Khám phá điện Kiến Trung ngày lễ 30/4
Sau gần 5 năm tu bổ, phục hồi và tôn tạo, vào dịp Tết Giáp Thìn 2024, điện Kiến Trung đã hoàn thiện và chính thức đón du khách trở lại. Đây là công trình cung điện vừa mang nét uy nghi, bề thế chốn Hoàng cung triều Nguyễn, vừa mang hơi thở thời đại thế kỷ XX với nét chấm phá của kiến trúc Tây phương.
Điện Kiến Trung (建中) tên chữ là Kiến Trung Lâu, hay còn gọi là lầu Kiến Trung là cung điện được xây dựng năm 1923 dưới thời vua Khải Định. Đây là 1 trong 5 công trình lớn nằm ở điểm cuối cực Bắc của trục dũng đạo xuyên qua trung tâm của Tử Cấm Thành với chữ "Kiến" mang nghĩa dựng lên, thành lập; chữ "Trung" hàm ý ngay thẳng, không thiên lệch.
Đây là nơi làm việc và sinh hoạt của hai vị vua cuối cùng của triều Nguyễn: vua Khải Định và vua Bảo Đại. Điện Kiến Trung còn được biết đến là nơi vua Khải Định băng hà (ngày 06/11/1925); nơi Hoàng hậu Nam Phương hạ sinh Thái tử Bảo Long (04/01/1936), đồng thời cũng là chứng nhân lịch sử cho sự kiện vua Bảo Đại có cuộc tiếp xúc đầu tiên với Phái đoàn Chính phủ lâm thời để chính thức họp bàn thoái vị sau khi cách mạng Tháng Tám thành công năm 1945.
Năm 1947, điện Kiến Trung bị sụp đổ hoàn toàn, chỉ còn lại nền móng. Ngày 16/02/2019, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã khởi công dự án tu bổ, phục hồi và tôn tạo di tích điện Kiến Trung. Công trình được thực hiện trên diện tích hơn 3,800m2. Các đơn vị thi công đã giữ nguyên cấu trúc nền móng hiện còn, hạn chế can thiệp yếu tố gốc của di tích.
Dự án gồm các hạng mục gia cố, phục hồi tường bao, hệ thống lan can, sân khuôn viên gồm tiền viên và hậu viên, các bậc cấp; tu bổ phục hồi lầu Kiến Trung (Kiến Trung Lâu) 2 tầng, chiều cao khoảng 14m, diện tích xây dựng khoảng 975m2.
Ngoài ra, dự án còn tu bổ các công trình nhỏ xung quanh như đôn gạch, đài phun nước, súng thần công, nhà canh, hệ thống cây xanh, bảo tồn nền móng Đông Cung Lâu, Ngự Thư Phòng, Võ Hộ Giá Phòng và Ngự Phê Phòng... Dự án có tổng mức kinh phí đầu tư hơn 123 tỷ đồng từ nguồn vốn chương trình mục tiêu phát triển văn hóa và các nguồn huy động hợp pháp khác.
Theo các chuyên gia, bên cạnh những giá trị lịch sử, điện Kiến Trung còn mang những giá trị to lớn về kiến trúc và mỹ thuật khi có đầy đủ những đặc điểm của một công trình phong cách Đông Dương với sự kết hợp giữa Á - Âu gồm kiến trúc Pháp, kiến trúc phục hưng của Ý pha trộn kiến trúc truyền thống Việt Nam.
Điện Kiến Trung góp phần làm phong phú thêm phong cách kiến trúc Việt Nam trong giai đoạn tân - cổ điển, đặc biệt là nghệ thuật khảm sành sứ đặc trưng tạo nên diện mạo tiêu biểu cho kiến trúc cung đình triều Nguyễn.
