Triển khai sâu rộng mô hình đại học đổi mới sáng tạo tại các trường đại học, cao đẳng
Trước sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, mô hình đại học cũng đang dần thay đổi để thích nghi với sự phát triển của xã hội. Tại Hội thảo Quốc gia về Khoa học giáo dục năm 2023, Bộ Giáo dục và đào tạo tổ chức tại Đại học Thái Nguyên đang được các đại biểu, giảng viên, sinh viên đặc biệt quan tâm.
Trong những năm gần đây, trước sự phát triển của khoa học công nghệ, các trường đại học trong cả nước đã dịch chuyển từ mô hình đại học truyền thống - chuyên về đào tạo với mục tiêu đào tạo ra kỹ sư, cử nhân giỏi trở thành các trung tâm đổi mới sáng tạo nhằm tạo ra giá trị ngay trong trường đại học. Đây chính là xu hướng quan trọng trong tiến trình phát triển giáo dục đại học, được gọi là mô hình giáo dục đại học 4.0 hay mô hình đại học đổi mới sáng tạo.
Chia sẻ điều này, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo Nguyễn Văn Phúc nhấn mạnh, đây là lần thứ 2 Hội thảo được tổ chức. Ban tổ chức đánh giá cao sự đóng góp của các nhà khoa học, trong đó có nhiều bài viết chất lượng tốt, chủ đề tập trung nghiên cứu các nội dung liên quan đến chuyển đổi số, các giải pháp đổi giáo dục phổ thông đáp ứng chương trình GDPT 2018, phát triển chương trình đào tạo cho giáo viên phổ thông, bồi dưỡng năng lực giáo viên phổ thông. Đổi mới quản lý quản, quản trị nhà trường; hợp tác giáo dục đại học và doanh nghiệp; tự chủ đại học, các cơ chế chính sách phát triển giáo dục…
PGS.TS Hoàng Văn Hùng, Giám đốc Đại học Thái Nguyên chia sẻ, trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế đang diễn ra mạnh mẽ, yêu cầu về tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, đổi mới công nghệ, đổi mới phương thức tổ chức quản lý ngày càng tăng. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và truyền thông đã và đang tạo ra sự cạnh tranh trong phát triển kinh tế ở nhiều cấp độ khác nhau trong nội bộ mỗi quốc gia và quốc tế. Vì vậy, nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học là một vấn đề cấp thiết của giáo dục nước nhà.
Theo mô hình này, sự phát triển của các đại học có thể tạo ra ảnh hưởng trực tiếp và mạnh mẽ hơn tới cộng đồng và xã hội, việc chủ động quản lý, ứng dụng và trực tiếp thương mại hóa các tài sản trí tuệ một cách hiệu quả ngay trong khuôn viên đại học sẽ giúp các đại học tạo ra giá trị kinh tế, tự chủ tài chính, giảm bớt sự phụ thuộc vào các nguồn tài trợ từ Chính phủ và các bên liên quan khác. Do đó, các hướng nghiên cứu của khoa học giáo dục cần góp phần cung cấp luận cứ khoa học cho hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước nói chung và của ngành Giáo dục nói riêng, trong đó có giáo dục đại học.
Ở chủ đề khoa học giáo dục với đổi mới giáo dục mầm non, đổi mới giáo dục phổ thông theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, các bài viết tập trung vào phân tích thực trạng nghiên cứu khoa học giáo dục trong bối cảnh mới; vấn đề chuyển đổi số trong giáo dục; các giải pháp đổi mới giáo dục phổ thông đáp ứng Chương trình giáo dục phổ thông 2018; phát triển nghề nghiệp giáo viên phổ thông; vai trò mới của người giáo viên và môi trường, văn hóa giáo dục; ứng dụng công nghệ trong giáo dục; phát triển mô hình giáo dục STEM ở trường phổ thông.
Các bài viết thuộc chủ đề khoa học giáo dục với đổi mới giáo dục đại học trong bối cảnh tự chủ đại học tập trung phân tích tổng quan về chuyển đổi số trong giáo dục đại học ở Việt Nam; chiến lược và giải pháp đổi mới giáo dục đại học (từ phát triển chương trình, đào tạo trực tuyến, đào tạo kết hợp, đổi mới đánh giá kết quả học tập của người học); hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp, học tập tại doanh nghiệp; môi trường giáo dục đại học trong bối cảnh tự chủ đại học; năng lực tự chủ và trách nhiệm giải trình của các cơ sở giáo dục đại học; quốc tế hóa giáo dục đại học.
Chủ đề khoa học giáo dục với đổi mới quản lý, quản trị nhà trường tập trung vào phân tích thực trạng và giải pháp đổi mới quản lý, quản trị nhà trường trong bối cảnh chuyển đổi số; mô hình trường học vì sự phát triển bền vững, phát triển văn hóa nhà trường; các cơ chế, chính sách phát triển giáo dục và đào tạo.
Ban Tổ chức Hội thảo đã nhận 178 bài viết của các nhà khoa học trong cả nước gửi về trong đó có 57 bài viết đã được đăng trên chuyên san Khoa học Giáo dục, Tạp chí Khoa học và Công nghệ của Đại học Thái Nguyên và 103 bài báo cáo toàn văn được đưa vào Kỷ yếu toàn văn của Hội thảo. Nội dung của Hội thảo tập trung vào 3 chủ đề chính đó là: Khoa học giáo dục với đổi mới giáo dục mầm non; đổi mới giáo dục phổ thông theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018; Khoa học giáo dục với đổi mới giáo dục đại học trong bối cảnh đẩy mạnh tự chủ đại học; Khoa học giáo dục với đổi mới công tác quản lý, quản trị nhà trường.