Bộ Xây dựng đề xuất gói tín dụng nhà ở xã hội bằng trái phiếu
Bộ Xây dựng đề xuất gói tín dụng ưu đãi 100.000 tỷ đồng để phát triển nhà ở xã hội từ phát hành trái phiếu Chính phủ. Mức lãi vay của gói tín dụng này sẽ bằng với mức cho vay đối với hộ nghèo được Thủ tướng quy định trong từng thời kỳ.
Theo Bộ Xây dựng, để thực hiện đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội của Chính phủ trong giai đoạn 2021 - 2030 cần nguồn vốn khoảng 500.000 tỷ đồng. Trong đó, khoảng 50% nhu cầu vay thuộc người mua nhà, tương đương 250.000 tỷ đồng.
Song hiện mới có gói 120.000 tỷ đồng được các ngân hàng thương mại chủ động cân đối và vốn ngân sách qua Ngân hàng Chính sách xã hội. So với nhu cầu vốn phát triển nhà ở xã hội đến 2030, gói 120.000 tỷ chiếm khoảng 24%. Do đó, cần thêm gói tín dụng ưu đãi để đảm bảo mục tiêu cả nước có 1 triệu căn nhà ở xã hội 5 năm tới.
Vì vậy, Bộ đang dự thảo nghị quyết về nguồn vốn tín dụng ưu đãi 100.000 tỷ đồng, tương đương 20% tổng nhu cầu vốn, để Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay mua, thuê mua, xây dựng, cải tạo, sửa chữa nhà ở xã hội.
Tiêu chí, điều kiện vay của gói sẽ áp dụng theo Nghị định 100/2024/NĐ-CP. Theo đó, người dân sẽ được vay tối đa 80% giá trị hợp đồng mua, thuê mua nhà ở xã hội. Trường hợp xây mới, sửa chữa nhà ở, mức vay tối đa là 70% và không quá 1 tỷ đồng.
Lãi suất của gói tín dụng 100.000 tỷ đồng sẽ bằng với mức cho vay với hộ nghèo được Thủ tướng quy định trong từng thời kỳ (hiện đang là 6,6%/năm). Thời hạn vay tối đa 25 năm.
Thời gian giải ngân gói tín dụng ưu đãi 100.000 tỷ đồng sẽ kéo dài cho đến khi giải ngân hết gói tín dụng. Tuy nhiên, thời hạn sẽ không vượt quá ngày 31/12/2030.
Việc phân bổ giải ngân gói tín dụng ưu đãi cho phát triển nhà ở xã hội dự kiến được thực hiện như sau. Năm 2025 bố trí khoảng 16.500 tỷ đồng; năm 2026 bố trí khoảng 16.500 tỷ đồng; năm 2027 bố trí khoảng 16.500 tỷ đồng; năm 2028 bố trí khoảng 16.500 tỷ đồng; năm 2029 bố trí khoảng 16.500 tỷ đồng; năm 2030 bố trí khoảng 17.500 tỷ đồng.
Đây là lần đầu tiên Bộ Xây dựng đề xuất áp dụng gói nhà ở xã hội bằng phát hành trái phiếu. Hiện, nhà ở xã hội đang sử dụng 2 nguồn vốn là gói 120.000 tỷ đồng do các ngân hàng thương mại tự cân đối vốn và vốn do Ngân hàng Chính sách triển khai theo Nghị định 100 về nhà ở xã hội từ ngân sách.
Theo Bộ Xây dựng, với gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay đầu tư, mua nhà ở xã hội với lãi vay thấp hơn từ 1,5 - 2% so với lãi vay thương mại bình quân của 4 ngân hàng thương mại nhà nước trong từ thời kỳ. Tuy nhiên, gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng sau hơn 1 năm triển khai có tỷ lệ giải ngân rất thấp vì mức lãi vay, điều kiện vay chưa thực sự ưu đãi với người thu nhập thấp ở đô thị, công nhân khu công nghiệp.
Hiện gói vay này lãi suất 7%/năm với chủ đầu tư và 6,5%/năm với người mua nhà. Theo báo cáo quý III/2024 của Bộ Xây dựng, hiện gói tín dụng này mới giải ngân được 1.783 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ chưa đến 1,5% tổng vốn. Trong đó, khoảng 1.633 tỷ đồng đã tiếp cận tới 15 dự án. Khoảng 150 tỷ đồng còn lại đến từ người vay mua nhà.