Cấm lừa người dân trái phiếu doanh nghiệp là sản phẩm tiết kiệm ngân hàng
Bộ Tài chính kiến nghị giám sát chặt chẽ, chấn chỉnh, xử lý nghiêm các tổ chức tín dụng (TCTD) trong việc phát hành, phân phối, đầu tư, cung cấp dịch vụ liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) theo đúng quy định của pháp luật; nghiêm cấm cung cấp thông tin không đầy đủ, không chính xác cho người gửi tiền tiết kiệm là TPDN giống như sản phẩm tiết kiệm tại ngân hàng.
Cán bộ ngân hàng tư vấn mập mờ liên quan đến TPDN
Theo Bộ Tài chính, để phối hợp trong quản lý giám sát và chia sẻ thông tin quản lý, kể từ năm 2023 Bộ Tài chính có 08 Công văn gửi Ngân hàng Nhà nước (NHNN), Bộ Xây dựng, Bộ KH&ĐT, Bộ Công an đề nghị: (i) NHNN tăng cường quản lý giám sát các ngân hàng thương mại (NHTM) cung cấp dịch vụ có liên quan về TPDN; chấn chỉnh, xử lý nghiêm việc các NHTM phân phối TPDN; nghiêm cấm lừa đảo người gửi tiền là TPDN như sản phẩm tiết kiệm tại ngân hàng; (ii) Bộ Xây dựng tăng cường quản lý các doanh nghiệp (DN) kinh doanh BĐS, chỉ cấp phép cho DN có đủ tiềm lực tài chính; (iii) Bộ KHĐT tăng cường quản lý, giám sát việc tăng vốn điều lệ, phát hành cổ phiếu riêng lẻ của DN; xem xét không cấp phép đầu tư ra nước ngoài đối với DN chậm thanh toán nợ trái phiếu…
Cũng theo Bộ Tài chính, trong năm 2023, bộ đã có 04 văn bản gửi DN phát hành yêu cầu DN ưu tiên sử dụng mọi nguồn lực, có trách nhiệm tới cùng trong việc thanh toán nợ trái phiếu và minh bạch, công bố, công khai thông tin cho nhà đầu tư.
Trong năm 2023, Bộ Tài chính tiếp nhận 32 đơn tố cáo, kiến nghị, phản ánh của 12 vụ việc liên quan đến trái phiếu, trong đó chủ yếu đơn thư liên quan đến trái phiếu một số Tập đoàn tring đó có Vạn Thịnh Phát, KSfinance. Ngoài ra, còn 1 số đơn thư liên quan đến việc công dân đến một số ngân hàng gửi tiết kiệm như ngân hàng Đông Nam Á (SeABank), bị cán bộ ngân hàng tư vấn mập mờ chuyển thành mua TPDN, đến nay vẫn chưa được thanh toán gốc và lãi khi đã quá hạn thanh toán.
Về công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát các công ty chứng khoán cung cấp dịch vụ trên thị trường TPDN, trong năm 2023 và 2024, Bộ Tài chính đã tổ chức 06 đoàn công tác triển khai làm việc với 23 DN (07 DN được mời nhưng không cử đại diện đến làm việc với các đoàn công tác), với tổng dư nợ trái phiếu đến hạn là 14.945 tỷ đồng.
Kiểm tra chấn chỉnh chất lượng dịch vụ kiểm toán, thẩm định giá
Bộ Tài chính cũng cho biết, trong năm 2023, Bộ này đã chủ trì thực hiện kiểm tra chất lượng dịch vụ kiểm toán tại 05 DN kiểm toán (DNKT) kiểm toán báo cáo tài chính cho các đơn vị liên quan đến phát hành TPDN riêng lẻ và các DN trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát gồm: Công ty TNHH Hãng Kiểm toán và Định giá ATC, Công ty TNHH Kế toán và Kiểm toán Phương Nam, Công ty TNHH Kiêm toán CPA, Công ty TNHH Kiếm toán I.T.O và Công ty TNHH Tư vấn Kiểm toán Hoàng Gia Việt Nam.
Đối với một số trường hợp kiểm toán viên (KTV) ký báo cáo kiểm toán mà hồ sơ kiểm toán có chất lượng không đạt yêu cầu theo quy định của chuẩn mực nghề nghiệp, Bộ Tài chính đình chỉ hành nghề kiêm toán có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng và có công văn nhắc nhờ đối với các KTV.
Đổi với DNKT có KTV ký báo cáo kiểm toán có hồ sơ kiểm toán không đạt yêu cầu, Bộ Tài chính thực hiện đình chỉ có thời hạn từ 03- 06 tháng hoặc không chấp thuận cho DNKT, KTV tiếp tục cung cấp dịch vụ kiêm toán báo cáo tài chính cho các đơn vị có lợi ích công chúng, bao gồm cả các đơn vị phát hành TPDN riêng lẻ trong năm 2023 và năm 2024.
Ngoài ra, Bộ Tài chính đã có 03 công văn nhắc nhở các DNKT và KTV về việc thực hiện đúng các quy định của pháp luật khi cung cấp dịch vụ kiểm toán và các dịch vụ liên quan khác cho khách hàng/đơn vị được kiểm toán, trong đó có các đơn vị phát hành TPDN riêng lẻ.
Cũng theo Bộ Tài chính, thời gian qua bộ này đã tăng cường giám sát kinh doanh dịch vụ thẩm định giá của 4 DN gồm: Công ty cổ phần thẩm định giá Thành Đô, Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá VAA, Công ty TNHH Thẩm định giá ECOMAX và Công ty TNHH Kiếm toán và Kế toán Hà Nội. Đây là 4 đơn vị có liên quan theo quyết định khởi tố vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Công ty Tân Hoàng Minh của Bộ Công an.
Đồng thời, năm 2023 Bộ Tài chính cũng đã tăng cường công tác kiểm tra việc chấp hành pháp luật về thẩm định giá đối với DN thẩm định giá, tiến hành kiểm tra 20 DN thẩm định giá theo kế hoạch. Thông qua giám sát, kiểm tra đã tiến hành đình chỉ 16 lượt doanh nghiệp thẩm định giá, thu hồi 26 Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá và lập 07 Biên bản xử phạt vi phạm hành chính.
Năm 2023, Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo Ủy ban chứng khoán Nhà nước UBCKNN) thực hiện kiểm tra 04 công ty đại chúng phát hành TPDN có liên quan đến BĐS; kiểm tra đột xuất 02 công ty chứng khoán và kiểm tra 01 công ty kiểm toán cung cấp dịch liên quan đến phát hành TPDN; triển khai thanh tra theo kế hoạch đổi với 01 công ty đại chúng, 05 công ty chứng khoán trong đó có nội dung liên quan đến TPDN. ƯBCKNN đã ban hành 68 quyết định xử phạt liên quan đến hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ.