khắc phục thiếu sót trong công tác, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.