Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Pháp lệnh Chi phí tố tụng

Tiếp tục chương trình làm việc phiên họp 40, chiều 11/12, với đa số Uỷ viên có mặt tán thành, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã thông qua Pháp lệnh Chi phí tố tụng.

Pháp lệnh Chi phí tố tụng, trình UBTVQH thông qua gồm có 12 chương, 73 điều. Pháp lệnh này quy định về một số chi phí tố tụng; tạm ứng chi phí tố tụng; trách nhiệm chi trả, nghĩa vụ chịu chi phí tố tụng; kinh phí chi trả chi phí tố tụng theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính.

Việc xác định chi phí, tạm ứng chi phí, trách nhiệm chi trả, nghĩa vụ chịu chi phí, kinh phí chi trả chi phí trong quá trình Tòa án nhân dân xem xét, quyết định đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc và xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính được thực hiện theo quy định của Pháp lệnh này. Án phí, lệ phí Tòa án không thuộc phạm vi điều chỉnh của Pháp lệnh này.

Vì sao nâng phụ cấp xét xử cho Hội thẩm 900.000 đồng/ngày?

Trình bày tóm tắt báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp (UBTP) Lê Thị Nga tán thành với sự cần thiết ban hành Pháp lệnh Chi phí tố tụng.

Về mức chi cụ thể trong Danh mục chi phí tố tụng, theo bà Nga, đa số ý kiến tán thành việc sửa đổi, nâng mức chi phí tố tụng để phù hợp với thực tiễn sau 12 năm thi hành Pháp lệnh số 02. Có ý kiến đề nghị làm rõ thêm việc điều chỉnh mức chi cho Hội thẩm.

Thực hiện Kết luận của UBTVQH, Thường trực UBTP đã phối hợp với TANDTC và các cơ quan hữu quan rà soát, nghiên cứu kỹ lưỡng về Danh mục chi phí tố tụng. Riêng về phụ cấp xét xử của Hội thẩm, theo Quyết định số 41/2012/QĐ-TTg ngày 05/10/2012 của Thủ tướng Chính phủ về chế độ bồi dưỡng đối với người tham gia phiên tòa, phiên họp giải quyết việc dân sự thì từ năm 2012 đến nay, Hội thẩm được hưởng chế độ bồi dưỡng là 90.000 đồng/ngày. Trong khi đó, theo Thông tư liên tịch số 191/2014/TTLT-BTC-BTP ngày 12/12/2014 của Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp thì mức thù lao chi trả cho 01 ngày làm việc của luật sư chỉ định là 0,4 lần mức lương cơ sở; theo đó, mức chi phí thù lao cho Luật sư chỉ định từ 01/7/2024 là 936.000 đồng/ngày (0.4 x 2.340.000đ), "cao hơn 10 lần mức chi cho Hội thẩm".

"Trên cơ sở rà soát quy định của pháp luật, đánh giá đầy đủ ý nghĩa, trách nhiệm và công sức của Hội thẩm khi tham gia xét xử, bảo đảm phù hợp với thực tiễn và tương quan với một số chủ thể khác khi tham gia hoạt động tố tụng, Thường trực UBTP nhận thấy mức chi 900.000 đồng/ngày cho Hội thẩm như đề nghị của TANDTC là phù hợp"- Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nêu quan điểm.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến Thường trực UBTP đề nghị tiếp tục cân nhắc về mức phụ cấp xét xử của Hội thẩm. Đề nghị quy định mức 700.000 đồng/ngày để tương ứng với mức thù lao của Bào chữa viên nhân dân (trong Danh mục chi phí tố tụng kèm theo Pháp lệnh), đồng thời cũng tương ứng mức chi 01 ngày lương của Chuyên viên cao cấp bậc 1 (hệ số lương là 6.2, khoảng 660.000 đồng/ngày) và giảm một phần gánh nặng cho ngân sách nhà nước.

Không phân biệt giữa đối tượng hưởng lương và không hưởng lương ngân sách

Về chi phí thù lao cho người tham gia hoạt động tố tụng là người hưởng lương từ ngân sách nhà nước, theo bà Nga, đa số ý kiến UBTVQH tán thành dự thảo Pháp lệnh quy định: người hưởng lương từ ngân sách nhà nước được trả chi phí thù lao khi tham gia hoạt động tố tụng, đồng thời không phân biệt chi phí thù lao giữa người hưởng lương và người không hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Có ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng quy định này để thực hiện đúng yêu cầu của Nghị quyết 27-NQ/TW về cải cách chính sách tiền lương.

Bà Nga cho biết thêm, thực hiện Kết luận của UBTVQH yêu cầu nghiên cứu kỹ lưỡng các nội dung của Pháp lệnh liên quan đến chính sách cải cách tiền lương trong Nghị quyết 27-NQ/TW, Thường trực UBTP đã xin ý kiến của Chính phủ, Bộ Tài chính và Bộ Nội vụ về nội dung này. Ý kiến các cơ quan đề nghị UBTVQH có thể ban hành Nghị quyết quy định về chi phí thù lao cho người hưởng lương từ ngân sách nhà nước: trong thời gian chưa cải cách tiền lương thì giữ như hiện hành; khi có các văn bản cụ thể chế độ tiền lương mới thì thực hiện theo quy định mới.

Hiện nay, theo Kết luận số 83-KL/TW ngày 21/6/2024 của Bộ Chính trị thì việc thực hiện cải cách tiền lương khu vực công đang tiếp tục được thực hiện theo lộ trình, từng bước, hợp lý, thận trọng.

Do đó, căn cứ ý kiến của Chính phủ, trên cơ sở ý kiến thống nhất của Ủy ban Tài chính và Ngân sách, TANDTC và các cơ quan có liên quan, Thường trực UBTP đề nghị dự thảo Pháp lệnh tiếp tục quy định về chi phí thù lao khi tham gia hoạt động tố tụng, không phân biệt giữa đối tượng được hưởng lương và đối tượng không hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Thời gian tới, khi có văn bản hướng dẫn về chế độ tiền lương mới, Thường trực UBTP sẽ chủ động phối hợp với các cơ quan hữu quan đề xuất, báo cáo UBTVQH sửa đổi, bổ sung các quy định của Pháp lệnh (nếu cần thiết).

DANH MỤC CHI PHÍ TỐ TỤNG

(Ban hành kèm theo Pháp lệnh)

Duy Tuấn