70% ca nhiễm HIV mới tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long
Trong số những người nhiễm mới HIV được phát hiện, có tới gần 70% trường hợp ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Đó là thông tin cảnh báo dịch HIV được đưa ra tại buổi gặp mặt báo chí do Cục Phòng chống HIV/AIDS tổ chức, nhân Tháng hành động Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và Ngày Thế giới phòng, chống AIDS 1/12.
PGS.TS Phan Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho biết, mặc dù nước ta đã đạt được nhiều thành tựu trong công tác phòng, chống HIV/AIDS, được thế giới ghi nhận, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn. Nếu như trước đây, dịch HIV chủ yếu lây qua đường máu thì giờ đây HIV lây qua đường tình dục là chủ yếu. Từ nhóm nguy cơ cao như nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm…, những năm gần đây, dịch HIV chuyển sang nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) và người chuyển giới.
Trong số ca nhiễm HIV mới, có đến gần 70 % tập trung ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, các tỉnh Đông Nam Bộ và TP. Hồ Chí Minh và có đến gần 40% số nhiễm mới ở lứa tuổi 15-25, xuất hiện trong nhóm người trẻ còn ngồi trên ghế nhà trường.
Ngoài ra, xu hướng lây nhiễm ở các tỉnh không phải trọng điểm cũng bắt đầu gia tăng, kèm theo các hành vi nguy cơ phức tạp như sử dụng ma túy tổng hợp, "chemsex" và quan hệ tình dục tập thể. Điều này không chỉ làm lây nhiễm HIV, mà còn lây truyền các bệnh qua đường tình dục, viêm gan B, C… làm tăng gánh nặng cho ngành y tế.
Trước bối cảnh này, Việt Nam đã nỗ lực triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS và đã đạt được nhiều kết quả tích cực, như đã thực hiện hơn 2 triệu lượt xét nghiệm HIV, quản lý điều trị ARV cho hơn 176.000 bệnh nhân, duy trì hiệu quả điều trị methadone cho hơn 46.500 người.
Các sáng kiến như cấp phát methadone nhiều ngày và điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) được mở rộng, đảm bảo tiếp cận đa dạng các nhóm nguy cơ. Việc chuyển đổi số trong quản lý dịch đã đạt kết quả tích cực với hệ thống HIV-INFO và HMED triển khai trên toàn quốc.
Việt Nam cũng liên tục củng cố khung pháp lý về HIV nhằm bảo vệ tốt hơn những người sống chung với HIV và người có nguy cơ cao lây nhiễm HIV, đảm bảo quyền của người dân Việt Nam được tiếp cận các dịch HIV thiết yếu.
Thạc sĩ Bùi Hoàng Đức, Phó Trưởng Phòng Giám sát và Xét nghiệm, Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho biết: Tính đến tháng 10/2024, số ca nhiễm HIV trên toàn quốc ước tính là 267.391 trường hợp; riêng trong 9 tháng năm 2024, đã có 11.421 trường hợp phát hiện mới.
Trong số người nhiễm HIV mới phát hiện năm 2024, có tới hơn 68% người nhiễm tại Đồng bằng sông Cửu Long, khu vực Đông Nam Bộ, TP Hồ Chí Minh.
Trong mục tiêu 95-95-95, Việt Nam đã đạt: 87 % người biết tình trạng nhiễm HIV - 79 % người biết tình trạng nhiễm HIV được điều trị ARV - 95 % người được điều trị ARV có tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế.
Dịch HIV vẫn đang diễn biến phức tạp, có xu hướng gia tăng nhiễm mới nhất là nhóm thanh thiếu niên trẻ, nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới. Nguyên nhân chủ yếu vẫn là do sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV vẫn còn tồn tại và sự hiểu biết đầy đủ về HIV/AIDS trong cộng đồng dân cư còn thấp, là rào cản trong việc tiếp cận dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS của người nhiễm HIV và các nhóm đích nguy cơ cao.