Giám định, định giá tài sản trong tố tụng hình sự còn nhiều khó khăn

Ông Nguyễn Đình Trung, Viện trưởng VKSND TP. Cần Thơ chủ trì hội nghị. Tham dự hội nghị còn có Phó Chánh án TAND TP. Cần Thơ Phạm Lâm Đồng; cùng đại diện Sở Tư pháp, Sở Tài chính, Công an TP. Cần Thơ.

Theo ông Nguyễn Đình Trung, Viện trưởng Viện trưởng VKSND TP. Cần Thơ, thực hiện sự chỉ đạo của Ban cán sự đảng VKSND TP. Cần Thơ về việc thực hiện Thông báo số 39-TB/BCĐ ngày 07/8/2024 Kết luận của ông Nguyễn Văn Hiếu, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực TP Cần Thơ tại cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo ngày 01/8/2024.

Ngày 30/9/2024, VKSND TP. Cần Thơ ban hành Kế hoạch số 48/KH-VKS thực hiện việc xây dựng báo cáo Chuyên đề “Định giá tài sản trong tố tụng hình sự và giám định tư pháp các vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế, thực tiễn trên địa bàn thành phố Cần Thơ giai đoạn 2018 - 2023”.

“Hội nghị định giá tài sản trong tố tụng hình sự, giám định tư pháp nhằm đánh giá đúng thực trạng công tác định giá tài sản, giám định tư pháp các vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế qua đó rút ra được những khó khăn, vướng mắc, trong quá trình thực hiện, đưa ra những giải pháp, kiến nghị và đề xuất để thực hiện hiệu quả hơn trong thời gian tới”, Viện trưởng VKSND TP. Cần Thơ Nguyễn Đình Trung nhấn mạnh.

Trong giai đoạn 2018 – 2023, Cơ quan điều tra Công an thành phố Cần Thơ thụ lý tổng số 86 tin nguồn tin tội phạm về tham nhũng, kinh tế, trong đó có 43/86 nguồn tin có trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản (số nguồn tin có trưng cầu giám định 38 tin, số nguồn tin có yêu cầu định giá tài sản 05 tin), chiếm tỷ lệ 50%. Đã giải quyết 72 tin, còn 10 tin tạm đình chỉ vì lý do chưa có kết quả giám định, định giá tài sản.

Công tác giám định tư pháp, yêu cầu định giá tài sản của cơ quan tiến hành tố tụng qua giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử: Cơ quan điều tra khởi tố mới 134 vụ với 215 bị can. Trong đó, có 42 vụ án có trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản.

Cơ quan điều tra đã ban hành 29 quyết định trưng cầu giám định và 13 yêu cầu định giá; cơ quan giám định từ chối 03 giám định, 01 định giá và 01 quyết định trưng cầu giám định chậm ban hành kết luận, 01 yêu cầu định giá lại tài sản; 01 quyết định trưng cầu giám định bổ sung do Bản kết luận giám định ban đầu chưa thể hiện hết nội dung yêu cầu, số liệu còn chưa thống nhất giữa cơ quan giám định và đối tượng.

Hiện còn 03 vụ đang tạm đình chỉ với lý do chờ kết luận giám định, định giá tài sản. Không phát sinh đình chỉ giải quyết do hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự mà có liên quan đến giám định, định giá tài sản.

Theo ý kiến tham luận của các đại biểu tham dự hội nghị, công tác định giá tài sản trong tố tụng hình sự, giám định tư pháp các vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế trong thời gian qua có nhiều thuận lợi như nhận được sự quan tâm, phối hợp, hỗ trợ của các đơn vị có liên quan. Tuy nhiên, đối với những vụ án có nhiều tài sản, có giá trị lớn thì các đơn vị thực hiện định giá còn gặp rất nhiều khó khăn.

Theo ông Bùi Văn Kiệt, Phó Giám đốc Sở Tài chính TP. Cần Thơ, trong giai đoạn 2018-2023, Sở Tài chính đã tiếp nhận 102 yêu cầu định giá. Trong đó, Hội đồng có kết luận định giá 84 vụ việc và có 18 yêu cầu định giá đã từ chối thực hiện định giá do hồ sơ chưa đủ cơ sở để Hội đồng định giá.

“Hạn chế trong công tác định giá là các văn bản pháp luật hướng dẫn việc định giá tài sản trong tố tụng hình sự đã ban hành đầy đủ. Điển hình như về nguyên tắc định giá tài sản, tại khoản 1 Điều 4 Nghị định số 30/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định một trong các nguyên tắc định giá tài sản là “phù hợp với giá thị trường của tài sản cần định giá hoặc tài sản tương tự với tài sản cần định giá tại thời điểm và nơi tài sản được yêu cầu định giá”, tuy nhiên, điều này cũng chưa phù hợp trong trường hợp định giá tài sản là hàng cấm, tài sản có thị trường hạn chế hoặc không mua bán, giao dịch trên thị trường”, ông Kiệt dẫn chứng.

Tại hội nghị, các đại biểu cũng thống nhất kiến nghị, để tiếp tục nâng cao chất lượng công tác giám định tư pháp, định giá tài sản trong tố tụng hình sự, trong thời gian tới đề xuất bộ chuyên, ngành quan tâm: hướng dẫn giám định về nguồn gốc, xuất xứ đối với hàng cấm và hàng nhập lậu; cụ thể hóa văn bản hướng dẫn về cơ chế chính sách ưu đãi trong chủ trương xã hội hóa hoạt động giám định; có chế độ phù hợp cho đội ngũ giám định viên, thành viên Hội đồng định giá làm công tác kiêm nhiệm.

Đồng thời kiến nghị liên ngành Tư pháp Trung ương thống nhất và ban hành hướng dẫn việc xem xét, đánh giá và sử dụng kết luận giám định, định giá trong hoạt động tố tụng hình sự bởi kết luận giám định, định giá là căn cứ để xác định thiệt hại nhằm bảo đảm việc giải quyết các vụ án, nhất là án tham nhũng, chức vụ, kinh tế được chính xác, khách quan và đúng pháp luật.

Phú Khởi