Israel đã làm gì với máy bay tàng hình F-35?
Mặc dù nhiều nguồn tin từ Iran cho biết, vụ phóng tên lửa đạn đạo ngày 1/10 vào Israel đã phá hủy hơn 20 chiếc máy bay chiến đấu tàng hình F-35. Tuy nhiên, phía Israel chưa lên tiếng xác nhận thiệt hại trong vụ tấn công.
Xương sống của lực lượng phòng thủ Israel
Mặc dù là một chiến đấu cơ tiên tiến bậc nhất của Hoa Kỳ, nhưng F-35 lại được Israel sử dụng trong chiến đấu sớm nhất. Máy bay F-35I, được Không quân Israel đặt tên là “Adir”, có nghĩa là “Mạnh mẽ”, là phiên bản tùy chỉnh của F-35 Lightning II.
Trong khi máy bay F-35 tiêu chuẩn của Lockheed Martin đã rất mạnh mẽ thì phiên bản được thiết kế riêng của Israel đã chứng minh được hiệu quả của nó trong chiến đấu.
Máy bay chiến đấu tàng hình này có thể tránh được radar của đối phương, khiến nó trở thành một thành phần quan trọng trong kho vũ khí phòng thủ của Israel. Khung máy bay thế hệ thứ năm của F-35 được chế tạo để thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, bao gồm tác chiến điện tử, tình báo, giám sát và trinh sát.
Mặc dù F-35 lần đầu tiên bay ở Hoa Kỳ vào năm 2006 và đi vào hoạt động với Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ (F-35B), Không quân (F-35A) và Hải quân (F-35C) trong thập kỷ tiếp theo, nhưng Israel mới là quốc gia đầu tiên sử dụng nó trong chiến đấu. Cho đến nay, Israel vẫn là quốc gia duy nhất triển khai F-35 trong các hoạt động chiến đấu thực tế.
Vào tháng 5/2018, Không quân Israel (IAF) trở thành lực lượng đầu tiên triển khai F-35I Adir trong các nhiệm vụ tấn công, nhắm vào cơ sở hạ tầng quân sự của Iran tại Syria.
Từ đó đến nay, Israel vẫn tiếp tục sử dụng phi đội F-35I trong chiến đấu. Năm 2021, Israel trở thành quốc gia đầu tiên tiêu diệt các mục tiêu trên không, đánh chặn UAV của Iran, được cho là máy bay không người lái Shahed 197, ở xa không phận Israel.
Kể từ khi cuộc xung đột Israel-Hamas nổ ra, IAF thường xuyên triển khai F-35I để hỗ trợ các hoạt động ở Gaza. Sau vụ thảm sát ngày 7/10, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã tiến hành nhiều cuộc không kích nhắm vào Hamas.
Vào tháng 11/2023, Israel xác nhận, máy bay F-35I đã được sử dụng để đánh chặn và bắn hạ một tên lửa hành trình.
Vào tháng 7/2024, Israel đã tiến hành một nhiệm vụ trả đũa chống lại một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của lực lượng dân quân Houthi có trụ sở tại Yemen ở Tel Aviv. Các cuộc tấn công nhắm vào thành phố cảng Hodeidah do Houthi kiểm soát, với các máy bay F-35 Adir tiên tiến dẫn đầu chiến dịch và là cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên của Israel vào Yemen.
Tiến bộ công nghệ và tùy chỉnh
Điều làm cho F-35I Adir trở nên khác biệt chính là mức độ tùy chỉnh và cải tiến công nghệ được Israel áp dụng.
Máy bay có hệ thống tác chiến điện tử (EWS) mạnh mẽ và các cải tiến khác được thiết kế riêng để đáp ứng nhu cầu an ninh đặc biệt của Israel. Các cảm biến, biện pháp đối phó và màn hình gắn trên mũ bảo hiểm do Israel sản xuất giúp tăng cường thêm khả năng của F-35I.
Ngoài việc nhận được một lượng lớn phụ tùng thay thế và hỗ trợ từ Hoa Kỳ, Israel còn có một lợi thế riêng với đội bay F-35 của mình. Israel đã phát triển hệ thống duy trì và nâng cấp của riêng mình, khiến họ trở thành quốc gia duy nhất có khả năng thử nghiệm và triển khai các sửa đổi độc lập, bao gồm cả cập nhật phần mềm. IAF thậm chí còn có một chiếc F-35 thử nghiệm được cấu hình đặc biệt để tạo điều kiện cho những nỗ lực này.
Phiên bản thử nghiệm F-35 được cấu hình đặc biệt giúp tăng cường mức độ tự chủ, cho phép Israel liên tục cải tiến và nâng cao hiệu suất của máy bay.
Vào giữa năm 2023, Israel đã hoàn tất thỏa thuận trị giá 3 tỷ đô la để mua thêm 25 máy bay chiến đấu F-35 từ Hoa Kỳ, nâng tổng số máy bay chiến đấu tàng hình của Lực lượng Phòng vệ Israel lên 75 chiếc.
Được ký vào ngày 4/6, thỏa thuận bao gồm việc mua phi đội thứ ba từ Lockheed Martin. Israel đã nhận được 39 trong số 50 chiếc F-35 ban đầu được đặt hàng, với thỏa thuận được tài trợ bởi viện trợ quân sự của Hoa Kỳ để tăng cường năng lực quân sự của Israel.
Hiện nay,Israel là một trong 17 quốc gia vận hành F-35 và không quân Israel đã tối đa hóa tiềm năng của chiến đấu cơ này hiệu quả hơn bất kỳ quốc gia nào khác, kể cả Hoa Kỳ.
Theo Lầu Năm Góc, thành công của Israel với F-35I Adir là bài học cho Hoa Kỳ. Việc máy bay chiến đấu tàng hình được Israel sử dụng thực tế không chỉ thử nghiệm khả năng của F-35I mà còn cung cấp cho quân đội Hoa Kỳ những hiểu biết có giá trị về hiệu suất của máy bay này trong các tình huống chiến đấu.