Vụ Việt Á: Đoàn kiểm tra báo cáo có sai phạm, ông Nguyễn Thanh Long “bỏ ngoài tai”

Chỉ đạo cấp số đăng ký lưu hành cho Công ty Việt Á

VKSNDTC đã ban hành cáo trạng truy tố 38 bị can trong vụ án xảy ra tại Công ty Việt Á, Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) và các đơn vị, địa phương có liên quan.

Trong vụ án này, Phan Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty Việt Á bị xác định có vai trò chủ mưu, cầm đầu trong việc đưa hối lộ hơn 3 triệu USD và 4 tỷ đồng cho một số lãnh đạo, cán bộ thuộc Bộ KH&CN, Bộ Y tế và Văn phòng Chính phủ… Riêng ông Nguyễn Thanh Long, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế đã nhận hối lộ của Phan Quốc Việt 2,25 triệu USD thông qua thư ký là bị can Nguyễn Huỳnh.

Nội dung cáo trạng thể hiện, Phan Quốc Việt quen biết với Nguyễn Thanh Long và Nguyễn Huỳnh (thư ký ông Long) từ năm 2017. Khi Công ty Việt Á được tham gia phối hợp nghiên cứu Đề tài của Bộ KH&CN, Việt chủ động đến gặp và nhờ ông Long, và Huỳnh giúp đỡ để Việt Á được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành sản xuất, tiêu thụ kit xét nghiệm.

Ông Long đã đồng ý, sau đó giao cho Huỳnh làm đầu mối liên hệ, can thiệp, tác động để giúp Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành, hiệp thương giá, tiêu thụ kit xét nghiệm trái quy định của pháp luật, giúp Công ty Việt Á biến kit xét nghiệm là sản phẩm đề tài thuộc sở hữu Nhà nước thành sản phẩm của Công ty Việt Á, được sản xuất, bán thương mại.

Cáo trạng nêu, ông Long đã trực tiếp chỉ đạo ông Nguyễn Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế tạo điều kiện tiếp nhận, kiểm tra, đề xuất cấp số đăng ký lưu thành cho kit xét nghiệm của Việt Á trái quy định.

Đồng thời, ông Long cũng chỉ đạo ông Tuấn trình ông Nguyễn Trường Sơn (khi đó đang là Thứ trưởng Bộ Y tế) ký quyết định cấp số đăng ký lưu hành tạm thời kit xét nghiệm Covid-19 cho Công ty Việt Á.

Đáng chú ý, mặc dù ông Nguyễn Minh Tuấn và bà Đào Phương Linh - chuyên viên Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế - đã báo cáo trực tiếp và email về sai phạm trong việc cấp số đăng ký lưu hành kit xét nghiệm cho Công ty Việt Á, nhưng ông Long “bỏ ngoài tai”.

Khi Công ty Việt Á đề nghị cấp số lưu hành chính thức, ông Tuấn tiếp tục báo cáo ông Long về việc Việt Á vẫn chưa phải là đối tượng để cấp số lưu hành nhưng ông Long vẫn chỉ đạo ông Tuấn để cấp số đăng ký lưu hành chính thức đối với kit xét nghiệm của Công ty Việt Á.

Bên cạnh đó, ông Long còn ký quyết định giao ông Nguyễn Nam Liên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, và ông Nguyễn Minh Tuấn đại diện Bộ Y tế thực hiện hiệp thương giá kit xét nghiệm với Việt Á. Khi hiệp thương giá, ông Nguyễn Nam Liên đã báo cáo và Nguyễn Thanh Long đồng ý xác định giá hiệp thương kit xét nghiệm là 470.000 đồng/kit không có căn cứ.

