TP.HCM: Kích hoạt báo động đỏ cứu bệnh nhân vỡ đa tạng trong ổ bụng

Vừa qua, Khoa cấp cứu, Bệnh viện Quân y 175 tiếp nhận bệnh nhân T.C.L (SN 1974), ngụ xã Đông Thạnh, huyện Hóc Môn, TP.HCM trong tình trạng sốc chấn thương nghiêm trọng, đa chấn thương do tai nạn giao thông.

Người bệnh được vào viện trong tình trạng lơ mơ, niêm mạc nhợt, huyết áp tụt thấp, vết thương xây xát da diện rộng vùng ngực bụng bên phải, bong lóc da cẳng chân trái. Siêu âm nhanh tại giường phát hiện dịch tự do ổ bụng lượng nhiều nghĩ máu, có khí tự do trong ổ bụng.

Ngay lập tức, bệnh nhân được đặt nội khí quản, thở máy hỗ trợ, bù dịch, truyền máu cấp cứu, sử dụng thuốc vận mạch kiểm soát huyết áp. Bệnh nhân sau đó được chụp CT ngực-bụng-sọ não cấp cứu để chẩn đoán xác định và khẩn trương kích hoạt quy trình “báo động đỏ” nội viện.

Qua hội chẩn nhanh, các bác sĩ nhận định, bệnh nhân bị sốc chấn thương, đa chấn thương do tai nạn giao thông. Các tổn thương gồm chấn thương bụng kín (vỡ gan độ V diện rộng nhiều hạ phân thùy 1,2,3,4,5,6, chấn thương thận phải độ 5 (dập nát, đứt cuống thận phải), dập nát tuyến thượng thận phải, vỡ nát khối tá tụy, rách tĩnh mạch chủ dưới ngay đoạn dưới tĩnh mạch thận, tràn máu ổ bụng lượng nhiều); chấn thương ngực kín (gãy xương sườn 9-12 bên trái, dập phổi 2 bên (T>P), tràn máu khoang màng phổi trái lượng ít và chấn thương cột sống ngực: gãy mỏm gai L2-L3, gãy mỏm ngang bên phải L1-L3).

Bệnh nhân nhanh chóng được tiến hành mổ cấp cứu khẩn cấp. Kíp mổ gồm đầy đủ các bác sĩ khoa ngoại bụng (B3), khoa ngoại thận (B2), khoa Phẫu thuật tim mạch (A2.3), khoa Hồi sức tích cực ngoại (A12.2) được huy động để vừa hồi sức trong mổ, vừa phẫu thuật cầm máu, xử trí tổn thương.

Thạc sĩ, BSCK 1 Nguyễn Văn Mạnh – Khoa Ngoại bụng, là người phụ trách chính ca phẫu thuật cho biết, đây là một trường hợp chấn thương vỡ đa tạng đặc biệt nặng vừa được hồi sức chống sốc vừa phẫu thuật trong đó thách thức lớn nhất là phải rất nhanh chóng kiểm soát được tình trạng chảy máu, mất máu của người bệnh tiếp sau đó là phải xử lý nhiều tổn thương tạng phức tạp (ở gan, thận, tá tụy), đặc biệt phải thực hiện cắt khối tá tụy trong tình huống cấp cứu – đây là một kỹ thuật chuyên sâu rất phức tạp.

Cụ thể, các bác sĩ đã tiến hành kẹp khâu vị trí tĩnh mạch chủ dưới đang chảy máu; kẹp động mạch và tĩnh mạch thận phải, cắt thận phải và tuyến thượng thận phải; khâu cầm máu gan vỡ ở HPT 1 bên trái (gan vỡ diện rộng nhiều hạ phân thùy 1,2,3,4,5,6; trong đó đường vỡ hạ phân thùy 1 rách tĩnh mạch gan ngắn bên trái đang chảy máu nhiều); cắt bỏ khối tá tụy, phục hồi lưu thông ruột dạ dày theo phương pháp Roux-en-Y.

Do bị mất máu nhiều kèm theo tổn thương các tạng trong ổ bụng phức tạp, bệnh nhân đã được truyền bổ sung hơn 5 lít máu và các chế phẩm máu, sử dụng 2 loại vận mạch liều cao để kiểm soát huyêt áp.

Sau hơn 6 tiếng phẫu thuật, người bệnh được chuyển sang khoa Hồi sức tích cực ngoại để tiếp tục theo dõi và điều trị bệnh nhân. Tại đây, bệnh nhân tiếp tục được duy trì an thần, thở máy, sử dụng kháng sinh mạnh phối hợp, duy trì vận mạch, thuốc cầm máu, tiếp tục bù máu và các chế phẩm máu theo tỉ lệ, tầm soát và xử trí các rối loạn đông cầm máu, rối loạn toan kiềm, ủ ấm tránh hạ thân nhiệt, theo dõi sát tình trạng chảy máu thứ phát trong ổ bụng.

Sau xử trí toàn trạng bệnh nhân ổn định dần, huyết động ổn (đã giảm và cắt thuốc vận mạch), không có tình trạng chảy máu thứ phát trong ổ bụng, được cai thở máy dần và rút ống nội khí quản sau 2 ngày nhập khoa. Hiện tại, bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch và vẫn đang được theo dõi đặc biệt tại khoa Hồi sức tích cực ngoại, đề phòng các biến chứng nhiễm trùng, tập nuôi ăn qua sonde phục hồi lưu thông tiêu hóa.

Đại diện ekip điều trị cho bệnh nhân, Thiếu tá, Thạc sĩ, BSCKI, Phạm Tấn Đạt - Khoa Hồi sức tích cực ngoại cho biết, phẫu thuật chấn thương vỡ đa tạng trong ổ bụng là một trong những cấp cứu ngoại khoa khẩn cấp cần phải thực hiện phẫu thuật nhanh chóng, không thể trì hoãn và cần sự phối hợp nhịp nhàng giữa các chuyên khoa để làm giảm nguy cơ tử vong do xuất huyết nội trầm trọng, sốc mất máu, nâng cao hiệu quả cứu sống người bệnh.

Song song đó, cần phối hợp hồi sức tốt để ổn định huyết động, tránh những rối loạn nặng phát sinh sau chấn thương và theo dõi xử lý tốt các biến chứng có thể có trong và sau phẫu thuật.

Đa số bệnh nhân bị tai nạn giao thông dẫn đến chấn thương nặng vỡ các tạng đặc như vỡ gan, thận, lách… gây chảy máu lớn trong ổ bụng có kèm hoặc không tổn thương các tạng rỗng khác bắt buộc phải mổ mở để tầm soát xử lý nhanh và triệt để tổn thương, cầm máu tránh các biến chứng nặng ảnh hưởng đến tính mạng.

Kim Sáng