Ở độ cao hơn 700m so với mực nước biển, thành đá Tà Kơn ẩn sâu trong một cánh rừng già ở làng K8, xã Vĩnh Sơn, huyện miền núi Vĩnh Thạnh (Bình Định). Nơi đây được xem là "Đà Lạt của Bình Định", bởi khí hậu ôn đới và có nhiều thắng cảnh đẹp. Theo già làng Đinh Chương (ngụ làng K8, xã Vĩnh Sơn), Tà Kơn trong ngôn ngữ đồng bào Ba na có nghĩa là "chồng lên nhau", ý muốn nói những hòn đá được xếp chồng lên nhau một cách rất lạ. Do bức tường đá chạy thành một vệt dài theo sườn núi nên ngày xưa gọi là thành. Thành đá Tà Kơn (tiếng Ba Na có nghĩa là đá lớn xếp thành lũy) kỳ vĩ đã được thiên nhiên ban tặng cho làng K8. Ở đây các cột đá tự nhiên có trụ hình chữ nhật, hình lục giác xếp sít nhau thành một bức tường dài khoảng 500m, cao 30 - 40m. Ngày 25/12/2013, thành Tà Kơn được UBND tỉnh Bình Định xếp hạng di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh. Không dừng lại ở du lịch biển đảo, với mong muốn tạo ra nhiều sản phẩm độc đáo cho du khách đến trải nghiệm, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định Hồ Quốc Dũng, đã từng đến khảo sát thành đá Tà Kơn. Ông Hồ Quốc Dũng cho biết, tỉnh Bình Định đang hỗ trợ huyện Vĩnh Thạnh làm quy hoạch toàn bộ không gian thành đá Tà Kơn và kêu gọi các nhà đầu tư vào đây. Tỉnh Bình Định sẽ quy hoạch khu vực thành đá Tà Kơn trở thành một địa điểm du lịch sinh thái gắn với rừng. “Tại nơi này, những khu vực nào trống thì tỉnh sẽ thiết kế tạo thành những điểm để du khách có thể ngắm cảnh. Bên cạnh đó, phục dựng lại một số cảnh xưa để thành một câu chuyện huyền thoại trong truyền thuyết của người dân ở nơi này", ông Hồ Quốc Dũng cho hay. Theo nhiều tư liệu trong lịch sử, khu vực thành Tà Kơn là căn cứ của nghĩa quân Tây Sơn từ những ngày đầu khởi nghĩa. Còn thời kỳ lịch sử hiện đại, 30 năm kháng chiến chống Pháp và Mỹ, khu vực thành Tà Kơn từng là hậu cứ của du kích và quân chủ lực huyện Vĩnh Thạnh cho đến ngày đất nước thống nhất năm 1975. Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Thạnh Tô Hiếu Trung cho biết, huyện này đang xây dựng tour du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cộng đồng kết nối các điểm du lịch trên địa bàn huyện với nhau. Trong đó, thành Tà Kơn là một trong những điểm đến đặc sắc. Ông Tô Hiếu Trung cho rằng, khi du khách tham quan thành đá Tà Kơn xong và muốn lưu trú lại thì có thể về xã Vĩnh Sơn. Tại đây du khách sẽ được phục vụ các món ăn dân dã, đặc sắc của bà con nơi này và trải nghiệm, khám phá đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số bản địa. Hiện nay, chính quyền đã xây dựng đường bê tông dài 3,3km, rộng 2m nối từ đường lớn đi vào thành Tà Kơn giúp người dân và du khách, dễ dàng đến đây để trải nghiệm hơn.
Đức Hồ