Bộ trưởng Bộ TN&MT: Không để thất thoát tài nguyên quốc gia

Tiếp tục chương trình làm việc kỳ họp thứ 7, sáng 4/6, dưới sự điều hành của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, các đại biểu Quốc hội đã tiến hành chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh.

Cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề liên quan có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Giao thông vận tải.

Không để nhiễm mặn khi dùng cát biển làm đường cao tốc

Chất vấn bộ trưởng, đại biểu Trần Kim Yến - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh chất vấn, trong bối cảnh thiếu cát sông để thực hiện các dự án, nhất là các dự án đặc biệt quan trọng, thì phương án dùng cát biển để thay thế là một hướng tìm kiếm.

“Tuy nhiên, việc thay thế có điều kiện khi mà chưa đáp ứng thì triển khai đại trà sẽ đánh cược với môi trường. Đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp trước mắt và lâu dài để có đủ nguyên vật liệu cho các dự án, nhưng không làm ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, đảm bảo được an ninh nguồn nước?”.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Khánh cho biết, việc sử dụng vật liệu xây dựng, cát cho các dự án trọng điểm quốc gia, nhất là đường cao tốc rất khó khăn.

Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ TN&MT và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu sử dụng cát biển. Hiện nay, dự án thí điểm của Bộ Giao thông vận tải theo hội đồng của Bộ cho thấy, cát biển có thể san lấp, thi công đến độ K95.

Bộ TN&MT được giao đánh giá trữ lượng, khu vực lấy cát biển. Bộ đã hoàn thành đánh giá trữ lượng ở Sóc Trăng và với trữ lượng có thể lấy ngay là 145 triệu m3, cách bờ khoảng gần 20km. Thân mỏ chiều sâu 7m.

Bộ cũng khuyến cáo lấy cát biển chỉ lấy 2m để giảm tác động. "Có nghĩa trữ lượng cát biển rất lớn và hiện cát biển đã được sử dụng san lấp, sử dụng ở các khu kinh tế ven biển".

“Về lo ngại dùng cát biển nhiễm mặn là đúng và khi sử dụng cát biển phải đánh giá tác động môi trường. Hiện nay, cát biển sử dụng tốt nhất ở các khu vực đã có độ nhiễm mặn. Cát biển phải đảm bảo nguyên tắc không gây nhiễm mặn cho môi trường xung quanh. Tùy công trình, dự án, mức độ, sẽ được đánh giá tác động từng dự án một. Cát biển đưa vào làm vật liệu xây dựng thì Bộ xây dựng sẽ có tiêu chuẩn, quy chuẩn", Bộ trưởng Khánh nêu rõ.

Luật hoá việc khai thác khoáng sản phục vụ san lấp công trình giao thông trọng điểm

Cùng nội dung, đại biểu Đặng Bích Ngọc - Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình cho biết, thời gian qua, để giải quyết khó khăn trong khai thác khoáng sản, nhất là vật liệu san lấp các công trình giao thông trọng điểm, Quốc hội đã cho phép áp dụng cơ chế đặc thù để xử lý vấn đề này. Để giải quyết căn cơ vướng mắc trên, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết cần luật hóa nội dung này thế nào nhằm đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước, tạo sự thống nhất, chủ động cho chính quyền địa phương tổ chức thực hiện?

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Khánh cho biết, thời gian qua với cơ chế đặc thù của Quốc hội, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự đồng lòng của địa phương nên đã thực hiện cơ chế đặc thù về cấp vật liệu san lấp cho các dự án trọng điểm quốc gia, cao tốc.

Bộ đã ban hành hướng dẫn về vật liệu cho các dự án. Hiện, tiến độ của các dự án đang vượt tiến độ. "Như vậy, cơ chế đặc thù của Quốc hội rất hiệu quả".

“Để luật hóa việc này, luật năm 2010, quy trình cấp mỏ cũng giống như cấp mỏ kim loại quý. Theo đó, quy trình chưa được phân loại, phân nhóm. Hiện nay, để xử lý, Bộ đã đề xuất Chính phủ trình Quốc hội sửa Luật Địa chất khoáng sản, theo đó phân loại 4 nhóm khoáng sản. Trong đó, nhóm 1 là kim loại quý, nhóm 2 là vật liệu xây dựng cao cấp, chế biến sâu, nhóm 3 là vật liệu xây dựng thông thường, nhóm thứ 4 là đá, sỏi. Trong đó, phân cấp triệt để nhóm 3 - 4 cho địa phương và dự thảo là không phải cấp phép mỏ mà đăng ký, nộp nghĩa vụ thuế theo quy định. Các cơ chế của Quốc hội đã tổng kết đưa vào dự luật", Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nêu .

Tăng cường thanh tra xử lý tình trạng khai thác tài nguyên trái phép

Chất vấn Bộ trưởng, đại biểu Lý Văn Huấn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên cho biết công tác thanh tra, kiểm tra là một trong những giải pháp nhằm giảm thiểu, hạn chế tình trạng khai thác tài nguyên trái phép cũng như gây ô nhiễm môi trường. Những điều này được thể chế hóa tại Điều 227 Bộ Luật Hình sự quy định về tội vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên trái phép. Vậy qua công tác thanh tra, kiểm tra, Bộ trưởng có kiến nghị xử lý những vụ việc vi phạm như thế nào? Đặc biệt là đối với kiến nghị xử lý đối với các vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự. Và giải pháp của Bộ trưởng trong thời gian tới để tăng cường công tác thanh tra để xử lý những hành vi vi phạm này?

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Khánh cho biết, theo luật Khoáng sản năm 2010 và Nghị định hướng dẫn của các bộ ngành, hoạt động khai thác khoáng sản được phân cấp quản lý mạnh ở địa phương, đặc biệt là vật liệu xây dựng. Bộ phân luồng kiểm tra cùng các bộ ngành và địa phương. Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng các bộ ngành liên quan đã tăng cường kiểm tra, giám sát cùng các địa phương.

Qua 5 năm, Bộ đã có 12 cuộc thanh tra và 40 cuộc kiểm tra chấp hành về khoáng sản với tổng số 933 lượt giấy phép. Qua đó, phát hiện 258 tổ chức, cá nhân vi phạm, đã ban hành 258 quyết định xử lý vi phạm hành chính với tổng số tiền 30 tỷ đồng.

Qua thanh tra, kiểm tra, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nhận thấy, các chủ dự án mỏ “đã sai phạm về vi phạm công suất cho phép, khai thác ra ngoài ranh giới, hoặc khai thác nhưng không đảm bảo điều kiện, yêu cầu về bảo vệ môi trường”.

Bộ sẽ xử lý nghiêm các sai phạm này, nhất là sai phạm có tính liên tục, nối tiếp, sau đó sẽ chuyển sang cơ quan chức năng điều tra để xử lý nghiêm các vi phạm này.

“Thời gian tới, dự thảo Luật Địa chất, khoáng sản sẽ phân cấp mạnh hơn nữa cho các địa phương. Với trách nhiệm của mình, Bộ TN&MT sẽ tăng cường đội ngũ thanh tra, kiểm tra, phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành và địa phương, thanh tra, xử lý để phát hiện sớm, xử lý sớm việc khai thác khoáng sản, đảm bảo không thất thoát, khai thác trái phép nguồn tài nguyên này”, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh khẳng định.

Duy Tuấn