Diễn biến vụ công dân khiếu nại Văn phòng ĐKĐĐ: Sở TN&MT Đà Nẵng trả lời có thoả đáng?
Sau hơn 10 tháng tiến hành thanh tra làm căn cứ giải quyết vụ khiếu nại phức tạp, kéo dài nhiều năm, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP. Đà Nẵng vừa có văn bản trả lời công dân. Nhiều tồn tại và sai sót được nêu ra qua công tác thanh tra. Tuy nhiên, việc Sở này khẳng định Văn phòng ĐKĐĐ thực hiện sang tên sổ đỏ lô đất “đúng quy định” đã gây ra nghi ngại rằng chưa đúng bản chất, thiếu cơ sở pháp lý và thực tế. Người khiếu nại thì không đồng ý và tiếp tục khiếu nại …
Thanh tra chỉ ra nhiều tồn tại , sai sót
Trước đó, sau nhiều năm, ông Mai Anh Quốc Hùng có đơn khiếu nại được Thành uỷ, HĐND chỉ đạo và các Ban của Thành uỷ Đà Nẵng liên tục chuyển yêu cầu giải quyết, Báo Công lý cũng đã có nhiều bài phản ánh về vụ việc này, cuối năm 2023 Giám đốc Sở TN&MT chính thức chỉ đạo thanh tra, làm rõ.
Mới đây, ngày 19/11/2024, Sở TN&MT Đà Nẵng ban hành Văn bản số 5790/ STNMT-TTr “Về việc trả lời đơn công dân” gửi cho ông Mai Anh Quốc Hùng. Văn bản trả lời cho biết Thanh tra Sở TN&MT đã thực hiện việc thanh tra quá trình tiếp nhận, giải quyết và trả kết quả hồ sơ đăng ký biến động quyền sử dụng đất của Văn phòng ĐKĐĐ thành phố cho Công ty Cổ phần Sinh thái Biển Hội An (Cty Biển Hội An) tại thửa đất số A2-1, tờ bản đồ số KT04, địa chỉ: Khu dân cư Hòa Phát 2, phường Hòa An, quận Cẩm Lệ, TP. Đà Nẵng ( gọi tắt là lô đất).
Thanh tra Sở đã chỉ ra những tồn tại và sai sót trong quá trình tiếp nhận, giải quyết và trả kết quả hồ sơ đăng ký biến động quyền sử dụng đất của Văn phòng ĐKĐĐ thành phố cho Cty Biển Hội An không đảm bảo theo quy định.
Cụ thể, lãnh đạo phụ trách địa bàn chưa đôn đốc xử lý đơn ngày 15/6/2021 của ông Hùng (Văn phòng ĐKĐĐ nhận đơn ngày 16/6/2021) và chưa tổ chức mời họp để trả kết quả. Lãnh đạo phòng Thông tin - Lưu trữ thẩm tra trình lãnh đạo Văn phòng ký đăng ký biến động quyền sử dụng đất khi chưa xử lý, hướng dẫn trả lời đơn thư của ông Hùng. Chuyên viên xử lý trực tiếp hồ sơ, liên quan đến tiếp nhận và trả kết quả như thẩm tra trình ký nháy, chưa trả lời đơn thư ngày 15/6/2021, giải quyết hồ sơ thiếu Đơn đăng ký biến động đất đai theo mẫu 09/ĐK, thời gian xử lý hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính chưa đảm bảo theo quy định, chưa tham mưu tổ chức mời họp để trả giấy chứng nhận (vụ việc đang có tranh chấp). Chuyên viên tiếp nhận hồ sơ tại bộ phận một cửa tiếp nhận hồ sơ chưa đầy đủ thành phần hồ sơ theo quy định (thiếu Đơn đăng ký biến động đất đai theo mẫu 09/ĐK)…
Xác định có những tồn tại và sai sót trong quá trình tiếp nhận, giải quyết và trả kết quả hồ sơ đăng ký biến động quyền sử dụng đất của Văn phòng ĐKĐĐ nhưng Sở TN&MT vẫn khẳng định việc đăng ký biến động quyền sử dụng lô đất là “đúng quy định”.
Văn bản số 5790/ STNMT-TTr về việc trả lời ông Mai Anh Quốc Hùng của Sở TN&MT được đồng thời gửi ( thay báo cáo) cho HĐND, UBND và các Ban thuộc Thành uỷ Đà Nẵng…. Trước đó, do đã đôn đốc nhưng vì thời gian dài không nhận được báo cáo nên ngày 18/11/2024, Ban Pháp chế HĐND TP. Đà Nẵng ban hành văn bản đôn đốc lần thứ 2, đề nghị Giám đốc Sở TN&MT “khẩn trương chỉ đạo giải quyết đơn của ông Mai Anh Quốc Hùng”.
Những nghi ngại cần được xem xét, giải quyết (!).
Như vậy, vụ khiếu nại phức tạp, kéo dài nhiều năm đã được Sở TN&MT trả lời công dân. Tuy nhiên diễn biến vụ việc và sự khẳng định “đúng quy định” của Sở này đã phát sinh những vấn đề cả về pháp lý và thực tế, đòi hỏi có sự đánh giá khách quan để làm rõ bản chất vụ việc.
