Vụ án xâm phạm chỗ ở của người khác: Vì sao đề nghị thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với hai bị cáo?

Vì sao bị truy tố?

Theo nội dung cáo trạng, căn nhà số 2, tổ 41 ngõ 378 Minh Khai, phường Vĩnh Tuy, (Hai Bà Trưng, Hà Nội) do vợ chồng bà Nguyễn Thị Sơn, SN 1952 (chồng bà Sơn đã mất) xây dựng vào năm 2001.

Quá trình xây dựng, vợ chồng chị Trần Thị Lan (con dâu bà Sơn) thỉnh thoảng góp tiền cho bà Sơn để xây dựng ngôi nhà. Tuy nhiên đến năm 2011, vợ chồng chị Lan xảy ra mâu thuẫn nên chị bỏ đi.

Trong khi căn nhà số 386 Minh Khai là của vợ chồng bà Nguyễn Thị Tách, SN 1927 (chồng bà Tách đã mất). Năm 1993, bà Tách chia căn nhà số 386 ra làm 3 căn nhà nhỏ, trong đó ông Trần Thời Tĩnh SN 1959, (con trai) 1 căn; ông T.T.Đ, SN 1962 (em trai ông Tĩnh) 1 căn và bà Tách 1 căn.

Năm 1995, ông Đ đã bán căn nhà của mình chuyển đi nơi khác. Năm 2001, vợ chồng ông Tĩnh mua lại căn nhà của mẹ là bà Tách. Tiếp tục đến năm 2017, vợ chồng ông Tĩnh mua căn nhà số 2, tổ 41 ngõ 378 Minh Khai của bà Nguyễn Thị Sơn được Phòng công chứng số 1 TP Hà Nội xác nhận.

Đến năm 2018, vợ chồng ông Tĩnh, đã bán toàn bộ 2 căn nhà trên cho vợ chồng anh Trần Minh Tuân được Văn phòng công chứng Thăng Long, TP Hà Nội xác nhận. 

Sau đó, vợ chồng anh Tuân đã hợp 2 thửa đất trên thành địa chỉ số 386 Minh Khai theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) số CM 257186 ngày 20/7/2018 của Sở TN&MT TP Hà Nội. Đến ngày 1/10/2018, UBND quận Hai Bà Trưng đã cấp giấy phép xây dựng số 736 cho anh tại địa chỉ số 386.

Ngày 16/6/2019, anh Tuân đã cho thợ đến đục tường tại căn nhà 386 để sửa chữa thì Trần Thị Lan đã đến ngăn cản, yêu cầu giữ nguyên hiện trạng và báo Công an phường Vĩnh Tuy để giải quyết. Đến ngày 17/6, anh Tuân đến kiểm tra thì phát hiện Trần Thị Lan, Lương Thị Anh (vợ ông Đ) cùng với một số người thân tự ý vào nhà sinh sống và khóa cửa không cho anh Tuân vào nhà với lý do Lan đang giải quyết tranh chấp ly hôn và phân chia tài sản chung với chồng. Còn bà Lương Thị Anh đòi quyền lợi liên quan đến quyền được hưởng thừa kế ngôi nhà số 386 Minh Khai của bà Nguyễn Thị Tách (mẹ chồng – PV).

Cơ quan CSĐT đã thông báo, đề nghị Trần Thị Lan, Lương Thị Anh không được tiếp tục ăn ở, sinh sống tại địa chỉ số 386 Minh Khai. Tuy nhiên các bị can vẫn tiếp tục sinh sống tại địa chỉ số 386.

Vẫn theo cáo trạng, quá trình điều tra, bị can Lương Thị Anh bỏ trốn, cơ quan CSĐT Công an quận Hai Bà Trưng đã ra quyết định truy nã đối với bị can Lương Thị Anh. Do hết thời hạn điều tra, ngày 30/1/2023, Cơ quan CSĐT Công an quận Hai Bà Trưng ra bản kết luận điều tra đề nghị truy tố bị can Trần Thị Lan về tội “xâm phạm chỗ ở của người khác”, tách vụ án liên quan đến bị can Lương Thị Anh, đồng thời tạm đình chỉ vụ án, tạm đình chỉ điều tra đối với bị can Lương Thị Anh.

