Tư tưởng Hồ Chí Minh về dựng nước và giữ nước
Sau 80 năm kể từ ngày thành lập nước (2/9/1945-2/9/2025), Tư tưởng Hồ Chí Minh về dựng nước và giữ nước vẫn là một di sản quý giá mãi mãi giữ nguyên giá trị trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Muốn dựng nước, phải tìm ra con đường cứu nước
Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên trong một gia đình và quê hương có truyền thống yêu nước. Sớm thấu hiểu cảnh tôi đòi cực khổ của một người dân mất nước, Người đã quyết định từ giã quê hương, ra đi tìm đường cứu nước, cứu dân.
Trên lộ trình đó, Người đã đi từ chủ nghĩa yêu nước Việt Nam với truyền thống hàng ngàn năm văn hiến, để tiếp cận những tinh hoa văn hóa nhân loại và đến với chủ nghĩa Mác Lênin.
Sự kết tinh giữa chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa Mác - Lê-nin đã khởi nguồn hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về dựng nước và giữ nước.
Theo Người, muốn dựng nước, trước hết phải tìm ra con đường đúng đắn để cứu nước. Vượt lên sự bế tắc của các sĩ phu yêu nước đương thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định con đường cứu nước là: "Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc, không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản" và "Cách mạng giải phóng dân tộc phải phát triển thành Cách mạng xã hội chủ nghĩa thì mới giành được thắng lợi hoàn toàn".
Tìm ra con đường cứu nước đúng đắn để khôi phục lại non sông gấm vóc là một cống hiến kiệt xuất của Chủ tịch Hồ Chí Minh, một sự phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam.
Được tư tưởng đúng đắn đó của Người soi sáng, Đảng ta đã lãnh đạo, tổ chức toàn dân kháng chiến để giành độc lập cho đất nước. Theo tư tưởng và sự chỉ đạo của Người, cuộc khởi nghĩa vũ trang ở nhiều nơi diễn ra và ngày 19/8/1945 thành công ở thủ đô Hà Nội, lan rộng khắp các tỉnh ở cả 3 miền Bắc, Trung, Nam.
Chỉ trong vòng 15 ngày, nhân dân ta đã giành được chính quyền trong cả nước. Tổng khởi nghĩa tháng 8/1945 thành công. "Dân ta đã đánh đổ xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để xây dựng nước Việt Nam độc lập.
Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ dân chủ cộng hòa". Con đường cứu nước để dựng lại đất nước với hơn 30 năm (1911-1945) nay đã được thực hiện; Và tư tưởng của Người về cách mạng giải phóng dân tộc, khởi nghĩa vũ trang... từ lý luận đi vào thực tiễn đã thành công.
Xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân
Cứu nước, giành độc lập cho dân tộc đã khó nhưng dựng nước và giữ nước lại muôn vàn khó khăn hơn. Với thế giới quan duy vật và nhân sinh quan của người Cộng sản, với nhãn quan chính trị và tầm nhìn chiến lược, nên ngay từ ngày đầu khi nước Việt Nam dân chủ cộng hòa còn non trẻ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra các nhiệm vụ cấp bách trong xây dựng đất nước như:
Phải kiến thiết và xây dựng một nhà nước của dân, do dân, vì dân, một nền hành chính phục vụ nhân dân. hướng tới mô hình chính quyền tinh gọn, hiệu quả; Phát động tăng gia sản xuất chống nạn đói, tổ chức tổng tuyển cử, vũ trang toàn dân và xây dựng quân đội nhân dân, động viên tổ chức nhân dân, củng cố mặt trận thống nhất, đặt luật lao động, thực hiện giảm tô, giảm tức, bãi bỏ thuế thân, thuế chợ, thuế đò, xây dựng văn hóa mới; tuyên bố tự do tín ngưỡng, lương giáo đoàn kết…
Tất cả các chính sách ấy đã thể hiện tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về "dựng lên một nước Việt Nam dân chủ cộng hòa" trong những ngày đầu "trứng nước" nhằm tăng cường đoàn kết toàn dân, phát triển lực lượng cách mạng trong nhân dân để đối phó với thù trong giặc ngoài.
