Bầu cử Mỹ: Tại sao phải chọn vào ngày thứ Ba đầu tiên của tháng 11?

Câu chuyện bầu cử Tổng thống Mỹ luôn là câu chuyện nóng hổi được toàn thế giới quan tâm vì nước Mỹ quá lớn mạnh. Bất cứ ai, bất cứ đảng nào lên cầm quyền nước Mỹ đều có tác động không nhỏ không những tới đời sống của người dân Mỹ mà còn tới sự hòa bình, ổn định và sự phát triển kinh tế trên thế giới trong suốt nhiệm kỳ đó.

Cứ 4 năm 1 lần, cuộc bầu cử Tổng thống lại diễn ra sôi nổi. Cuộc bầu cử lần này sẽ diễn ra vào ngày thứ Ba, 5/11. Chính xác là theo thông lệ sẽ vào ngày thứ Ba đầu tiên của tháng 11, nhưng phải sau ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 11 (nếu ngày thứ Ba mà rơi vào mùng 1/11 thì không được tính). Theo đó, ngày bầu cử nếu được tổ chức sớm nhất thì cũng phải là ngày 2/11 và muộn nhất là ngày 8/11.

Quy luật này được Quốc hội Mỹ thông qua năm 1845. Còn trước đó thì Luật cũ (thông qua năm 1792) quy định các bang tùy điều kiện của mình linh hoạt tổ chức bỏ phiếu trong khoảng thời gian 34 ngày trước ngày 1/12.

Nhiều lý do lý giải cho quy luật này rằng, thời gian đó nằm trong thời gian 34 ngày của luật cũ và nếu tổ chức ngày bầu cử chung thì sẽ tạo một sân chơi “công bằng”, giảm thiểu khả năng một ứng cử viên Tổng thống thắng điểm tại một số bang bầu cử sớm nhất, để rồi giành được lợi thế ở các bang khác bầu cử muộn hơn.

Bên cạnh đó, đầu tháng 11 hàng năm không quá lạnh và nông dân vừa kết thúc vụ mùa (vào thời kỳ này nước Mỹ là nước nông nghiệp và dân chủ yếu sống nhờ nghề nông). Thêm vào đó, nếu tổ chức vào ngày thứ 4 trong tuần cũng không tiện do nhiều nơi nông dân chọn ngày thứ Tư là ngày họp chợ.

Hơn nữa, nếu chuyển dịch ngày bầu cử về phía cuối tuần lại vướng vào ngày nghỉ lễ tôn giáo.

Xen kẽ các cuộc bầu cử Tổng thống 4 năm 1 lần là cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ diễn ra vào năm chẵn. Năm bầu cử Tổng thống như năm 2024 này khác cơ bản năm bầu cử giữa kỳ ở chỗ là có thêm lá phiều bầu Tổng thống và Phó Tổng thống, còn danh sách bầu các chức danh khác cơ bản giữ nguyên.

Hà Kim