Ngày 4/2/2023, Cơ quan CSĐT Công an quận Hai Bà Trưng bắt được bị can Lương Thị Anh. Ngày 9/2, cơ quan CSĐT ra quyết định phục hồi điều tra vụ án, phục hồi điều tra đối với bị can Lương Thị Anh. Sau đó, Viện KSND quận Hai Bà Trưng đã ra quyết định trả hồ sơ để cơ quan CSĐT nhập vụ án hình sự để điều tra theo thẩm quyền. Ngày 15/2/2023, Cơ quan CSĐT đã ra quyết định nhập hồ sơ vụ vụ án hình sự “Xâm phạm chỗ ở của người khác “đối với bị can Lương Thị Anh

“Nhà đất tại địa chỉ 386 Minh Khai, phường Vĩnh Tuy gồm căn nhà số 2 tổ 41 ngõ 378 Minh Khai và căn nhà số 386 Minh Khai được vợ chồng anh Tuấn mua hợp pháp và được hợp thửa theo GCN số CM 257186 ngày 20/7/2018 của Sở TN&MT TP Hà Nội. Trần Thị Lan và Lương Thị Anh mặc dù được thông báo và đề nghị không tiếp tục ăn ở, sinh sống tại địa chỉ trên nhưng vẫn cố tình sinh sống tại đây mà không được sử đồng ý của vợ chồng anh Tuân”, cáo trạng kết luận.

Nhiều vấn đề đáng quan tâm

Tại phiên tòa, bị hại là vợ chồng ông Tuân và người làm chứng là bà Nguyễn Thị Sơn và chồng bị cáo Lan  vắng mặt. Các luật sư bào chữa cho hai bị cáo đề nghị HĐXX triệu tập điều tra viên, Phòng công chứng số 1 TP Hà Nội Văn phòng công chứng Thăng Long, TP Hà Nội cùng vợ chồng anh Tuân, bà Sơn, chồng bị cáo Lan đến tòa để làm rõ sự thật khách quan của vụ án. Tuy nhiên, đại diện VKS cho rằng, bị hại và nhân chứng có đơn xin xét xử vắng mặt nên không ảnh hưởng đến quá trình xét xử vụ án. Sau khi hội ý, HĐXX quyết định tiếp tục xét xử.

Trong phần xét hỏi, cả hai bị cáo đều không đồng ý với cáo trạng của VKS truy tố về tội xâm phạm chỗ ở của người khác và khẳng định không hề biết việc ông Trần Thời Tĩnh đã bán nhà cho vợ chồng anh Tuân từ khi nào và vợ chồng ông Tuân cũng chưa từng về ở.

Khai trước HĐXX, bị cáo Lan cho biết quen chồng từ năm 1993, đến năm 1997 thì kết hôn và sống tại nhà chồng ở 378 Minh Khai cho đến khi bị bắt. Năm 2011, phát hiện chồng có con riêng với người phụ nữ khác và đưa về ở cùng nên chị sống ly thân sau đó quyết định ly hôn. Bản thân bị cáo không biết mẹ chồng và chồng bán nhà từ khi nào và không ký vào giấy tờ mua bán nhà.

Còn bị cáo Lương Thị Anh khai nhận từ trước đến nay vẫn ăn ở sinh hoạt cùng gia đình tại số nhà 386 có sự chứng kiến của hàng xóm và tổ trưởng tổ dân phố. “Bị cáo không xâm phạm nhà của ai, mẹ chồng bị cáo là chủ hộ căn nhà 386, chồng bị cáo nghiện ma túy, phải đi cai nghiện thường xuyên nên bị cáo phải thay chồng gánh vác trụ cột gia đình chăm mẹ chồng và các cháu”, bị cáo Anh khai .

Khi được Tòa hỏi, ông Đ. (chồng bà Anh ) thừa nhận có bán nhà chuyển đi nơi khác nhưng chỉ bán phần được chia là 18m2. “Bán rồi sao vẫn quay về ở đấy” Chủ tọa chất vấn, ông Đ đáp “Mẹ tôi vẫn ở đấy, mẹ già nên vợ chồng tôi về chăm lo, còn anh Tĩnh bán nhà lúc nào tôi không hề biết”

Trong khi đó, ông Trần Thời Tĩnh khai nhà 386 là của ông, một phần được chia, một phần ông do ông mua lại từ mẹ ruột là bà Nguyễn Thị Tách, sau đó ông tiếp tục mua nhà của bà Sơn diện tích hơn 40m2 ở nhà 378 có đầy đủ giấy giờ. Đến năm 2018, ông bán toàn bộ 2 căn nhà cho vợ chồng anh Tuân. 

Trình bày quan điểm luận tội, đại diện VKS giữ nguyên quan điểm truy tố và đề nghị HĐXX tuyên phạt hai bị cáo từ 9 đến 12 tháng tù.

Bào chữa cho hai bị cáo, các luật sư cho biết, cáo trạng của Viện KSND quận Hai Bà Trưng là chưa đủ cơ sở thuyết phục. Đáng chú ý, trong hồ sơ vụ án không có một tài liệu nào chứng minh vợ chồng anh Tuân ở địa chỉ số nhà 386 nên không thể quy kết các bị cáo phạm tội xâm phạm chỗ ở của người khác.

Luật sư Trần Trung Kiên (Đoàn luật sư TP Hà Nội) đã đưa ra một số quan điểm và nhiều tài liệu khẳng định việc bị cáo Lương Thị Anh sống tại địa chỉ 386 Minh Khai là có cơ sở pháp lý thể hiện ở sổ hộ khẩu do Công an quận Hai Bà Trưng cấp ngày 24/6/2008 do bà  Tách làm chủ hộ và những người trong hộ khẩu khi nhập khẩu đều được Công an quận Hai Bà Trưng xác nhận đầy đủ.

Ngoài ra, căn cứ trong báo cáo về việc xác minh nhân khẩu hiện đang sinh sống tại địa chỉ số 386 Minh Khai của Công an phường Vĩnh Tuy vào ngày 22/11/2022. Công an phường Vĩnh Tuy có kiểm tra, xác minh, làm việc với hộ gia đình ông Đ là người đang ăn ở, sinh hoạt tại địa chỉ 386 Minh Khai có xác nhận tại căn nhà này có 12 nhân khẩu trong đó có bà Lương Thị Anh.

Bên cạnh đó, bà Lương Thị Anh đã đăng ký kinh doanh tại địa chỉ số 386 phường Minh Khai từ ngày 26/7/1996 theo giấy phép kinh doanh số 22266-HBT-VT do UBND quận Hai Bà Trưng cấp. Ngày 2/12/2021, bà Anh được UBND quận Hai Bà Trưng cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh số 01D8046849 tại địa chỉ số 386 Minh Khai.

Tại phiên tòa, các luật sư cũng đề nghị HĐXX xem xét thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với hai bị cáo do hoàn cảnh rất éo le. Hơn nữa các bị cáo đều chưa có tiền án tiền sự và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng.

Được biết, vợ chồng bà Anh đều không có lương hưu, chồng bà là ông Đ hiện nay sức khỏe yếu do có bệnh tiền sử viêm gan C; còn bị cáo Trần Thị Lan đang một mình nuôi con nhưng từ khi bị bắt tạm giam, cháu bé trở nên bơ vơ, lạc lõng phải nhờ người chăm sóc.

Sau phần tranh tụng thẳng thắn, dân chủ, công khai, dưới sự điều hành của Chủ tọa phiên tòa, HĐXX cho biết do vụ án có nhiều tình tiết phức tạp nên quyết định nghị án kéo dài và sẽ tuyên án vào ngày 15/8 tới đây.

Đỗ Việt