Độc đáo Lễ hội Nhập làng của người Cơ Tu ở Quảng Nam

Nghi lễ Nhập làng là một trong những nghi lễ văn hoá quan trọng trong đời sống của dân tộc Cơtu, không chỉ nói lên văn hoá chào, hỏi, mang ý nghĩa cầu bình an, mạnh khoẻ, mà còn thể hiện sự hiếu khách đầy tính nhân văn, cao đẹp, thắt chặt thêm sự đoàn kết giữa các cộng đồng làng với nhau và cao hơn với du khách, bạn bè gần xa.

Đồng thời, lễ hội cũng là dịp để chia sẻ kinh nghiệm trong lao động, sản xuất và phát triển kinh tế, giáo dục con cháu gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của dân tộc Cơtu, giúp nhau cùng tiến bộ và phát triển bền vững.

Nghi lễ Nhập làng bắt đầu khi có khách đến làng. Ban đầu, các già làng sẽ đeo cho khách một vòng bằng tre lên đầu. Tiếp đó, các vị khách sẽ đi qua một cổng bằng vải thổ cẩm được các đôi trai gái trong làng giơ lên cao và bước qua thanh tre chứa các loại nước đã cúng cho thần linh. Lúc này, các vị khách đã được xem như là người bạn của dân làng, cùng hát, múa Tung tung da dá mà không còn sự phân biệt.

Tương truyền, từ ngày xa xưa khi hai làng có mâu thuẫn với nhau nhưng sau này không còn hiềm khích nữa, muốn làm hòa với nhau thì tổ chức lễ Nhập làng. Khi đội lên đầu vòng tre của làng, bước qua chỗ để nước thần thì đã được hóa giải mọi khúc mắc. Lúc này mọi người đã hòa chung với nhau trong làng, xóa bỏ mọi chuyện trước kia. Đồng thời, lễ cũng tổ chức để chào đón các vị khách từ nơi xa đến, thể hiện sự hiếu khách, cầu bình an cho mọi người của đồng bào người Cơ Tu.

Trong khuôn khổ lễ hội, thôn Ta Lang còn tổ chức lễ mừng Gươl mới, dựng cây nêu. Sau khi nghi lễ kết thúc, cả làng cùng quây quần bên nhau cùng nhau đánh trống, đánh chiêng, múa Tân tung da dá mừng có Gươl mới.

Làng văn hóa du lịch cộng đồng Ta Lang nằm gần trục đường Hồ Chí Minh, là thôn được huyện Tây Giang và Dự án Trường Sơn xanh chọn để xây dựng phát triển làng du lịch cộng đồng năm 2019. Làng được các công ty lữ hành du lịch trong tỉnh và ngoài tỉnh đánh giá cao, nhất là du khách quốc tế và thôn vinh dự được nhận Giấy khen của Hiệp hội du lịch cộng đồng Việt Nam trao tặng Làng du lịch cộng đồng tiêu biểu năm 2019. Năm 2022, được sự quan tâm của huyện từ Chương trình mục tiêu quốc gia, làng Ta Lang tiếp tục được huyện đầu tư xây dựng Nhà trưng bày, đón tiếp khách theo kiến trúc nhà sàn truyền thống để phát triển du lịch cộng đồng.

Hải Nam