Khi thực dân Pháp cướp nước ta một lần nữa, thì quyết tâm giữ nước theo tư tưởng của Người được thể hiện thông qua "Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến" ngày 20/12/1946: "Thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ... ". Đáp lời kêu gọi của Người, cả nước ta nhất tề đứng dậy với tinh thần quật khởi và ý chí "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh".
Tư tưởng "kháng chiến kiến quốc" của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định rõ hai nhiệm vụ cơ bản của cách mạng Việt Nam lúc đó, luôn gắn bó hữu cơ với nhau để tạo nên thắng lợi.
Vì theo Người "kháng chiến phải đi đôi với kiến quốc, kháng chiến có thắng lợi thì kiến quốc mới thành công. Kiến quốc có chắc chắn thành công, kháng chiến mới mau thắng lợi".
Do thực hiện tốt cả kháng chiến và kiến quốc nên tiềm lực và thực lực của đất nước ta ngày càng phát triển vững mạnh, đủ sức đánh thắng địch trong chiến dịch quyết chiến chiến lược Điện Biên Phủ, giải phóng hoàn toàn miền Bắc, lập lại hòa bình trên một nửa nước thân yêu.
Ngay sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, tại đền thờ các Vua Hùng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ân cần căn dặn cán bộ, chiến sĩ Đại đoàn 308 trước khi về tiếp quản Thủ đô: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.
Truyền thống dựng nước gắn liền với giữ nước suốt chiều dài lịch sử của dân tộc ta, được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta phát triển nâng lên tầm cao thời đại mới; được kế thừa trong giai đoạn hiện nay, gắn với nhiệm vụ chiến lược xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc trên tất cả các lĩnh vực.
Bước vào cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, tư tưởng chỉ đạo dựng nước đi đôi với lo giữ nước lại được Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh phát triển lên một bước cao hơn thành hai nhiệm vụ chiến lược: Xây dựng miền Bắc đi lên chủ nghĩa xã hội và giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà.
Trong đó, Bác xác định rõ: "Xây dựng miền Bắc là cái nền, cái gốc để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước". Nhờ có tư tưởng, đường lối và nhiệm vụ chiến lược đúng đắn của Đảng, quân và dân ta đã xây dựng miền Bắc vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.
Tiềm lực chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học, quốc phòng và an ninh ngày càng phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao... Có sự chi viện to lớn của nhân dân miền Bắc, sự ủng hộ và giúp đỡ của bạn bè quốc tế, quân và dân ta đã đánh thắng đế quốc Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước...
Di sản còn nguyên giá trị
Đã 80 năm kể từ khi thành lập nước, truyền thống dựng nước gắn liền với giữ nước, được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta phát triển nâng lên tầm cao thời đại mới.
Từ Tổng khởi nghĩa Tháng Tám thành công đến kháng chiến chống Pháp, kháng chiến chống Mỹ thắng lợi với những tư tưởng có giá trị vĩnh hằng như "Kháng chiến kiến quốc", "Không có gì quý hơn độc lập tự do"... được kế thừa trong giai đoạn hiện nay, gắn với nhiệm vụ chiến lược xây dựng đất nước với bảo vệ Tổ quốc trên tất cả các lĩnh vực: phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường củng cố tiềm lực quốc phòng, bảo đảm an ninh Tổ quốc, giữ vững độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về dựng nước và giữ nước là một di sản quý giá mãi mãi giữ nguyên giá trị. Với niềm kính yêu vô hạn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta càng thêm tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng do Người sáng lập và dày công rèn luyện.
Trong công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, chúng ta tiếp tục phát huy những bài học kinh nghiệm quý giá trong tư tưởng của Người về dựng nước và giữ nước để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, đưa đất nước ta vươn mình giàu mạnh, sánh vai cùng các cường quốc năm châu như Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong đợi.