Nam Định: Vì sao chủ đầm khởi kiện việc đơn phương chấm dứt hợp đồng đấu thầu đất công ích?
Cho rằng UBND xã Giao Hà (Giao Thủy, Nam Định) ra thông báo đơn phương chấm dứt hợp đồng đấu thầu đất công ích để từ chối bồi thường, ông Mai Xuân Láng (người đấu thầu) đã khởi kiện ra Tòa án yêu cầu bồi thường theo quy định.
UBND xã đơn phương chấm dứt hợp đồng
Theo số liệu của UBND xã Giao Hà, diện tích đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích khoảng 28,08ha, hiện đang cho 16 hộ gia đình, cá nhân đấu thầu sản xuất để tăng nguồn thu cho ngân sách. Một trong số 16 hộ gia đình cá nhân, có hộ gia đình ông Mai Xuân Láng, trú tại xã Giao Phong, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định).
Theo phản ánh của ông Láng, ngày 26/2/2014, UBND xã Giao Hà ký với ông Mai Xuân Láng hợp đồng số 09/HĐ-UBND cho đấu thầu đất công ích để trồng cây con có giá trị kinh tế, thời hạn 20 năm, diện tích 55.000m2, thời hạn thực hiện từ 26/2/2014 đến 26/2/2034.
Sau khi ký hợp đồng, ông Láng làm cam kết bảo vệ môi trường để đầu tư trang trại chăn nuôi và nuôi cá nước ngọt. Ngày 14/3/2014, UBND huyện Giao Thủy có thông báo số 39/TB-UBND về việc chấp nhận đăng ký bản cam kết bảo vệ môi trường của Dự án “Đầu tư trang trại chăn nuôi, nuôi cá nước ngọt”, trong đó nêu rõ chủ Dự án là ông Mai Xuân Láng có trách nhiệm thực hiện đúng và đầy đủ những nội dung nêu trong bản cam kết bảo vệ môi trường.
Ngày 15/5/2014, UBND xã Giao Hà tiếp tục ký hợp đồng số 10/HĐ-UBND cho ông Mai Văn Láng đấu thầu đất công ích diện tích 7.572m2; ngày 17/11/2014, UBND xã ký hợp đồng số 13/HĐ-UBND cho ông Mai Văn Láng đấu thầu đất công ích diện tích 8090m2. Các hợp đồng này đều ghi rõ thời gian thực hiện hợp đồng là 20 năm.
Trải qua hơn 8 năm thực hiện hợp đồng, ông Láng và gia đình đã huy động nguồn vốn lớn, bỏ công sức làm đường, đào ao, đắp bờ, lấp sông, kéo điện với mong muốn ổn định phát triển sản xuất.
Tuy nhiên, đến ngày 12/11/2022, UBND xã Giao Hà ra Thông báo số 25/TB-UBND đơn phương chấm dứt hợp đồng đấu thầu đất công ích. Thông báo nêu rõ bên B (ông Mai Xuân Láng) trả lại cho bên A (UBND xã Giao Hà) toàn bộ diện tích 67.290m2, giao lại cho UBND xã quản lý. Sau ngày thanh lý hợp đồng bên B ngừng các hoạt động sản xuất, canh tác nuôi trồng thủy sản. Có trách nhiệm thu dọn toàn bộ hoa màu, thủy sản và tài sản trên đất bàn giao mặt bằng sạch cho UBND xã Giao Hà.
Không đồng tình với thông báo của UBND xã Giao Hà, ông Láng cho biết, sau khi ký kết các hợp đồng nêu trên, bên B đã đầu tư hàng tỷ đồng để xây dựng các hạng mục công trình Dự án “Đầu tư trang trại chăn nuôi, nuôi cá nước ngọt” và trồng cây xung quanh các thửa đất.
Cho rằng UBND xã Giao Hà (Giao Thủy, Nam Định) ra thông báo đơn phương chấm dứt hợp đồng đấu thầu đất công ích để từ chối bồi thường, ông Mai Xuân Láng (người đấu thầu) đã khởi kiện ra Tòa án yêu cầu bồi thường theo quy định.