Trước hết, về mặt pháp lý, vào ngày 15/6/2021, ông Hùng đã có đơn gửi đến gửi Văn phòng ĐKĐĐ đề nghị không chỉnh lý biến động sang tên cho Cty Biển Hội An. Sở TN&MT đã xác định Văn phòng ĐKĐĐ đã nhận đơn này của ông Hùng vào ngày 16/6/2021 nhưng “chưa trả lời đơn thư”. Trong khi đó về nguyên tắc, việc sang tên sổ đỏ chỉ được thực hiện khi đất không còn tranh chấp, khiếu nại. Bên cạnh đó, UBND TP. Đà Nẵng quy định về thời gian xử lý đơn không quá 10 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận kiến nghị, phản ánh. Trên thực tế, Văn phòng ĐKĐĐ đã tiến hành xong sang tên sổ đỏ của lô đất vào ngày 26/7/2021 khi chưa xử lý và trả lời đơn của ông Hùng.
Quy định hiện hành và diễn biến thực tế là là vậy, nhưng Sở TN&MT vẫn khẳng định “chỉnh lý biến động là đúng quy định” (!?). Chưa kể, việc sang tên lô đất còn tồn tại nhiều sai sót khác như giải quyết hồ sơ thiếu Đơn đăng ký biến động đất đai theo mẫu 09/ĐK, thời gian xử lý hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính chưa đảm bảo theo quy định, chưa tham mưu tổ chức mời họp để trả giấy chứng nhận… Cho nên nghi ngại việc Sở TN&MT đánh giá chưa đúng bản chất vấn đề và khẳng định việc làm của Văn phòng ĐKĐĐ là “đúng quy định” cần được xem xét, giải quyết thoả đáng.
Cùng với đó, cũng về mặt pháp lý, liên quan trực tiếp đến vụ việc khiếu nại này, đã phát sinh vụ án dân sự. Khi xét xử sơ thẩm vụ án “Yêu cầu công nhận quyền sở hữu chung”, ngày 10/7/2024, TAND TP. Đà Nẵng đã tuyên công nhận ông Hùng là đồng sở hữu lô đất cùng với Cty Biển Hội An. Và khi là đồng sở hữu thì đương nhiên là ông Hùng có quyền cùng đứng tên trong sổ đỏ. Thậm chí, hiện VKSND TP. Đà Nẵng đã kháng nghị phúc thẩm theo hướng chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Hùng, vừa là đồng sở hữu, vừa có tỷ lệ sở hữu cao hơn mức mà cấp sơ thẩm đã tuyên.
Như vậy, theo phán quyết của Toà án cấp sơ thẩm thì việc Văn phòng ĐKĐĐ thực hiện việc sang tên sổ đỏ cho Cty Biển Hội An mà “quên” không đưa ông Hùng cùng đứng tên đồng sở hữu trong sổ đỏ là không đúng pháp luật. Sự thật là vậy nhưng hơn 3 tháng sau khi Toà án đã xử, Sở TN&MT đã biết rõ mà vẫn khẳng định “ Văn phòng ĐKĐĐ thành phố chỉnh lý biến động là đúng quy định” là nghi ngại cần được quan tâm, xem xét và giải quyết một cách thoả đáng.
Sở TN&MT cho rằng, lẽ ra Văn phòng ĐKĐĐ phải có văn bản gửi Tòa án đề nghị những vấn đề liên quan… nhưng việc này đã không được thực hiện. Như vậy, ngoài việc không thực hiện đúng quy định hiện hành, những người có trách nhiệm ở Văn phòng ĐKĐĐ đã không thực hiện cả những công việc mà thanh tra tiếp tục chỉ ra. Trong trường hợp này, nếu Văn phòng ĐKĐĐ thực hiện công việc như thanh tra chỉ ra thì chắc chắn sẽ biết việc Toà án đã nhận đơn khởi kiện của ông Hùng và sẽ dừng việc chuyển tên sổ đỏ, chờ kết quả giải quyết của Toà án. Đây phải chăng chỉ là “sơ xuất” hay vì lý do nào khác … cũng là nghi vấn cần được làm rõ.
Về mặt thực tế, Sở TN&MT nêu: “ Tuy nhiên, ông Mai Anh Quốc Hùng đã không thực hiện việc gửi đơn yêu cầu TAND thành phố xem xét áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời nêu trên để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình (nếu có)…”. Sở TN&MT cũng xác định Văn phòng ĐKĐĐ “không nhận được văn bản của TAND thành phố đề nghị ngăn chặn khẩn cấp tạm thời…”.
Ở trường hợp này, TAND TP. Đà Nẵng đã tiếp tục nhận đơn khởi kiện của ông Hùng, có “Giấy xác nhận về việc nhận đơn khởi kiện” ngày 18/6/2021. Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, trong quá trình giải quyết vụ án, Toà án có thể áp dụng biện pháp khẩn cấp nếu xét thấy cần thiết. Điều này có nghĩa là sau khi Toà án đã thụ lý vụ án, làm phát sinh quyền, nghĩa vụ về dân sự thì ông Hùng được quyền yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời và Toà án có thể xem xét, ban hành văn bản tố tụng nếu thấy cần thiết.
Trên thực tế, Văn phòng ĐKĐĐ đã tiến hành việc sang tên sổ đỏ lô đất vào ngày 26/7/2021, tức là trước khi Toà án thụ lý vụ án dân sự. Cho nên vấn đề Sở TN&MT nêu ra là ông Hùng không yêu cầu Toà án ngăn chặn và Văn phòng ĐKĐĐ cũng không nhận được văn bản của Tòa án đề nghị ngăn chặn là không dựa trên cơ sở thực tế, thậm chí là … “thừa”.
Nêu ra những nghi vấn này, chúng tôi mong muốn cơ quan có thẩm quyền ở Đà Nẵng xem xét, đánh giá khách quan toàn diện để giải quyết một cách thấu đáo, theo quy định pháp luật, sớm kết thúc vụ việc khiếu nại phức tạp, kéo dài này.