Vang mãi làn điệu suối, nhuôn
Huyện miền núi Quỳ Châu được xem là một trong những cái nôi của văn hóa dân tộc Thái ở miền Tây Bắc Nghệ An. Nơi đây có nhiều loại hình di sản văn hóa mang đậm nét truyền thống. Những năm qua, ngành Văn hóa và các cấp chính quyền đã có nhiều giải pháp nhằm tôn vinh, bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể giàu bản sắc trên quê hương.
Trao truyền những giá trị văn hoá bản sắc của cộng đồng
Như thường lệ, mỗi tháng một lần, bản Đồng Minh, xã Châu Hạnh, huyện Quỳ Châu (Nghệ An) lại vang ca điệu suối, điệu nhuôn và tiếng khèn, tiếng cồng, tiếng pí của các nghệ nhân dân gian. Đó là khi Câu lạc bộ Bảo tồn văn hóa dân tộc Thái cùng nhau trao truyền những giá trị văn hoá bản sắc của cộng đồng.
Những hôm trùng vào ngày lễ, chủ nhật hay dịp hè, Câu lạc bộ lại đông vui hẳn lên bởi có thêm các thành viên là các em học sinh cùng tham gia. Các buổi sinh hoạt nhờ thế cũng trở nên nhộn nhịp hơn… Các nghệ nhân lần lượt trình bày, giới thiệu về các giá trị văn hoá Thái: Từ cách thổi pí, khèn bè, đánh cồng chiêng cho đến cách đội khăn Piêu, viết chữ Thái cổ và hát các điệu suối, khắp, lăm, nhuôn…
Với các thanh niên, học sinh ở xã Châu Hạnh, được tham gia sinh hoạt, học hỏi nhiều cái hay, cái đẹp từ các nghệ nhân đã là một niềm vui lớn. Em Trần Quỳnh Anh, học sinh lớp 9, trường THCS Hạnh Thiết, huyện Quỳ Châu tham gia sinh hoạt tại Câu lạc bộ, phấn khởi chia sẻ: “Qua lớp học, em được biết đến nhiều câu lăm, câu suối,... ca ngợi quê hương, đất nước, truyền thống tự hào, bất khuất của người dân nơi đây”.
Lưu giữ mãi muôn đời sau
Nghệ nhân ưu tú Quang Thị Dũng – Chủ nhiệm Câu lạc bộ bảo tồn văn hóa dân tộc Thái xã Châu Hạnh, chia sẻ: “CLB văn hóa Thái của xã Châu Hạnh thành lập từ năm 2007, đến nay vẫn duy trì hoạt động thường xuyên với mong muốn con cháu sau này tiếp nối được phong tục tập quán tốt đẹp của đồng bào Thái. Qua đây, chúng tôi mong muốn các lớp học sẽ truyền lại những làn điệu, nhuôn, suối, lăm,... đến với các lớp thế hệ, nhất là giới trẻ để lưu giữ mãi muôn đời sau”.
Huyện Quỳ Châu hiện có 14 câu lạc bộ bảo tồn văn hóa dân tộc Thái, trong đó có 1 câu lạc bộ cấp tỉnh. Các câu lạc bộ đã tập hợp những người đam mê văn hoá truyền thống của đồng bào Thái và cùng nhau lưu giữ, bảo tồn và phát huy, trao truyền những giá trị tốt đẹp của văn hóa dân tộc mình, tiếp lửa truyền thống cho các thế hệ sau.
Để văn hoá dân gian dân tộc Thái tiếp tục được lan toả, thấm sâu, có sức sống một cách mạnh mẽ hơn, ở thời điểm này, huyện Quỳ Châu đang cố gắng lồng ghép công tác bảo tồn giá trị văn hoá với hoạt động du lịch.
Với định hướng này, tin tưởng rằng, trong thời gian tới, sẽ có thêm nhiều lớp học ở bản được tổ chức. Các giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc Thái không những được gìn giữ mà còn phát huy tốt trong bối cảnh hội nhập, tạo nên động lực phát triển mới cho quê hương.