Nhiều tiến bộ trong phẫu thuật thần kinh, sọ não

Phẫu thuật sọ não là một lĩnh vực khó với nhiều kỹ thuật rất phức tạp, thực hiện tại các cơ quan thần kinh trung ương quan trọng, đòi hỏi đội ngũ bác sĩ phải có trình độ chuyên môn cao, được đào tạo bài bản, chuyên sâu, có kinh nghiệm trong giải phẫu thần kinh, thao tác chính xác tuyệt đối và xử lý nhanh nhạy trong tình huống khẩn cấp.

Chỉ trong vòng một tuần, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa đã liên tiếp phẫu thuật thành công 5 ca u não, u màng não khó, kích thước lớn: U màng não nền sọ, u màng não xâm lấn xoang tĩnh mạch dọc, u não nhiều vị trí, u màng não dính vào hội lưu xoang, u não trên bệnh nhân thay van động mạch chủ… Cả 5 bệnh nhân sau phẫu thuật sức khỏe hồi phục rất tốt.

Bệnh nhân Trần Thị T. (51 tuổi, Thị trấn Sao Vàng, Thọ Xuân) bị u màng não phát hiện cách đây 1 năm và đã được các bác sĩ tư vấn cần sớm phẫu thuật vì khối u lớn sẽ chèn ép, gây nhiều tổn thương nghiêm trọng đến các bộ phận khác của não bộ. Tuy nhiên, do chủ quan vì chưa thấy biểu hiện gì bất thường, nên bệnh nhân đã không đến bệnh viện để phẫu thuật. Gần đây, bệnh nhân thường xuyên xuất hiện các cơn loạn thần, không kiểm soát được hành vi, tiểu tiện không tự chủ.

Qua kết quả thăm khám lâm sàng và chụp cộng hưởng từ sọ não, các bác sĩ kết luận bệnh nhân có khối u màng não nền sọ, khối u nằm ở vị trí vùng trán, kích thước lớn 6,5×6.5cm, xâm lấn xoang tĩnh mạch dọc trên. Khối u gây nên chèn ép não, ảnh hưởng đến trí nhớ, nên dẫn đến trình trạng loạn thần, động kinh và không kiểm soát được hành vi của bệnh nhân.

“Đây là khối u màng não khó và phức tạp do khối u nằm ở vị trí nguy hiểm xoang tĩnh mạch dọc trên, thông trực tiếp với hội lưu các xoang dọc trên nên nguy cơ chảy máu cao và khó cầm, bệnh nhân có thể tử vong trong quá trình thực hiện phẫu thuật nên đòi hỏi phẫu thuật viên phải cẩn trọng, tỉ mỉ tách mở hộp sọ, bóc tách, lấy từng phần khối u, xử trí cầm máu tốt, tránh làm tổn thương xoang tĩnh mạch dọc trên.

Dự tính ca phẫu thuật có thể kéo dài nhiều giờ đồng hồ nên bệnh nhân được gây mê ở tư thế ngửa, đầu cố định trên khung Mayfield để không làm tổn thương đến đường thở”, Thạc sĩ, bác sĩ Lê Ngọc Biển - Trưởng khoa Phẫu thuật Thần kinh - Lồng ngực, Trưởng kíp phẫu thuật cho biết.

Cùng với sự hỗ trợ của các trang thiết bị hiện đại như kính vi phẫu, bộ dụng cụ phẫu thuật vi phẫu… và sự nỗ lực hết sức của toàn bộ kíp phẫu thuật khoa Phẫu thuật thần kinh lồng ngực và Gây mê hồi sức, sau hơn 5 giờ căng thẳng, các bác sĩ đã bóc tách thành công toàn bộ khối u, bảo tồn nguyên vẹn chức năng các dây thần kinh, vùng não quan trọng và lấy mẫu tổ chức u để làm xét nghiệm giải phẫu bệnh.

Sau ba ngày phẫu thuật, bệnh nhân tỉnh táo, vết mổ khô, không sốt, bệnh nhân không có cơn co giật cục bộ, sinh hoạt gần như bình thường. Kết quả giải phẫu bệnh khối u lành tính.

Một ca bệnh đặc biệt khác là bệnh nhân Đặng Thị H. (59 tuổi, Yên Nhân, Thường Xuân) nhập viện trong tình trạng: Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi nhiều… Kết quả thăm khám và chụp cộng hưởng từ sọ não cho thấy bệnh nhân có khối u màng não đường giữa, kích thước 2,1 x 3,8cm, khối u của bệnh nhân có rất nhiều mạch máu tăng sinh xâm lấn vào xoang tĩnh mạch dọc.

