Bộ sưu tập áo dài mang câu chuyện về Mế của NTK dân tộc Tày

Festival Thổ cẩm Lào Cai - Sắc màu văn hóa năm 2024 đã mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị. Đặc biệt, xuất hiện trình diễn bộ sưu tập mang màu sắc văn hoá dân tộc Tày đậm nét nhà thiết kế Vũ Thảo Giang đã để lại những ấn tượng tốt đẹp trong lòng du khách. Câu chuyện về Mế xúc động của Nhà thiết kế dân tộc Tày Vũ Thảo Giang là dư âm được nhiều người yêu văn hoá và thời trang nhắc đến.

BST “Màu của Mế” đã sử dụng những tấm vải chàm, những sắc màu Thổ cẩm khắc hoạ sâu trong ký ức của NTK cô gái dân tộc Tày Vũ Thảo Giang. Hình ảnh Mế (mẹ) ngồi dệt vải giữa bồng bềnh sương mây là câu chuyện về sắc màu kết tinh của sự khéo léo, bàn tay, trí tuệ của phụ nữ dân tộc thiểu số vùng cao truyền tiếp qua nhiều thế hệ được xem là biểu tượng thể hiện đời sống văn hóa tinh thần, gắn liền với thuần phong mỹ tục của dân tộc Tày.

Vải Chàm và vải Thổ cẩm của người Tày là 2 loại vải đặc trưng. Nếu vải Chàm dùng làm trang phục thường ngày chỉ là màu vải đơn sắc nhuộm từ nước cây chàm thì vải thổ cẩm cũng gắn chặt với cuộc sống hằng ngày và đời sống tâm linh như: bộ trang phục, đạo cụ của các ông bà bụt, then; mặt chăn, khăn trải bàn, đệm ngồi, mặt địu, túi đeo... với nhiều màu sắc rực rỡ: đỏ, vàng, xanh lá cây, tím, hồng…

Các màu sắc nhuộm màu Thổ cẩm người Tày đều được chiết xuất từ cây lá tự nhiên trên núi rừng, trong vườn nhà như màu: xanh, đen, tím lấy từ chất liệu cây chàm; Màu tím có sự kết hợp giữa chàm và củ nâu; màu đỏ từ cây dương xỉ; màu vàng từ củ nghệ… bằng phương pháp nhuộm thủ công với kỹ thuật truyền thống nên màu sắc đẹp và bền, cùng với kỹ thuật pha, cài các sợi màu trên hoa văn hết sức tinh tế làm cho thổ cẩm Tày đạt trình độ thẩm mỹ dân gian cao.

Hoa văn trang trí trên thổ cẩm của người Tày rất phong phú với nhiều loại hoa văn, họa tiết khác nhau như: hoa hồi 8 cánh, hoa lê, hoa văn quả trám, hoa nhội, hoa lê, hoa mận, hoa đào và các loại hoa lạ trong rừng chỉ có ở miền núi (bjoóc dầu, bjoóc kho, bjoóc chắm, bjoóc kíp, bjoóc tròn, bjoóc pắt…). Một số muông thú hươu, nai, ngựa, chim, bướm… Ngoài ra còn có chữ "hỷ", biểu tượng của hạnh phúc, vui vẻ. Những hoa văn hoạ tiết này được bố cục ở tâm, xung quanh có 4 đường viền, phía ngoài cùng có 8 đường bao quanh (biểu tượng của bốn phương tám hướng).

Các bố cục các hoa văn đăng đối, hoa văn bỏ ô… đều đặn trong mỗi tấm thổ cẩm và phối màu tương đối rành mạch, họa tiết đối xứng, phản ánh quan niệm về sự hòa hợp trường tồn của cuộc sống, vũ trụ, triết lý âm dương, ngũ hành... Những hoa văn bố cục trang trí này lại không thể lẫn với bất cứ dân tộc nào là sản phẩm văn hóa, là biểu tượng sinh động của kỹ thuật thủ công thể hiện trình độ thẩm mỹ cao, một đời sống tâm hồn phong phú mang nhiều giá trị, ý nghĩa về mặt kinh tế, thế giới quan, triết lý nhân sinh sâu sắc, phong tục tập quán và là nét văn hóa độc đáo và đặc sắc, chiếm vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần, góp phần to lớn vào việc giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc Tày.

“Màu của Mế” khéo léo sử dụng hài hoà giữa nhiều chất liệu vải truyền thống như Chàm, Nhung và những sắc màu rực rỡ mà thổ cẩm sử dụng kết hợp cùng tone màu chủ đạo ấm áp ngọt ngào.

BST “Màu của Mế” có nhiều hình ảnh thổ cẩm xưa không còn xuất hiện nhiều, đã và đang bị mai một do nhiều nguyên nhân khách quan. BST “Màu của Mế” với các sản phẩm thiết kế theo hướng công nghiệp văn hóa có sự kết hợp giữa sáng tạo, sản xuất và thương mại hoá các sản phẩm thiết kế thời trang và các sản phẩm văn hóa (vật thể và phi vật thể) ngành nghề thủ công mỹ nghệ.

Thông qua BST này NTK Vũ Thảo Giang mong muốn quảng bá sắc màu thổ cẩm song hành cùng quảng bá về du lịch gắn liền với văn hoá bản địa, gìn giữ được nét phong tục dệt thổ cẩm truyền thống như một niềm tự hào về nguồn cội truyền thống của dân tộc mình: “Nhà người mẻ cất, mẻ căng/Nhà mình khung dệt kềnh càng dựa phên” (Tục ngữ Tày Nghĩa Đô).

Festival Thổ cẩm Lào Cai - Sắc màu văn hóa năm 2024 là sự kiện xúc tiến du lịch được tổ chức quy mô cấp tỉnh với xu hướng kết nối và giao lưu nhằm thúc đẩy kích cầu thị trường khách nội địa sau ảnh hưởng của bão số 3, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa các dân tộc, đồng thời quảng bá thu hút du khách đến thăm quan và giới thiệu sắc màu thổ cẩm của Lào Cai. Festival Thổ cẩm Lào Cai – Sắc màu văn hóa năm 2024 đã mang đến những trải nghiệm hấp dẫn cho du khách thông qua sản phẩm mang tính đặc trưng của tỉnh vùng cao biên giới.

PV