Nghiên cứu chế biến sâu đất hiếm phục vụ xuất khẩu
Việt Nam cần đẩy mạnh chế biến sâu khoáng sản như đất hiếm, một tài nguyên có lợi thế rất lớn cho công nghiệp Việt Nam như lĩnh vực bán dẫn và sản xuất chip.
Trong phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh đã trả lời một số vấn đề về sử dụng, quản lý đất hiếm.
Bộ trưởng TN-MT Đặng Quốc Khánh cho biết, Việt Nam có nguồn tài nguyên khoáng sản quan trọng thiết yếu phong phú, có trữ lượng tương đối lớn. Cụ thể như bô xít có khoảng 5,8 tỷ tấn, titan khoảng hơn 600 triệu tấn.
Về đất hiếm, Việt Nam có trữ lượng khoảng 2,7 triệu tấn đất hiếm, đồng thời tài nguyên đất hiếm khoảng 18 triệu tấn nữa nên tổng thể Việt Nam có 20,7 triệu tấn đất hiếm.
Bộ trưởng khẳng định quan điểm việc khai thác, chế biến khoáng sản có tính chiến lược như đất hiếm phải tính đến chế biến sâu, chế biến tinh tại Việt Nam, phục vụ cho công nghiệp Việt Nam như lĩnh vực công nghiệp chip, bán dẫn.
Nếu chế biến sâu được, đất hiếm sẽ phục vụ cho ngành công nghiệp trong nước và xuất khẩu. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, với đất hiếm trước đây, việc chế biến chưa được nghiên cứu tổng thể, chưa có chế biến sâu. Việc thu hút đầu tư, liên doanh, chuyển giao công nghệ chưa được đẩy mạnh.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng, sau khi đánh giá trữ lượng đất hiếm chính xác thì yêu cầu phải chuyển giao công nghệ, cố gắng chế biến sâu, phục vụ phát triển đất nước…
Ngoài ra, trữ lượng đất hiếm lớn, các mỏ đất hiếm có mỏ ở sâu, có mỏ phân tán nhỏ lẻ trên bề mặt. Do đó, Bộ cũng đã đề nghị các địa phương có trữ lượng đất hiếm lớn như Lai Châu, Yên Bái, Lào Cai tăng cường công tác quản lý để tránh việc khai thác, buôn bán trái phép.
Trước đó, trong báo cáo gửi đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ TN-MT Đặng Quốc Khánh cho biết, sẽ sớm thực hiện đề án đánh giá tổng thể tiềm năng đất hiếm. Bố trí nguồn ngân sách đảm bảo cho điều tra, đánh giá và thăm dò đầy đủ về tài nguyên, trữ lượng đất hiếm làm cơ sở hoạch định cho các mục tiêu phát triển của đất nước. Đồng thời, tiếp tục hợp tác quốc tế trong chuyển giao công nghệ khai thác, thu hồi, chế biến sâu đất hiếm.
Đất hiếm là tài nguyên quý làm nguyên liệu quan trọng trong nhiều lĩnh vực công nghệ cao: điện tử, laser, vật liệu siêu dẫn, chất phát quang, xúc tác, nam châm, quang điện, chế tạo vũ khí, thiết bị y tế, công nghệ bán dẫn. Bộ TN&MT cho biết, ước tính trữ lượng đất hiếm ở nước ta có hơn 20 triệu tấn, chỉ đứng sau Trung Quốc (44 triệu tấn). Một số quốc gia có trữ lượng đất hiếm lớn khác: Brazil có hơn 21 triệu tấn, Nga khoảng 21 triệu tấn, Ấn Độ gần 7 triệu tấn. Trữ lượng đất hiếm phân bổ chủ yếu ở vùng Tây Bắc với nhiều mỏ được thăm dò, xác định giá trị kinh tế, cụ thể là các mỏ thuộc địa bàn tỉnh Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái, Cao Bằng, Nghệ An, Hà Tĩnh, Bình Định, Ninh Thuận, Bình Thuận.