Phát động sáng tác VHNT về Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm
Ban Vận động UNESCO vinh danh Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm nhân dịp Kỷ niệm 450 năm ngày mất (1585-2035) vừa ban hành Kế hoạch Tổ chức Cuộc thi sáng tác văn học nghệ thuật (VHNT) về Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Cuộc thi sáng tác VHNT về Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm là hoạt động thiết thực để tri ân những công lao, đóng góp, cống hiến của Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đối với nền văn học, văn hóa và giáo dục của dân tộc Việt Nam. Thông qua cuộc thi nhằm phát động rộng rãi phong trào sáng tác văn học nghệ thuật, nhất là loại hình nghệ thuật âm nhạc và kịch bản sân khấu để lựa chọn những tác phẩm mới về Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Đây cũng là dịp tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu hình ảnh Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đến với Nhân dân cả nước và thế giới.
Theo Ban Vận động UNESCO vinh danh Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, các tác phẩm tham gia dự thi gồm 2 thể loại ca khúc và kịch bản sân khấu (kịch nói, chèo). Nội dung tác phẩm ca ngợi thân thế, sự nghiệp, những công lao, đóng góp to lớn của Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đối với nền văn học, văn hoá, giáo dục của Việt Nam nói chung và của thành phố Hải Phòng nói riêng.
Đối tượng dự thi gồm các nhạc sỹ, các văn nghệ sỹ chuyên và không chuyên ở mọi lĩnh vực, ngành nghề, yêu thích sáng tác ca khúc và kịch bản sân khấu; mọi công dân Việt Nam đang sinh sống, làm việc, học tập lao động trong và ngoài nước, người nước ngoài đang sinh sống, học tập, làm việc tại Việt Nam.
Ban tổ chức nhận tác phẩm dự thi từ nay đến hết tháng 11/2024 (các tác giả ở xa, căn cứ vào dấu bưu điện nơi gửi và ngày tác giả gửi tác phẩm). Thời gian chấm sơ khảo sẽ diễn ra vào tháng 12/2024; công bố kết quả và trao giải thưởng tổ chức từ tháng 4/2025 đến tháng 5/2025.
Các tác phẩm dự thi gửi về Trung tâm Văn hóa thành phố Hải Phòng (số 18 Đinh Tiên Hoàng, phường Hoàng Văn Thụ, quận Hồng Bàng, thành phố Hải Phòng; Email: trungtamvanhoathanhpho@gmail.com; hoặc liên hệ bà Đỗ Thị Khánh Hương - Giám đốc Trung tâm, điện thoại: 0907.410.911).
Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585), tên húy là Văn Đạt, tự là Hanh Phủ, hiệu là Bạch Vân am cư sĩ, được các môn sinh tôn là Tuyết Giang phu tử. Ông sinh tại làng Trung Am, huyện Vĩnh Lại, phủ Hạ Hồng, trấn Hải Dương (nay là xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo, TP. Hải Phòng).
Cha của ông là giám sinh Nguyễn Văn Định, đạo hiệu là Cù Xuyên, nổi tiếng hay chữ nhưng chưa hiển đạt trong đường khoa cử. Mẹ của ông là bà Nhữ Thị Thục, con gái út của quan Tiến sĩ Thượng thư Bộ Hộ (Triều Lê) Nhữ Văn Lan; bà là người phụ nữ có bản lĩnh khác thường, học rộng biết nhiều lại giỏi tướng số.
Nguyễn Bỉnh Khiêm được biết đến nhiều vì tư cách đạo đức, tài thơ văn của một nhà giáo có tiếng cũng như tài tiên tri các tiến triển của lịch sử, là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất của lịch sử, văn hóa Việt Nam trong thế kỷ 16.
Sau khi bỏ qua 9 kỳ thi, năm Ất Mùi (1535), ông thi đỗ Trạng Nguyên khi ở tuổi 45 và làm quan dưới Triều Mạc. Sau đó, ông được phong tước Trình Tuyền hầu rồi thăng tới Trình Quốc công (nhân dân thường gọi ông là Trạng trình), được bổ nhiệm làm Đông Các hiệu thư, Tả thị lang bộ Hình, Tả thị lang bộ Lại kiêm Đông các Đại học sĩ.
Năm Nhâm Dần 1542, vua Mạc Hiến Tông (Mạc Phúc Hải) lên ngôi nhưng còn ít tuổi, chưa đủ năng lực điều hành chính sự, triều chính chia bè phái gây bất ổn. Sau đó, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã dâng sớ vạch tội 18 lộng thần nhưng không được vua chấp thuận.
Đến mùa Thu năm 1542, ông từ quan về quê dựng Am Bạch Vân mở trường dạy học, sau 8 năm làm quan phò tá dưới Triều Mạc.
Am Bạch Vân đã trở thành trung tâm đào tạo nhân tài của đất nước lúc đó với những tên tuổi còn mãi lưu sử sách như: Phùng Khắc Khoan, Nguyễn Quyện, Đinh Thời Trung, Lương Hữu Khánh…
Trạng Trình ngoài sứ mệnh một người thầy lớn còn để lại cho đời sau rất nhiều tác phẩm thơ ca đặc sắc. Đặc biệt, ông được biết tới với những lời tiên tri ứng nghiệm còn được gọi “sấm Trạng”.
Qua các cuộc hội thảo, nghiên cứu, đánh giá, năm 1991, Khu Di tích gắn với cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Bỉnh Khiêm tại xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo đã được Nhà nước công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp quốc gia.
Năm 2015, Khu Di tích Đền thờ Danh nhân văn hoá Nguyễn Bỉnh Khiêm đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt.
Năm 2019, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận Lễ hội Đền thờ Trạng trình là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.
Năm 2023, UBND TP. Hải Phòng phối hợp các cơ quan, tổ chức liên quan công bố Quyết định thành lập và ra mắt Ban vận động UNESCO vinh danh Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm nhân Kỷ niệm 450 năm Ngày mất của ông (1585-2035).