Bảo vệ trẻ em trong môi trường mạng: Cần hoàn thiện khung pháp lý

Mặt trái của Internet

Tại Hội thảo Tham vấn xây dựng Đề án Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng vừa qua, Cục trưởng Cục Bảo vệ, chăm sóc trẻ em (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) Đặng Hoa Nam: Mặc dù internet xuất hiện muộn ở Việt Nam nhưng có tỷ lệ tăng trưởng nhanh so với khu vực và trên thế giới. Internet đã trở nên rất quen thuộc đối với đông đảo thanh, thiếu niên với sự tăng vọt về số lượng thanh, thiếu niên sử dụng internet, nhất là ở các thành phố lớn. Thế giới ngày càng phẳng mang lại càng nhiều lợi ích cho trẻ em nhưng trẻ em cũng phải chịu nhiều rủi ro và nguy cơ bị xâm hại nhiều hơn từ môi trường mạng: bí mật đời tư vô tình hay cố ý tiết lộ những thông tin cá nhân và những kẻ xấu lợi dụng. Tình trạng xâm hại tình dục trẻ em, bóc lột và lừa đảo trẻ em trên mạng cũng gia tăng, trẻ em tham gia game lập tài khoản ảo và phải trả tiền để tham gia những trò chơi đó. Tác động của những thông tin thiếu lành mạnh đến nhân cách và tinh thần mà hiện nay chưa có biện pháp ngăn chặn hiệu quả. Tình trạng bạo lực, bóc lột, xâm hại trẻ em từ môi trường mạng sang đời thực.

Cũng theo ông Đặng Hoa Nam, cách đây hơn 10 năm, các cơ quan chức năng đã cảnh báo nguy cơ xâm hại trẻ em từ môi trường internet. Nay, nguy cơ này đã trở nên hiện hữu khi có tới 45 triệu người Việt Nam sử dụng intenet, trong đó học sinh, sinh viên chiếm trên 33%. Trong số này có trên 60% thanh thiếu niên truy cập mạng để tán gẫu và chơi game.

Internet đã trở nên rất quen thuộc đối với trẻ em

Đại diện Bộ Công an cho biết, một số vụ án mà trong đó đối tượng đã lợi dụng mạng internet để thành lập những trang web đen, diễn đàn dành cho trẻ em mà trong đó nội dung khiêu dâm lên đến trên 3000 bức ảnh, 253 phim khiêu dâm trẻ em nước ngoài trong độ tuổi từ 6 đến 12 tuổi. Diễn đàn lên tới hơn 1.500 thành viên và có tổ chức tụ tập tại quán game, bể bơi, hay nhà riêng. Thành viên diễn đàn chủ yếu là học sinh cấp 1, cấp 2 thậm chí không thể tin được là có cả trẻ em mới 3 đến 5 tuổi.

Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ trẻ em

Với sự hỗ trợ kỹ thuật của UNICEF, Cục Bảo vệ chăm sóc trẻ em đã xây dựng đề cương Đề án bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng. Mục tiêu tổng quát của Đề án là mọi trẻ em được bảo vệ khỏi các hình thức xâm hại trên môi trường mạng, được hưởng lợi ích từ việc sử dụng tiện ích của internet mà không có nguy cơ. Trẻ em là nạn nhân của các hình thức xâm hại trên môi trường mạng được phát hiện và hỗ trợ phù hợp với chuẩn mực quốc tế và quốc gia.

Các chuyên gia cho rằng, để tăng tính hiệu quả của Đề án, cần hoàn thiện khung luật pháp, chính sách; phát triển các dịch vụ phát hiện, phòng ngừa, can thiệt và hỗ trợ bảo vệ trẻ em trong môi trường mạng. Đồng thời, các đơn vị thí điểm mô hình bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng như truyền thông trực tuyến, tư vấn và hỗ trợ trẻ em bị xâm hại trên môi trường mạng.

Tại Hội thảo, các đại biểu nhất trí với sự cần thiết phải xây dựng Đề án bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng. Theo các đại biểu, các quy định pháp luật liên quan đến bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng còn thiếu, Nhà nước chưa có quy định cụ thể đối với các đơn vị cung cấp dịch vụ mạng nhằm phân loại các nội dung trên internet. Mặt khác, đa phần phụ huynh không có thời gian và đủ kiến thức về công nghệ thông tin để giáo dục trẻ em... Cũng theo các đại biểu, cần có khung pháp lý và những chính sách; chương trình phù hợp trong nâng cao nhận thức, tăng cường năng lực và duy trì tính tích cực mạng lưới bảo vệ trẻ em ở các cấp; tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực an ninh mạng và phòng chống bóc lột xâm hại tình dục trẻ em qua mạng.

Hiện nay, Việt Nam đang xây dựng hành lang pháp lý đủ mạnh và hiệu quả để bảo vệ trẻ em. Quốc hội Việt Nam trong Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIII đã cho ý kiến thảo luận nhiều Luật, trong đó có 3 luật liên quan đến bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng: Luật Tiếp cận thông tin, Luật Báo chí (sửa đổi), Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em (sửa đổi). Trong Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em (sửa đổi) cập nhật những nội dung bảo vệ trẻ em trong môi trường mạng như: Nhà nước bảo vệ trẻ em trong môi trường mạng; xử lý khi xâm hại trẻ em trên môi trường mạng. Dự kiến, sau khi Luật được Quốc hội thông qua, Bộ LĐ-TBXH sẽ phối hợp Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành các văn bản để bảo vệ trẻ em tốt hơn trong môi trường mạng.

Hương Lan