Lễ hội Từ Lương Xâm - Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Về dự lễ hội có ông Lê Tiến Châu, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn ĐBQH Hải Phòng; lãnh đạo Thành ủy - HĐND - UBND thành phố; lãnh đạo các sở, ngành, quận/huyện trên địa bàn thành phố; lãnh đạo Cục Quản lý di sản, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch; Hội Khoa học lịch sử Việt Nam; cùng đông đảo nhân dân và du khách thập phương.

Lễ hội Từ Lương Xâm và kỷ niệm 1086 năm chiến thắng sông Bạch Đằng, 1080 năm Ngày mất của Đức Ngô Vương Quyền nhằm tri ân, tưởng nhớ Ngô Vương - người Anh hùng dân tộc làm nên chiến thắng Bạch Đằng năm 938, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự chủ cho dân tộc. Lễ hội được tổ chức từ ngày 22-26/2 (tức ngày 13-17 tháng Giêng, âm lịch).

Nét độc đáo của Lễ hội Từ Lương Xâm khác với các lễ hội làng xã là nghi thức hành lễ với các đội tế “Tứ Linh Từ” của Lương Xâm và một số di tích thờ Đức Vương Ngô Quyền thuộc quận Hải An về hợp tế tại Từ Lương Xâm và lễ rước truyền thống với sự tham gia của các đoàn rước của các làng có di tích thờ Ngô Quyền như: Lương Xâm, Xâm Bồ, Hạ Lũng, Hạ Đoạn và lễ rước của các phường và lễ rước kiệu hội tụ về chầu trước cửa Từ Lương Xâm.

Sau phần lễ, hoạt động của phần hội có các tiết mục văn nghệ, biểu diễn ca múa nhạc của dân tộc tái hiện lại chiến thắng Bạch Đằng, đồng thời tổ chức các trò chơi dân gian như: bịt mắt bắt dê, bịt mắt đập niêu, cờ tướng, đu xuân, tổ chức giải bóng đá, cờ người, bóng chuyền… mang đến cho du khách những trải nghiệm văn hóa, lịch sử đầy ý nghĩa.

Từ Lương Xâm, xưa thuộc xã Lương Xâm, huyện An Dương, phủ Kinh Môn, trấn Hải Dương; nay là phường Nam Hải, quận quận Hải An, TP. Hải Phòng.

Ngôi từ có bố cục kiểu “nội công, ngoại quốc”, được dựng trên khu đất cao ráo có nhiều cây cổ thụ, trên nền bản doanh và kho lương của Đức Vương Ngô Quyền chỉ huy, chống giặc Nam Hán năm xưa.

Hiện nay, trên địa bàn quận Hải An có 24 di tích lịch sử thờ Đức Vương Ngô Quyền. Từ Lương Xâm cùng với đền Phú Xá, Phủ Thượng Đoạn là một trong ba “linh từ” nổi tiếng của quận Hải An. Từ Lương Xâm - Di tích lịch sử văn hoá quốc gia được suy tôn là “Từ Cả” nơi đứng đầu phụng thờ Đức Vương Ngô Quyền, là chứng tích lịch sử còn lưu giữ lại về một trận Bạch Đằng giang “vang dội đến nghìn thu” với nhiều giá trị lịch sử lớn lao để lại cho hậu thế ngày nay.

Với những giá trị lịch sử, văn hoá và khoa học của lễ hội, năm 1986, Từ Lương Xâm được công nhân là di tích lịch sử quốc gia, năm 2022 là di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.

Thông qua Lễ hội Từ Lương Xâm, nhằm tri ân, tôn vinh các bậc tiền nhân có công giải phóng dân tộc, xây dựng đất nước. Lễ hội cũng nhắc nhở các thế hệ về đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, bồi đắp thêm lòng tự hào về truyền thống quê hương, đất nước. Qua đó, góp phần giáo dục lòng yêu nước, về lịch sử vẻ vang của dân tộc.

Văn Công