Từ ngày 1/7/2024, đề xuất lương hưu sẽ tăng 8%

Theo lộ trình cải cách chính sách tiền lương, từ ngày 1/7/2024 trở đi, người lao động đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định sẽ được hưởng mức tiền lương mới, dự kiến cao hơn hiện nay.

Như vậy, người có thời gian đóng BHXH theo mức tiền lương sau cải cách càng dài, thì mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần sẽ tăng theo, dự kiến cao hơn nhiều so với người nghỉ hưu trước ngày 1/7/2024.

Điều này dẫn đến chênh lệch lương hưu giữa người nghỉ hưu trước và sau khi thực hiện chính sách tiền lương mới và giữa các nhóm đối tượng thụ hưởng khác.

Nhằm bảo đảm sự cân đối về mức hưởng giữa người nghỉ hưu trước và sau thời điểm cải cách tiền lương, giữa người nghỉ hưu khu vực Nhà nước và ngoài Nhà nước, đồng thời bảo đảm cân đối khả năng thu, chi Quỹ hưu trí và tử tuất, BHXH Việt Nam đề xuất điều chỉnh lương hưu từ ngày 01/7/2024 với mức tăng khoảng 8%.

BHXH Việt Nam cũng đề xuất sửa đổi quy định về cách tính mức bình quân tiền lương đóng bảo hiểm xã hội để tính lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần.

Theo đó, từ ngày 01/7/2024, mức bình quân tiền lương đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội theo quy định tại khoản 1 Điều 62 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, được áp dụng đối với người lao động, có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định trước ngày 01/7/2024.

Thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ ngày 01/7/2024 trở đi được tính bình quân toàn bộ thời gian đóng BHXH.

Với cách tính mức bình quân tiền lương đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần theo đề xuất, thì bình quân 5 năm, mức lương hưu của người lao động tăng khoảng 1,5% (chưa tính đến yếu tố trượt giá).

Đồng thời, lương hưu của người nghỉ sau ngày 01/7/2024 chỉ tăng 0,13% so với người nghỉ hưu tháng 6/2024.

Thực tế, mức điều chỉnh lương hưu tại năm 2004, 2005 chỉ khoảng 10% (thời điểm thay đổi thang bảng lương toàn diện của người lao động trong khu vực Nhà nước).

Xét yếu tố trượt giá vào điều chỉnh lương hưu và tăng trưởng kinh tế năm 2023 (theo quy định tại Điều 57 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014) thì BHXH Việt Nam cho rằng, mức đề xuất mức điều chỉnh lương hưu từ ngày 01/7/2024 khoảng 8% là phù hợp (căn cứ mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng năm 2023 là 3,25% và tăng trưởng kinh tế năm 2023 là 5,05%).

Theo BHXH Việt Nam, điều này sẽ giúp giảm bớt sự chênh lệch giữa người hưởng lương hưu trước cải cách tiền lương, và người hưởng lương hưu từ ngày 01/7/2024 trở đi.

Bởi vì đây là mức điều chỉnh lương hưu chung cho mọi người hưởng lương hưu, bao gồm cả người lao động trước khi nghỉ hưu đóng bảo hiểm xã hội theo mức tiền lương do Nhà nước quy định, và người đóng bảo hiểm xã hội theo mức tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.

Với mức điều chỉnh 8%, dự kiến 6 tháng cuối năm 2024, kinh phí thực hiện điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội từ ngân sách Nhà nước tăng khoảng 1.900 tỷ đồng.

Trường hợp điều chỉnh bổ sung đối với người nghỉ hưu trước năm 1995 có mức hưởng sau khi điều chỉnh theo mức 8% dưới 3.500.000 đồng/tháng, thì kinh phí tăng thêm khoảng 50 tỷ đồng. Quỹ Bảo hiểm xã hội tăng khoảng 6.900 tỷ đồng (chưa bao gồm mức trích đóng bảo hiểm y tế.

Thống kê của BHXH Việt Nam cho thấy, tính đến tháng 12/2023 đã có khoảng 2,7 triệu người cao tuổi hưởng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, chiếm 20,7% tổng số người cao tuổi.

Diện bao phủ bảo hiểm xã hội không ngừng mở rộng qua từng năm, đến hết năm 2023 là 18,2 triệu người, trong đó số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khoảng 1,7 triệu người.

Tỷ lệ bao phủ BHXH so với lực lượng lao động trong độ tuổi trong giai đoạn 2013-2022 cũng gia tăng nhanh, từ 23,4% năm 2013, lên gần 38,1% năm 2022 so với lực lượng lao động trong độ tuổi.

Cùng với việc gia tăng số người tham gia BHXH, số người hưởng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng cũng gia tăng.

Trong đó, số người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hằng tháng từ nguồn Quỹ Bảo hiểm xã hội tăng nhanh hơn, bình quân giai đoạn tăng 5,32% mỗi năm.

Ngược lại với xu hướng của Quỹ BHXH, số người hưởng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng từ nguồn ngân sách nhà nước giảm dần mỗi năm...

Nếu đề xuất trên được thông qua, hàng triệu người nghỉ hưu có cơ hội tăng lương hưu từ tháng 7 tới.

Minh Lý