APEC: Cơ chế hợp tác và liên kết kinh tế hàng đầu tại châu Á - Thái Bình Dương

Trả lời phỏng vấn báo chí trước Tuần lễ cấp cao APEC, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng cho biết, nhìn lại chặng đường 25 năm tham gia APEC, chúng ta có thể khẳng định, quyết định gia nhập APEC năm 1998 là một quyết định chiến lược trong công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước, đặt nền tảng cho hội nhập toàn cầu và đóng góp vào sự phát triển của Việt Nam cũng như của khu vực.

Trong 25 năm qua, Việt Nam đã đóng góp tích cực, trách nhiệm và hiệu quả vào tất cả các lĩnh vực hợp tác, để lại nhiều dấu ấn quan trọng trong tiến trình APEC. Có thể nhấn mạnh ba dấu ấn nổi bật, đó là:

Thứ nhất, Việt Nam là một trong số không nhiều các nền kinh tế hai lần được các thành viên tín nhiệm ủng hộ đảm nhiệm vai trò chủ nhà các Năm APEC vào các năm 2006 và 2017.

Dưới sự chủ trì của Việt Nam, hai Hội nghị Cấp cao APEC Hà Nội năm 2006 và Đà Nẵng năm 2017 đều được đánh giá hết sức thành công, đạt những kết quả quan trọng, có ý nghĩa mang tính chiến lược đối với Diễn đàn APEC cũng như hợp tác, liên kết kinh tế tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Tại năm APEC 2006, chúng ta đã ghi dấu ấn với Chương trình hành động Hà Nội nhằm thực hiện các mục tiêu Bô-go về tự do hoá thương mại và đầu tư; lần đầu tiên APEC thông qua ý tưởng hình thành Khu vực thương mại tự do khu vực châu Á – Thái Bình Dương, định hướng tổng thể về cải cách APEC.

Năm 2017, chúng đã đề xuất sáng kiến xây dựng tầm nhìn mới của APEC sau năm 2020 và thành lập Nhóm Tầm nhìn APEC.

Đây là kết quả thể hiện cách tiếp cận dài hạn, tổng thể của Việt Nam, được các thành viên ủng hộ và đánh giá cao, từ đó làm nền tảng để APEC thông qua Tuyên bố chung về Tầm nhìn Putrajaya đến năm 2040, xác định các định hướng, mục tiêu chiến lược và ưu tiên hợp tác của APEC trong giai đoạn mới.

Thứ hai, Việt Nam là một trong những thành viên tích cực nhất trong việc đề xuất các sáng kiến, dự án hợp tác, với gần 150 dự án, trên các lĩnh vực từ phát triển nguồn nhân lực, thúc đẩy thương mại điện tử, an ninh lương thực, nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ đến phát triển nông thôn và đô thị, rác thải đại dương, ứng phó với biến đổi khí hậu….

Các sáng kiến, dự án này một mặt thúc đẩy hợp tác APEC phù hợp với quan tâm và lợi ích của các thành viên, đồng thời phục vụ hiệu quả cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Thứ ba, chúng ta đã khẳng định vai trò điều hành, thúc đẩy triển khai các chương trình hợp tác của APEC thông qua đảm nhiệm những vị trí quan trọng trong các cơ chế của Diễn đàn.

Nổi bật là vai trò Giám đốc điều hành Ban Thư ký APEC, Chủ tịch nhóm ASEAN trong APEC, Chủ tịch/Phó Chủ tịch nhiều ủy ban, nhóm công tác quan trọng của Diễn đàn.

Các doanh nghiệp Việt Nam cũng đóng góp và tham gia tích cực tại Hội đồng tư vấn kinh doanh APEC và Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp APEC.

Nhìn lại chặng đường 25 năm qua, bám sát đường lối đối ngoại của Đảng, triển khai chủ trương Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, chúng ta đã tham gia APEC một cách chủ động, tích cực, trách nhiệm và có nhiều đóng góp vào sự phát triển của Diễn đàn APEC.

Thành công của các năm APEC 2006 và APEC 2017, cùng những đóng góp quan trọng khác của Việt Nam tại Diễn đàn đã góp phần nâng cao vai trò, vị thế, uy tín đất nước trên trường quốc tế, tranh thủ tối đa các cơ hội, nguồn lực từ hợp tác APEC và các cơ chế hợp tác, liên kết kinh tế khu vực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Xin Thứ trưởng cho biết ý nghĩa và những nội dung thảo luận tại Hội nghị các Nhà Lãnh đạo kinh tế APEC lần thứ 30 sẽ diễn ra ngày 16-17/11 sắp tới?

Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng: APEC hiện là cơ chế hợp tác và liên kết kinh tế hàng đầu tại châu Á - Thái Bình Dương, chiếm 38% dân số, 62% GDP và gần 50% thương mại thế giới. Hội nghị Cấp cao năm nay có ý nghĩa quan trọng, thể hiện trên hai phương diện.

