Xâm hại tình dục trẻ em: Hệ lụy kéo dài
Theo thống kê của cơ quan chức năng tỉnh Ninh Bình, tình hình tội phạm liên quan đến nhóm hành vi xâm hại tình dục (XHTD) với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi hoặc sử dụng người dưới 16 tuổi với mục đích khiêu dâm… có chiều hướng, diễn biến phức tạp, nhất là trên không gian mạng.
Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh trật tự, đến sự sinh trưởng, phát triển lành mạnh của nhóm trẻ vị thành niên, một trong những nhóm đối tượng cần được ưu tiên bảo vệ.
Người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là người chưa hoàn thiện về nhận thức và kiến thức xã hội, tâm sinh lý đang trong quá trình phát triển, do đó dễ trở thành nạn nhân để các đối tượng xấu lợi dụng, xâm hại.
Thủ đoạn của các đối tượng phổ biến là làm quen, kết bạn, sau đó dụ dỗ, lôi kéo, gạ gẫm đồng ý cho quan hệ tình dục, ngoài ra, đối tượng còn có thể quay phim, chụp ảnh đăng trên mạng Internet để trục lợi bất chính hoặc dùng chính những hình ảnh, video trên mua chuộc, cưỡng ép người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi phải tiếp tục đồng ý cho quan hệ.
Đặc biệt có một số vụ xâm hại, bị hại quen biết với đối tượng phạm tội qua mạng xã hội, sau khi quen biết, rủ rê, gạ gẫm, lôi kéo… các đối tượng dùng vũ lực cưỡng ép, bắt buộc người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi phải cho QHTD.
Trong khi đó, do tâm lý lứa tuổi, thường các bị hại có tâm lý sợ sệt, e ngại, mặc cảm, tự ti, sợ ảnh hưởng đến cuộc sống của cá nhân và gia đình nên thường im lặng, dấu giếm, bỏ qua... chỉ đến khi các bậc phụ huynh phát hiện ra con em có những biểu hiện lạ, xác minh, tìm hiểu… thì mới biết rõ sự thật.
Các lực lượng công an, chính quyền địa phương, đoàn thể đang tích cực phối hợp thực hiện kế hoạch triển khai công tác chuyển hóa địa bàn trọng điểm, phức tạp về trật tự an toàn xã hội gắn với phát động mô hình "Phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em".
Trong đó các cấp, các ngành, mỗi người, mỗi nhà cần tập trung làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật liên quan đến nhóm tội phạm XHTD nói chung, với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nói riêng bằng các hình thức đa dạng, phong phú như tại các hội nghị, hội họp, sinh hoạt đoàn thể, sinh hoạt lớp, sinh hoạt tại khu dân cư… để giúp người dân, nhất là với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi có thêm thông tin, hiểu biết, nhận thức, chủ động cảnh giác, nâng cao ý thức phòng ngừa với tội phạm XHTD.
Để phòng chống nhóm tội phạm này không phải chỉ là nhiệm vụ của ngành Công an mà cần có sự chung tay vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể, của toàn xã hội, nhất là sự quan tâm, chăm lo của gia đình, các bậc phụ huynh…
Đặc biệt quan tâm đến các gia đình có hoàn cảnh đặc biệt, những gia đình cha mẹ có lối sống thiếu trách nhiệm, không gương mẫu, buông thả, có người vi phạm pháp luật, không quan tâm đến con cái, gia đình không có đầy đủ cha mẹ, cha mẹ đi làm ăn xa, cha mẹ ly thân, ly hôn… đây là những lý do rất quan trọng khiến người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi dễ trở thành nạn nhân của nhóm tội phạm liên quan đến tội phạm XHTD…
Đơn vị chức năng tập trung phát động xây dựng, duy trì, đẩy mạnh các phong trào, cuộc vận động như: “ Toàn dân tham gia xây dựng đời sống văn hóa tại khu dân cư”, “Toàn dân bảo vệ An ninh Tổ quốc”; “Quản lý, phòng ngừa trẻ em vi phạm pháp luật”… góp phần xây dựng, nâng cao ý thức phòng, chống tội phạm nói chung, phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh với loại tội phạm XHTD với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nói riêng.
Bên cạnh đó, tăng cường công tác giáo dục giới tính cho trẻ từ nhỏ; chủ động đưa nội dung giáo dục giới tính vào khung chương trình học của nhà trường để các em được trang bị vốn kiến thức cơ bản tự bảo vệ mình.
Gia đình cần tâm sự, lắng nghe, quan tâm từ đó phát hiện các biểu hiện lạ như sự thay đổi về tâm sinh lý của con em; tư vấn cho con em mình nhằm phát hiện, ngăn ngừa từ sớm các dấu hiệu để ngăn chặn không để con em mình rơi vào tình huống dễ bị XHTD. Triển khai đồng bộ các giải pháp, biện pháp xây dựng môi trường sống, an toàn, lành mạnh, hạn chế tối đa tội phạm XHTD…
Cùng với đó, xử lý nghiêm các đối tượng xây dựng, phát tán phim ảnh, ấn phẩm, trò chơi đồi trụy, khiêu dâm… gây ảnh hưởng đến tâm sinh lý đang trong giai đoạn phát triển mạnh của những người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi từ đó dễ trở thành nạn nhân của nhóm tội phạm XHTD.
Các cơ quan quản lý cần siết chặt các điều kiện hoạt động kinh doanh của các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự dễ phát sinh phức tạp như Karaoke, massage, bar, pub, lounge, khách sạn, nhà nghỉ… để chủ động phòng ngừa, phát hiện các vi phạm để kịp thời xử lý kịp thời theo đúng quy định của pháp luật.
Luật sư Trịnh Thị Tuấn (Công ty Luật Sao Việt), cho biết: Trẻ em là đối tượng ưu tiên hàng đầu cần được bảo vệ. Do đó, các hành vi XHTD trẻ em đã được quy định trong Bộ luật Hình sự với chế tài xử lý rất nặng tùy theo loại tội danh.
Theo quy định tại Điều 1, Luật trẻ em 2016, trẻ em là người dưới 16 tuổi. Căn cứ theo khoản 1, Điều 2 Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP quy định: XHTD người dưới 16 tuổi là việc dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, ép buộc, lôi kéo, dụ dỗ người dưới 16 tuổi tham gia vào các hành vi liên quan đến tình dục, bao gồm hiếp dâm, cưỡng dâm, giao cấu, dâm ô với người dưới 16 tuổi và sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích mại dâm, khiêu dâm dưới mọi hình thức…
Theo đó, tại Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) có quy định trách nhiệm hình sự đối với 5 tội phạm XHTD trẻ em, cụ thể: Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, căn cứ theo Điều 142 Bộ luật Hình sự, khung hình phạt cao nhất lên tới 20 năm tù. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, được quy định tại Điều 144 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), khung hình phạt cao nhất là chung thân. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, theo Điều 145 Bộ luật Hình sự, khung hình phạt cao nhất là 15 năm tù. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi, theo Điều 146 và tội sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm, theo điều Điều 147 Bộ luật Hình sự khung hình phạt cao nhất là 12 năm tù. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.