Gia Lai: Hạn hán kéo dài, dân khổ trăm bề vì “khát” nước sạch
Gia Lai đang vào cao điểm mùa khô, nắng nóng kéo dài khiến cho mạch nước ngầm ở một số nơi thuộc vùng biên giới huyện Đức Cơ tụt giảm mạnh. Thậm chí, ở xã Ia Nan đã xuất hiện tình trạng dân thiếu nước sạch để sinh hoạt.
Thiếu nước sinh hoạt trầm trọng
Phóng viên Báo Công lý vừa có chuyến đi thực tế tại xã biên giới Ia Nan, huyện Đức Cơ, Gia Lai để ghi nhận tình trạng thiếu nước ở khu vực thôn Đức Hưng và làng Sơn. Ông Siu Uôi-Phó Chủ tịch UBND xã cho biết những khó khăn, vất vả mà người dân của 2 thôn, làng này gặp phải mỗi khi đến mùa khô, hạn. Cụ thể, giếng đào trơ đáy (làng Sơn vẫn còn ít), giếng khoan dường như không có nước, nên đa phần người dân phải đi xa để tìm nguồn nước ngầm từ suối hay mua nước theo khối ở những nơi khác về dùng.
“Hai thôn, làng này hạn hán muôn thủa. Trên địa bàn có một vài điểm có thể cung cấp nước cho nhân dân nhưng cũng không đáp ứng đủ. Năm 2023, địa phương phải nhờ Công ty TNHH MTV 72 (Binh đoàn 15-Bộ Quốc phòng) hỗ trợ việc chở nước sạch từ nơi khác về cho nhân dân ở thôn Đức Hưng có nước sinh hoạt. Họ đã hỗ trợ, cung cấp nước liên tục cả tháng trời. Mỗi lần xe bồn chở 8m3, ngày 2 chuyến”, Phó Chủ tịch Siu Uôi thông tin.
Ông Nguyễn Văn Xưởng (SN 1976, thôn Đức Hưng), cho biết, vừa rồi thôn có đóng góp 20 triệu để sục, rửa giếng khoan của thôn, nhưng do nắng nóng kéo dài khiến cho nguồn nước mạch giảm sút nên nước có màu đỏ, vàng đục. Người lớn trong nhà tắm rửa, còn 2 đứa nhỏ không dám tắm nguồn nước này vì da mẫn cảm sẽ nổi mẩn ngứa.
“Gia đình có 7 nhân khẩu, giếng nước của làng chia ra làm nhiều nhánh, nay cung cấp bên này, mai cung cấp bên kia nên lượng nước chảy về yếu. Nguồn nước để rửa thức ăn, nấu ăn, uống thì gia đình tôi mua 4-5 bình/ngày (loại bình đóng chai 20 lít) mới đủ. Còn tắm rửa, sẽ bơm nước từ giếng khoan của thôn để lắng lại, hoặc bơm từ suối về dùng”, ông Xưởng nói.
Bí Thư chi bộ kiêm thôn trưởng thôn Đức Hưng, ông Hoàng Văn Ga chia sẻ thêm: “Mùa khô năm nay, từ tháng 3, trên địa bàn thôn có 120/218 hộ gia đình thiếu nước sạch để sinh hoạt. Khi vào đỉnh điểm nắng nóng, nhiều người chạy 3-4km để chở nước, hoặc mua nước của người khác với giá 150 nghìn/2m3 chở tới nhà để tắm, giặt. Riêng nước để phục vụ ăn, uống phải mua nước bình với giá 10 nghìn/1 bình 20 lít. Nhiều hộ mua máy lọc về để lọc nước từ giếng khoan của làng (giá bán nước 8 nghìn/m3) nhưng năm nay nước chuyển màu vàng, không lọc được”.
Cần sự đồng hành của các mạnh thường quân
Đức Cơ là một huyện miền núi, biên giới của tỉnh Gia Lai giáp với nước bạn Campuchia nên đời sống xã hội còn nhiều khó khăn.
Trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các ngành, các cấp, sự giúp đỡ của các doanh nghiệp trong và ngoài huyện và sự nỗ lực vươn lên của chính quyền, nhân dân địa phương, nên đời sống vật chất và tinh thần của bà con từng bước được cải thiện, bộ mặt nông thôn ngày một khởi sắc.
