Núi lửa Iceland phun trào lần thứ tư trong vòng ba tháng
Ngày 17/3, cảnh sát Iceland đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp khi dung nham phun ra từ một vết nứt núi lửa mới trên bán đảo Reykjanes. Đây là vụ núi lửa phun trào thứ tư tại khu vực này kể từ tháng 12.
Một tuyên bố từ Văn phòng Khí tượng Iceland (IMO) cho biết: “Một vụ phun trào núi lửa đã bắt đầu giữa Stora Skogfell và Hagafell trên Bán đảo Reykjanes”, cùng khu vực với vụ phun trào ngày 8/2. Hình ảnh video cho thấy dung nham rực sáng và khói cuồn cuộn.
IMO cho biết vụ phun trào bắt đầu vào lúc 20 giờ 23 ngày 16/3 và vết nứt ước tính dài khoảng 2,9 km, gần bằng kích thước của vụ phun trào núi lửa gần đây nhất xảy ra hồi tháng 2.
Các nhà chức trách đã cảnh báo trong nhiều tuần rằng một vụ phun trào sắp xảy ra trên bán đảo Reykjanes, ngay phía Nam thủ đô Reykjavik của Iceland.
Cục Bảo vệ Dân sự và Quản lý Khẩn cấp Iceland thông báo họ đã cử một máy bay trực thăng tới để xác định vị trí chính xác của vết nứt mới. Chính quyền cũng cho biết cảnh sát đã ban bố tình trạng khẩn cấp do vụ phun trào.
Dung nham dường như chảy về phía Nam - về phía các con đê được xây dựng để bảo vệ làng chài Grindavik.
Ngay sau 22:00 GMT, "mặt dung nham phía nam chỉ cách các rào cản ở phía Đông Grindavik 200m và di chuyển với tốc độ khoảng một km mỗi giờ", IMO cho biết thêm.
IMO cho biết dung nham cũng đang chảy về phía Tây giống như vụ phun trào ngày 8/2 và chiều dài của vết nứt ước tính là 2,9 km (1,8 dặm).
IMO cho biết: “Từ những đánh giá ban đầu về hình ảnh camera web và ảnh chụp từ trên không, vụ phun trào này được cho là lớn nhất (về mặt phóng điện magma) trong ba vụ phun trào khe nứt trước đó từ dãy miệng núi lửa Sundhnukur” (dựa trên giờ đầu tiên núi lửa phun trào).
Vài phút trước khi vụ phun trào xảy ra, cơ quan này đã đưa ra một tuyên bố nói rằng hoạt động địa chấn cho thấy có nhiều khả năng xảy ra vụ phun trào. IMO cho biết: “Giai đoạn cảnh báo trước khi phun trào rất ngắn".
Khoảng 4.000 cư dân của Grindavik chỉ được phép trở về nhà vào ngày 19/2 sau khi sơ tán vào ngày 11 tháng 11, mặc dù chỉ có khoảng 100 người chọn quay về.
Vào dịp đó, hàng trăm cơn chấn động đã làm hư hại các tòa nhà và gây ra những vết nứt lớn trên đường.
Sau các trận động đất là một vết nứt núi lửa vào ngày 18/12 nhưng ngôi làng không bị ảnh hưởng. Nhưng một vết nứt đã mở ra ngay rìa thị trấn vào tháng 1, khiến dung nham chảy ra đường phố và biến ba ngôi nhà biến thành tro bụi, sau đó là vụ phun trào thứ ba gần ngôi làng vào ngày 8/2.
Tính đến thứ Sáu, hơn 300 cư dân Grindavik đã yêu cầu bán nhà của họ cho nhà nước.
Các vụ phun trào trên bán đảo Reykjanes cũng làm dấy lên lo ngại đối với nhà máy điện Svartsengi, nơi cung cấp điện và nước cho khoảng 30.000 người trên bán đảo Reykjanes. Nhà máy đã được sơ tán và vận hành từ xa kể từ đợt phun trào đầu tiên trong khu vực, đồng thời đê điều đã được xây dựng để bảo vệ nhà máy.
Iceland là nơi có 33 hệ thống núi lửa đang hoạt động - số lượng cao nhất ở châu Âu. Nó nằm trên sống núi giữa Đại Tây Dương - một vết nứt dưới đáy đại dương ngăn cách các mảng kiến tạo Á-Âu và Bắc Mỹ.
Nhưng cho đến tháng 3/2021, bán đảo Reykjanes đã không trải qua một đợt phun trào nào trong suốt 8 thế kỷ. Các vụ phun trào tiếp theo xảy ra vào tháng 8/2022, tháng 7 và tháng 12/2023, khiến các nhà nghiên cứu núi lửa cho rằng đây có thể là sự khởi đầu cho một kỷ nguyên mới của hoạt động địa chấn trong khu vực.