Nhận định đây là ca bệnh khó và rất phức tạp vì bệnh nhân có thể chảy máu ồ ạt do rách xoang tĩnh mạch dọc trong lúc bóc tách khối u nên các bác sĩ đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng để ứng phó với những tình huống xấu nhất có thể xảy ra, máu cũng được dự phòng để truyền cho bệnh nhân trong trường hợp cần thiết. Ngày 29/3, ca phẫu thuật của bệnh nhân được thực hiện xuyên trưa, kéo dài suốt 6 giờ đồng hồ bởi 1 bác sĩ mổ chính, 2 bác sĩ phụ mổ và 1 bác sĩ gây mê hồi sức.

Trong quá trình phẫu thuật, xoang tĩnh mạch dọc bị rách, máu chảy rất nhiều, có những thời điểm tưởng chừng như ca phẫu thuật khó có thể thành công được. Tuy nhiên, nhờ có sự phối hợp ăn ý giữa bác sĩ mổ chính, bác sĩ mổ phụ và gây mê hồi sức nên bệnh nhân được kiểm soát huyết động và cầm máu.

Ca phẫu thuật được thực hiện thành công, khối u được bóc tách hoàn toàn. Sau mổ tình trạng bệnh nhân ổn định. Sau 3 ngày phẫu thuật, bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo, sức khỏe hồi phục đang hồi phục rất tốt.

Một bệnh nhân khác trở về từ cõi chết là ông Đồng Thanh S. (71 tuổi, Tế Lợi, Nông Cống) có tiền sử đái tháo đường type 2, phì đại tuyến tiền liệt đã phẫu thuật. Cách nhập viện 1 giờ bệnh nhân đột ngột lên cơn đau đầu dữ dội, co giật, trợn mắt, sùi bọt mép, mất ý thức. Kết quả thăm khám và chụp cộng hưởng từ sọ não cho thấy bệnh nhân có khối u màng não đa ổ có kích thước 2,5 x 4cm.

Bệnh nhân đã được các bác sĩ phẫu thuật lấy khối u thành công, kết quả giải phẫu bệnh khối u lành tính. Sau phẫu thuật, ý thức của bệnh nhân trở về bình thường, không còn triệu chứng co giật và đau đầu.

Hàng chục năm trong nghề, mỗi ca bệnh đều mang đến cho bác sỹ Lê Ngọc Biển - Trưởng khoa Phẫu thuật thần kinh - Lồng ngực một cảm xúc khác nhau. Có những ca mổ khó kéo dài suốt 7-10 tiếng đồng hồ, bệnh nhân diễn biến bất thường trên bàn mổ, cả kíp mổ phải tập trung cao độ. Khi kết thúc ca mổ, các bác sĩ đều ướt sũng mồ hôi, chân tê cứng vì đứng quá lâu.

Tuy vất vả nhưng bác sĩ Lê Ngọc Biển và các bác sĩ trong khoa luôn dặn mình không được bỏ cuộc bởi đằng sau mỗi ca mổ là một sinh mạng, là niềm vui, hạnh phúc của cả một gia đình. Bên cạnh đó, cũng có những lúc anh và đồng nghiệp từng bất lực, rơi nước mắt trên bàn mổ khi không cứu được người bệnh. Sau những ca mổ như thế, họ lại tự mình rút kinh nghiệm, trau dồi thêm kiến thức từ thực tế để làm tốt hơn nhiệm vụ cứu người.

Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa Lê Văn Sỹ cho biết: Khoa Phẫu thuật Thần kinh - Lồng ngực là một trong những khoa mũi nhọn của Bệnh viện, khoa triển khai được nhiều kĩ thuật cao, chuyên sâu tương đương với tuyến trung ương ở cả chuyên ngành Thần kinh, Sọ não, Cột sống và Tim mạch, lồng ngực. Trong nhiều năm qua, khoa không ngừng phát triển và trở thành địa chỉ tin cậy của người dân trong tỉnh cũng như các tỉnh lân cận.

Phẫu thuật u não là một trong những phẫu thuật hàng đầu tại Khoa Phẫu thuật Thần kinh - Lồng ngực. Hàng năm, khoa đã phẫu thuật khoảng 200-300 ca. Hiện nay, phẫu thuật u não dưới kính vi phẫu là một trong những phẫu thuật rất điển hình, đem lại hiệu quả cao. Với độ phóng đại trên 20 lần so với bình thường, nó giúp các bác sỹ phẫu thuật u não được ở các vị trí khó và sâu, lấy được toàn bộ khối u mà ít làm tổn thương tới các tổ chức não lành khác.

Tiếp nối những thành công trong phát triển các kỹ thuật chuyên sâu, thời gian tới, Bệnh viện sẽ tiếp tục đầu tư hệ thống định vị Navigation trong phẫu thuật sọ não và cột sống ít xâm lấn với các ưu điểm đường mổ nhỏ, can thiệp chính xác, rút ngắn thời gian phẫu thuật, cũng như ứng dụng hiệu quả trong sinh thiết não.

Thanh Phương