Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào: Nơi hội tụ sắc màu văn hóa vùng cao
Cứ mỗi năm vào độ gần cuối tháng Giêng, đồng bào các dân tộc ở huyện miền núi rẻo cao Tương Dương (Nghệ An) nói riêng và du khách thập phương lại hướng về Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào. Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào năm 2024 với nhiều hoạt động sôi nổi mang đậm bản sắc văn hóa vùng cao.
Đền Vạn - Cửa Rào tọa lạc trên một quả đồi rộng, được bao phủ bởi rất nhiều cây xanh cổ thụ hàng trăm năm tuổi. Đền quay mặt về hướng đông nam, bên trái đền là dòng sông Nậm Mộ, bên phải là dòng sông Nậm Nơn, phía trước là dòng sông Lam đầy thơ mộng. Đền Vạn là một công trình kiến trúc đẹp, bao gồm nhà bái đường, hậu cung, kết hợp với một số kiến trúc khác như cổng đền, sân đền…
Đền Vạn - Cửa Rào được UBND tỉnh Nghệ An xếp hạng Di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh vào năm 2009. Đây là ngôi đền nổi tiếng linh thiêng, thờ Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài (đời nhà Trần), người đã chiến đấu và hy sinh trên mảnh đất này để bảo vệ biên cương, bờ cõi, cuộc sống muôn dân; đồng thời phối thờ Đức Thánh Trần Hưng Đạo Đại vương, Tam tòa Thánh mẫu và Ngũ vị Tôn ông.
Để tưởng nhớ và tri ân công đức của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và các tướng lĩnh, hàng năm, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Tương Dương long trọng tổ chức Lễ hội tại di tích Đền Vạn - Cửa Rào.
Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào từ lâu đã trở thành tình cảm thiêng liêng và một không gian đa sắc màu văn hóa các dân tộc đã in sâu trong tâm khảm của người dân và du khách.
Năm nay, Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào được tổ chức quy mô cấp xã. Tuy nhiên, vẫn có nhiều hoạt động sôi nổi mang đậm bản sắc văn hóa vùng cao.
Phần lễ được cử hành trang trọng, uy nghi và tôn kính như: Lễ Khai quang (Xơ phí pu, phí pả), Lễ Yết cáo (Lễ Kháy quam), Lễ rước, Lễ Đại tế (Xơ thén, xơ đằm), Lễ tạ; phần hội gồm: trình diễn trang phục dân tộc đẹp, thi đấu các môn thể thao truyền thống, nhảy sạp, cồng chiêng, khắc luống, đánh đu. Bên cạnh đó, còn có các gian hàng ẩm thực đều do người dân bản địa chế biến như moọc, nhọc, thịt chua, pịa, ột...; các gian hàng giới thiệu, quảng bá các sản phẩm của địa phương; gian hàng giới thiệu việc làm...
Lễ hội Đền - Vạn Cửa Rào nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa tinh thần của đồng bào các dân tộc huyện Tương Dương, góp phần đáp ứng nhu cầu văn hoá tâm linh của nhân dân; giáo dục truyền thống “uống nước, nhớ nguồn”, ghi nhớ công lao các Anh hùng dân tộc đã hy sinh trong cuộc chiến chống giặc ngoại xâm.
Đồng thời, đẩy mạnh phong trào văn hóa - thể thao, tạo sân chơi lành mạnh cho đồng bào các dân tộc trong huyện, qua đó xây dựng hạt nhân cho phong trào văn nghệ - thể thao cho các cơ sở và cấp huyện; Gắn hoạt động Lễ hội với quảng bá và phát triển du lịch sinh thái, tâm linh trên địa bàn huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An.