Được biết, vụ tranh chấp hợp đồng thuê quyền sử dụng đất giữa nguyên đơn là ông Mai Xuân Láng và bị đơn là UBND xã Giao Hà đã được TAND huyện Giao Thủy thụ lý giải quyết. Tòa án đã tiến hành lập biên bản xem xét thẩm định tại chỗ.
Mới đây nhất, chiều ngày 8/8, TAND huyện Giao Thủy đã mời các bên có liên quan tiến hành hòa giải để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án.
Thanh tra phát hiện nhiều sai phạm
Liên quan đến việc ký hợp đồng cho các hộ dân đấu thầu đất công ích trên địa bàn xã Giao Hà, ngày 14/10/2022, UBND huyện Giao Thủy đã ban hành kết luận thanh tra số 920/KL-UBND, trong đó chỉ rõ một số vi phạm “khó có thể khắc phục được”.
Theo đó, qua kiểm tra hồ sơ, trên cùng một diện tích đấu thầu của các hộ dân vẫn tồn tại song song 2 hợp đồng: Một là hợp đồng do các hộ dân cung cấp được đại diện UBND xã ký tại các thời điểm khác nhau từ năm 2004 đến năm 2017 với thời hạn đấu thầu từ 15 đến 20 năm. Đến thời điểm thanh tra, chưa có hợp đồng nào hết hạn đầu thầu đất. Hai là các hợp đồng do UBND xã cung cấp có thời hạn từ năm 2016 đến năm 2021. Hiện nay các hợp đồng này đã được UBND xã thông báo chấm dứt hợp đồng khi hết thời gian đấu thầu đất công ích vào tháng 6/2021.
Kết luận thanh tra xác định, việc UBND xã Giao Hà từ năm 2004 đến năm 2017 đã ký hợp đồng cho các hộ dân đấu thầu đất công ích để nuôi trồng cây con có giá trị kinh tế, cho phép các hộ dân chuyển đổi mục đích sử dụng đất thành đất nông nghiệp khác.
Các hộ dân đã đào ao, nuôi trồng thủy sản, vượt lập thành trang trại, trồng cây cảnh có giá trị, trồng cây rau màu, cây ăn quả khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép gây hậu quả khó có thể khắc phục được, vi phạm các Điều 15, Điều 36, Điều 37 Luật Đất đai năm 2003 về thẩm quyền sử dụng đất và Điều 59 Luật Đất đai năm 2013 về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển đổi mực đích sử dụng đất.
Bên cạnh đó, việc UBND xã Giao Hà ký hợp đồng cho các hộ dân đấu thầu đất công ích thời hạn 20 năm là không đúng quy định của Luật Đất đai; một số hộ dân thuê đất không phải là người địa phương, cho thuê đất không qua đấu giá là không đúng với quy định, vi phạm Điều 72 Luật Đất đai năm 2003; Điều 74 Nghị định số 181NĐ-CP năm 2004 và Điều 132 Luật Đất đai năm 2013.
Ngoài ra, việc UBND xã Giao Hà năm 2018 ký lại hợp đồng đấu thầu đất công ích với các hộ dân, thời gian từ tháng 6/2016 đến tháng 6/2021 (thời hạn 5 năm) nhưng lại lập biên bản làm việc ngày 20/5/2018 giữ nguyên giá trị các hợp đồng cũ đã ký với các hộ dân, thời hạn từ 15 đến 20 năm là không đúng quy định.
“Để xảy ra các sai phạm, tồn tại trên trách nhiệm thuộc về UBND xã Giao Hà các thời kỳ từ năm 2004 đến năm 2022, chịu trách nhiệm chính là Chủ tịch UBND xã các thời kỳ từ 2004 – 2010, 2010 – 2015, 2015 – 2020, 2020 đến tháng 4/2022”, kết luận thanh tra nêu rõ.