Theo cáo trạng, khi kiểm tra giá hiệp thương, mặc dù Đoàn kiểm tra báo cáo sai phạm về nguyên vật liệu sản suất kit xét nghiệm của Công ty Việt Á, có ý kiến đề nghị rút số đăng ký lưu hành, nhưng ông Long không chỉ đạo xử lý, ban hành kết luận kiểm tra, rút số đăng ký lưu hành, không ra kết luận kiểm tra. Vì vậy, Công ty Việt Á tiếp tục sử dụng giá hiệp thương với Bộ Y tế để bán cho các đơn vị, địa phương, thu lời bất chính.

Ngoài ra, ông Long còn tác động để Ngân hàng Nhà nước, hỗ trợ, huy động nguồn tài trợ của các ngân hàng thương mại cổ phần để thanh toán mua 200.000 kit xét nghiệm cho Công ty Việt Á, chỉ đạo Nguyễn Nam Liên sử dụng nguồn tiền trên để thanh toán cho Việt Á.

Ông Long đã chỉ đạo Bộ Y tế phân bổ 200.000 kit xét nghiệm cho các đơn vị địa phương trên cả nước nên các đơn vị, cơ sở y tế biết kit xét nghiệm của Công ty Việt Á là sản phẩm chủ lực được Bộ Y tế sử dụng trong phòng, chống dịch và sẽ liên hệ mua khi có nhu cầu. Ông Long còn giới thiệu với lãnh đạo tỉnh Hải Dương và một số tỉnh thành để Công ty Việt Á tiêu thụ, bán kit xét nghiệm Covid-19.

Ứng hàng sử dụng trước, hợp thức thủ tục thanh toán sau

Theo cáo trạng, quá trình thực hiện, Nguyễn Thanh Long đã thông qua thư ký Nguyễn Huỳnh gợi ý Phan Quốc Việt đưa tiền. “Ông Nguyễn Thanh Long nhận tổng số 2,25 triệu USD; Nguyễn Huỳnh nhận 04 tỷ đồng để thực hiện hành vi trái pháp luật theo đề nghị của Việt, giúp Công ty Việt Á xuyên suốt từ việc cấp số đăng ký lưu hành, hiệp thương giá, kiểm tra giá hiệp thương, phân bổ, thanh toán tiền kit xét nghiệm, sản xuất và tiêu thụ kit xét nghiệm gây thiệt hại số tiền hơn 1.200 tỷ đồng, trong đó thiệt hại cho ngân sách nhà nước hơn 402 tỷ đồng”, cáo trạng xác định.

Để thuận lợi cho việc bán thương mại sản phẩm, kit xét nghiệm trên phạm vi cả nước, Phan Quốc Việt câu kết với các bị can thuộc Bộ KH&CN đề nghị tặng bằng khen đánh bóng hình ảnh, thương hiệu cho kit xét nghiệm. Sau đó, “chào hàng” các lãnh đạo tỉnh, thành phố để bán thương mại kit xét nghiệm thu lời bất chính.

Ngoài ra, Phan Quốc Việt đã chỉ đạo cấp dưới thông đồng, câu kết với lãnh đạo, nhân viên các cơ sở y tế công lập thực hiện hành vi trái quy định của pháp luật về đấu thầu, thông qua hình thức ứng hàng sử dụng trước, hợp thức thủ tục, hồ sơ thanh toán sau theo đơn giá do Công ty Việt Á đưa ra nhằm tiêu thụ kit xét nghiệm tại các địa phương với số lượng lớn và được thanh toán theo giá đã nâng khống (470.000 đồng/kit),

Quá trình tiêu thụ kit xét nghiệm, Việt còn chỉ đạo các nhân viên tính toán và chi tiền % ngoài hợp đồng cho đối tác. Đối với những địa phương tiêu thụ số lượng hàng lớn, Việt trực tiếp chỉ đạo Vũ Đình Hiệp, Phó Tổng Giám đốc Công ty Việt Á, Phan Ton Noel, Hồ Thị Thanh Thảo đưa hối lộ, tiền cảm ơn cho các lãnh đạo, nhân viên tại các cơ sơ y tế công lập trên phạm vi cả nước.

Đỗ Việt