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nguồn nước ngầm của địa phương ngày một suy giảm, gây ảnh hưởng rất lớn đến việc khai thác nước sạch phục vụ sinh hoạt cho nhân dân, nhất là nhân dân đang sinh sống tại các thôn làng giáp ranh biên giới huyện Đức Cơ và huyện Oyadav của nước bạn Campuchia.
Lúc cao điểm, người dân phải sử dụng cả nguồn nước chưa hợp vệ sinh (nước giọt) để phục vụ ăn uống và sinh hoạt cá nhân, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của nhân dân trong vùng. Trong khi đó, nguồn kinh phí để đầu tư xây dựng các công trình nước sạch nhằm hỗ trợ nhân dân của huyện còn rất thiếu và khó khăn.
Vì vậy, Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ Vũ Mạnh Định đã gửi thư ngỏ tới Ban lãnh đạo Quỹ Thiện tâm–Tập đoàn Vingroup nhằm kêu gọi sự quan tâm, hỗ trợ đầu tư một nhà máy xử lý nước sạch, phục vụ nhu cầu của người dân tại thôn Đức Hưng và làng Sơn, xã Ia Nan.
Trong thư ngỏ, 2 thôn, làng này có 1.904 nhân khẩu (trong đó: 882 nhân khẩu là người dân tộc thiểu số), bị thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô; mặc dù địa phương, huyện đã có nhiều giải pháp khắc phục, nhưng vẫn không triệt để... Có thời điểm phải huy động các tổ chức chính trị, xã hội dùng xe chuyên chở nước sinh hoạt từ các vùng khác đến để hỗ trợ cấp nước tạm thời cho nhân dân phục vụ sinh hoạt hàng ngày.
Theo người đứng đầu UBND huyện, để giải quyết dứt điểm “bài toán này”, qua tham vấn của các đơn vị khảo sát, địa phương cần thiết phải xây dựng 1 nhà máy xử lý nước sạch, gồm các hạng mục như: Đào và xây dựng 1 hồ chứa nước nhân tạo để thu nước ngầm ở các khe suối dưới hạ lưu của thôn, làng. Sau đó, xử lý nguồn nước đó bơm lên 1 bể chứa để xử lý nước (lọc, khử khuẩn), rồi bơm tiếp vào hệ thống cấp nước sạch đã được đầu tư trong những năm trước để tiếp tục cấp nước sạch cho nhân dân 2 thôn, làng sử dụng và đầu tư 1 hệ thống đường cấp điện 3 pha phục vụ vận hành công trình. Tổng kinh phí dự kiến xây dựng công trình khoảng 4 tỷ đồng.
UBND huyện Đức Cơ cam kết, nếu được Ban lãnh đạo Quỹ Thiện tâm–Tập đoàn Vingroup đầu tư, địa phương sẽ đối ứng 1 phần kinh phí cùng với nguồn kinh phí Quỹ hỗ trợ để thực hiện công trình có chất lượng và hiệu quả, vận động nhân dân đối ứng về giải phóng mặt bằng, đường ống dẫn nước để công trình hoạt động hiệu quả và bền vững.
Chiều 21/3, Chủ tịch UBND huyện Đước Cơ Vũ Mạnh Định chia sẻ: “Sau khi có thư ngỏ, bên Quỹ Thiện Tâm đã tổ chức đoàn vào thôn Đức Hưng làm việc. Sơ bộ, bên Quỹ sẽ đồng ý cho đặt ở thôn Đức Hưng một nhà máy xử lý nước sạch khoảng 4 tỷ đồng. Hiện, UBND huyện đang đợi ý kiến chính thức từ Quỹ Thiện Tâm của Tập đoàn Vingroup”.
Mong rằng, trong thời gian không xa, khi mùa khô hạn tới, những người dân ở xã biên giới Ia Nan sẽ không còn cảnh thiếu nước sạch để sử dụng. Trước mắt, bà con nhân dân ở tỉnh Gia Lai nói chung và xã Ia Nan nói riêng đang rất cần một “cơn mưa vàng” để giải nhiệt trong mùa khô, hạn này.