Một là, Hội nghị Cấp cao năm nay đánh dấu đúng 30 năm kể từ Hội nghị cấp cao APEC lần đầu tiên cũng được tổ chức tại Hoa Kỳ. Khi đó, các Nhà Lãnh đạo tiền bối đã thống nhất tầm nhìn chung về một cộng đồng các nền kinh tế châu Á – Thái Bình Dương vì ổn định, an ninh và thịnh vượng của người dân.

Hai là, Hội nghị năm nay diễn ra trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới, liên kết kinh tế quốc tế và khu vực chuyển đổi sâu sắc; các rủi ro, thách thức đan xen với những cơ hội lớn cho hợp tác và phát triển, các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống diễn biến phức tạp. Do đó, đây là thời khắc đòi hỏi các thành viên APEC cần tăng cường đối thoại, hợp tác, biến những thách thức thành cơ hội để phục hồi và phát triển bền vững.

Với ý nghĩa đó và với chủ đề "Kiến tạo một tương lai tự cường, bền vững cho tất cả mọi người", Hội nghị lần này sẽ tập trung đánh giá những kết quả hợp tác APEC trong 30 năm qua, đúc kết những thành công, bài học, những giá trị đối với hợp tác khu vực, từ đó xác định những định hướng hợp tác trong giai đoạn mới với mục tiêu để APEC tiếp tục vượt khẳng định vai trò là Diễn đàn hàng đầu về liên kết và hợp tác kinh tế, đóng góp cho hòa bình, hợp tác và phát triển của khu vực và thế giới.

Các Nhà lãnh đạo cũng sẽ thảo luận về những vấn đề lớn đặt ra với kinh tế thế giới và khu vực hiện nay, nhất là thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư, tăng trưởng bền vững, bao trùm, tăng cường kết nối và liên kết kinh tế khu vực, qua đó thúc đẩy xu thế đối thoại, hợp tác, cùng đóng góp cho sự phát triển bền vững và thịnh vượng của khu vực.

Sự tham gia của Việt Nam tại Tuần lễ Cấp cao APEC năm nay như thế nào để đóng góp vào thành công chung của các Hội nghị, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng: Nhận lời mời của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Phu nhân sẽ cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Tuần lễ Cấp cao APEC 2023 và kết hợp các hoạt động song phương tại Hoa Kỳ, từ ngày 14-17/11/2023.

Với ý nghĩa quan trọng đặc biệt của Hội nghị Cấp cao APEC năm nay và trong bối cảnh quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ tiếp tục phát triển mạnh mẽ thời gian qua với việc hai nước đã xác lập khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, chuyến công tác tham dự Hội nghị Cấp cao APEC và các hoạt động song phương tại Hoa Kỳ của Chủ tịch nước có ý nghĩa quan trọng.

Chủ tịch nước sẽ cùng các nhà Lãnh đạo APEC thảo luận những vấn đề có ý nghĩa then chốt đối với kinh tế thế giới và khu vực, đề ra những định hướng hợp tác về thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và nhiều lĩnh vực khác. Việt Nam sẽ cùng các thành viên thúc đẩy tinh thần đối thoại, xây dựng, trách nhiệm, đề cao chủ nghĩa đa phương, cùng hợp tác, cùng hành động vì sự phát triển bền vững và thịnh vượng của khu vực.

Chủ tịch nước sẽ tham dự và phát biểu và có nhiều cuộc làm việc tại Hội nghị thượng đỉnh doanh nghiệp APEC. Đây là sự kiện có quy mô lớn nhất của cộng đồng doanh nghiệp trong khu vực với sự tham dự của hơn 2.000 lãnh đạo các tập đoàn hàng đầu thế giới và khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Tại đây, Chủ tịch nước sẽ truyền tải thông điệp mạnh mẽ đến cộng đồng doanh nghiệp cùng chung tay đóng góp, vượt qua những thách thức trong giai đoạn hiện nay và tận dụng được các cơ hội để thúc đẩy phát triển bền vững của khu vực và từng nền kinh tế, trong đó có Việt Nam.

Với Hoa Kỳ, các hoạt động của Chủ tịch nước tại Hội nghị Cấp cao APEC và các hoạt động song phương với Lãnh đạo Cấp cao và các đối tác Hoa Kỳ, nhất là tại bang California, sẽ tiếp tục thúc đẩy quan hệ song phương trên tinh thần Tuyên bố chung về xác lập quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam Hoa Kỳ vừa qua, nhất là trong các lĩnh vực giáo dục và đào tạo, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và kết nối các địa phương.

Có thể khẳng định, chuyến công tác của Chủ tịch nước tham dự Hội nghị các nhà Lãnh đạo kinh tế APEC lần thứ 30 kết hợp các hoạt động song phương tại Hoa Kỳ là một trong những hoạt động quan trọng trong chương trình hoạt động đối ngoại năm 2023 của các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, qua đó tiếp tục duy trì và củng cố cục diện đối ngoại hòa bình, ổn định, thuận lợi sự phát triển đất nước./.