Sức mạnh ngành Hải quan nhìn từ thành công của Chiến dịch Con Rồng Mê Kông

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính về việc triển khai Chiến dịch Con rồng Mê Kông, căn cứ đề nghị của Cơ quan phòng chống ma túy Liên hợp quốc (UNODC), ngày 21-22/11/2023, Tổng cục Hải quan Việt Nam phối hợp với UNODC tổ chức Hội nghị tổng kết kết quả triển khai Chiến dịch Con rồng Mê Kông giai đoạn V (OMD V) tại Hà Nội.

Hội nghị tổ chức nhằm tổng kết, đánh giá những thành tựu đạt được, những thách thức, khó khăn trong quá trình hoạt động của OMD V. Đồng thời trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm giữa các quốc gia trong công tác thực thi chống buôn bán, vận chuyển trái phép các loài động thực vật hoang dã (CITES) và ma tuý và thảo luận về kế hoạch, phương thức hoạt động và cách thức triển khai gia đoạn tiếp theo của Chiến dịch.

Tham dự Hội nghị có các đại biểu quốc tế đến từ 20 cơ quan Hải quan, các cơ quan thực thi pháp luật và tổ chức quốc tế gồm 16 nước thành viên là đầu mối OMD V cùng đại diện 04 cơ quan, tổ chức thực thi pháp luật; các đại biểu thuộc các cơ quan của Việt Nam bao gồm: Đại biểu thuộc Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy và Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường thuộc Bộ Công an, đại biểu thuộc Cục Điều tra chống buôn lậu và một số đơn vị trực thuộc Tổng cục Hải quan.

Chiến dịch Con rồng Mê Kông là chương trình hành động chung giữa các cơ quan Hải quan và các cơ quan thực thi pháp luật khác của khu vực Châu Á – Thái Bình Dương về chống buôn bán bất hợp pháp ma tuý, động vật, thực vật hoang dã và các sản phẩm từ động, thực vật hoang dã thuộc danh mục CITES trên toàn bộ các tuyến do Hải quan Việt Nam, Hải quan Trung Quốc đồng sáng kiến. Chiến dịch khởi động từ năm 2018 với sự hỗ trợ kỹ thuật của Cơ quan phòng chống ma túy Liên hợp quốc (UNODC), Văn phòng liên lạc tình báo khu vực châu Á Thái Bình Dương (RILO AP). Đến nay, Chiến dịch đã hoàn thành triển khai giai đoạn 5.

Chiến dịch Con Rồng Mê Kông V được triển khai từ ngày 15/4/2023 đến ngày 16/11/2023 với sự tham gia của 25 cơ quan Hải quan, các cơ quan thực thi pháp luật và tổ chức quốc tế. Tổng số vụ bắt giữ được các nước thành viên báo cáo trong giai đoạn V là 1.715 vụ, tăng 111% so với Chiến dịch giai đoạn IV.

Qua 5 giai đoạn từ năm từ năm 2018 đến nay, Chiến dịch đã đạt nhiều kết quả đáng tự hào và được RILO AP - các tổ chức thực thi pháp luật quốc tế đánh giá là một trong những Chiến dịch kiểm soát thành công nhất trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương về số lượng thành viên tham gia (gần 30 thành viên) và số lượng vụ việc được cập nhật lên hệ thống thông tin chung của Chiến dịch. Qua cơ chế của Chiến dịch đã có nhiều thông tin tình báo được cảnh báo, trao đổi giữa các nước để góp phần thực hiện bắt giữ thành công nhiều vụ việc buôn lậu và vận chuyển trái phép lớn.

Chiến dịch Con Rồng Mê Kông đã V được đưa vào tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc nhân chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ ngày 30/10/2022 đến ngày 01/11/2022 và được hai bên đánh giá cao.

Trong 05 giai đoạn, Hải quan Việt Nam đã tham gia xây dựng và phổ biến 96 cảnh báo và 05 báo cáo tổng kết đánh giá hoạt động triển khai các giai đoạn của chiến dịch cho toàn bộ các thành viên.

Trong thời gian tổ chức triển khai Chiến dịch Con Rồng Mê Kông V, Lãnh đạo Bộ Tài chính và lãnh đạo Tổng cục Hải quan đã sát sao chỉ đạo toàn ngành Hải quan nghiêm túc triển khai Chiến dịch, đảm bảo vai trò của nước sáng kiến và điều hành chiến dịch.

Song song với đó, Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy và Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường thuộc Bộ Công an đã cùng đồng hành, tích cực triển khai Chiến dịch, phối hợp với lực lượng Hải quan trao đổi thông tin, điều tra, bắt giữ nhiều vụ việc ma túy, động vật, thực vật hoang dã và đóng góp nhiều ý kiến quý báu, hiệu quả cho Chiến dịch.

Chiến dịch Con Rồng Mê Kông V tại Việt Nam với 40 đầu mối quốc gia gồm 38 đầu mối quốc gia thuộc lực lượng hải quan và 02 đầu mối thuộc lực lượng Công an đã cập nhật tổng số 123 vụ việc bắt giữ ma túy và động, thực vật hoang dã, tăng 2,15 lần so Chiến dịch giai đoạn IV.

Tổ chức Hội nghị Tổng kết Chiến dịch Con rồng Mê Kông V tại Việt Nam, Hải quan Việt Nam đã tích cực tham gia với nhiều vai trò. Cụ thể, xây dựng chương trình, nội dung Hội nghị; phối hợp với UNODC chuẩn bị công tác hậu cần cho Hội nghị; phối hợp với các cơ quan ban ngành thu xếp công tác đảm bảo an ninh, an toàn cho Hội nghị; bố trí nhân sự hỗ trợ UNODC trong toàn bộ thời gian tổ chức hội nghị; thành lập Tổ Hậu cần, các nhóm triển khai, bố trí lực lượng hỗ trợ.

Hải quan Việt Nam tham dự Hội nghị với vai trò cơ quan đồng sáng kiến Chiến dịch, đồng chủ trì điều phối các phiên họp và đại biểu tham dự. Theo đó, phối hợp điều phối 03 phiên họp tại Hội nghị, trong đó Hải quan Việt Nam là điều phối chính trong phiên cuối cùng liên quan đến đánh giá tổng thể các kết quả đã đạt được và thảo luận về phương hướng, cách thức triển khai Chiến dịch Con rồng Mê Kông VI; trình bày đánh giá về Chiến dịch OMD V.

Sự thành công của chiến dịch Con Rồng Mê Kông thể hiện vai trò chủ động của Hải quan Việt Nam trong các vấn đề kiểm soát khu vực và đã được cộng đồng hải quan quốc tế và các tổ chức thực thi pháp luật đánh giá cao về chất lượng hợp tác, thái độ làm việc nghiêm túc, trách nhiệm, góp phần nâng cao hình ảnh của Hải quan Việt Nam trong cộng đồng quốc tế. Sự thành công của Chiến dịch cũng là minh chứng cho nỗ lực rất lớn của các thành viên, sự phối hợp điều phối tích cực của Nhóm điều phối, sự hỗ trợ hiệu quả của Văn phòng UNODC khu vực và RILO AP.

Nguyễn Cúc