Luật Đấu thầu mới có gỡ vướng cho ngành y tế?

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, Luật Đấu thầu đã dành một chương riêng để quy định về đấu thầu trong lĩnh vực y tế nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đấu thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm và thiết bị y tế hiện nay.

Theo đó, các quy định trong luật theo hướng tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ sở y tế công lập trong việc quyết định mua sắm thuốc, thiết bị y tế.

Cụ thể là giao cho các cơ sở y tế công lập tự quyết định việc mua thuốc ngoài danh mục thuốc chi trả của bảo hiểm y tế, mua vắc-xin để tiêm chủng theo hình thức dịch vụ.

Cho phép cơ sở y tế công lập được quyết định lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu mua sắm từ nguồn vốn vay, trừ vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước, vốn vay lại từ vốn ODA, vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài.

Thứ trưởng cũng cho biết, Luật Đấu thầu cũng tạo thuận lợi cho hoạt động mua thuốc, thiết bị y tế có tính đặc thù, phù hợp với hoạt động chuyên môn của ngành y tế như: cho phép chỉ định thầu để mua thuốc, thiết bị y tế trong trường hợp cấp cứu người bệnh hoặc duy trì hoạt động của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trong trường hợp cấp bách, tránh gây nguy hại đến tính mạng, sức khỏe người dân.

Áp dụng mua sắm tập trung đối với các loại thuốc hiếm có số lượng sử dụng ít. Đồng thời cho phép hồ sơ mời thầu được nêu xuất xứ thiết bị y tế từ một nhóm quốc gia cụ thể để mua được thiết bị có chất lượng tốt.

Ngoài ra còn cho phép đàm phán giá đối với gói thầu mua biệt dược gốc, sinh phẩm tham chiếu, gói thầu mua thuốc, thiết bị y tế, vật tư xét nghiệm chỉ có 1 hoặc 2 hãng sản xuất.

Luật Đấu thầu cũng giải quyết vướng mắc trong hoạt động đấu thầu thuốc, thiết bị, vật tư y tế đã phát sinh trong thời gian qua. Cụ thể là bổ sung quy định nhằm giải quyết triệt để các vướng mắc trong việc mua hóa chất kèm theo yêu cầu nhà đấu thầu phải cung cấp thiết bị y tế để sử dụng hóa chất đó (mô hình máy đặt, máy mượn).

Về những vấn đề vướng mắc trong ngành y tế hiện nay, khi có Luật Đấu thầu mới có tháo gỡ được hay không? Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, khi soạn thảo, các vướng mắc của ngành y tế đã được rà soát kỹ lưỡng. Những gì sửa được trong luật thì quy định sửa trong luật. Còn lại những vướng mắc ở các văn bản thấp hơn luật thì chắc chắn cơ quan chủ trì sẽ sớm ban hành để giải quyết.

Liên quan đến vướng mắc của mô hình máy đặt, máy mượn trong bệnh viện công hiện nay, Thứ trưởng cho biết, đây là công việc có tính chất đặc thù. Việc quy định về mô hình máy đặt, máy mượn phải đảm bảo 2 mục tiêu: đảm bảo chất lượng dịch vụ cung cấp máy đặt, máy mượn; người bệnh được sử dụng với chi phí hợp lý nhất.

Khi xây dựng luật này, cơ quan chủ trì cũng đã tìm hiểu rất kỹ lưỡng về các nội dung nêu trên để thể chế hóa trong luật, để làm sao đó mô hình máy mượn, máy đặt không bị lợi dụng, lách luật, tiêu cực trong bệnh viện. Muốn vậy đấu thầu lựa chọn nhà thầu phải minh bạch để lựa chọn máy, sinh phẩm tốt nhất, giá cả hợp lý nhất.

Theo đó, Luật Đấu thầu quy định hợp đồng máy mượn, máy đặt được thực hiện trong thời hạn quy định tại hợp đồng nhưng không quá 5 năm kể từ ngày luật này có hiệu lực thi hành (1/1/2024).

Các bệnh viện có thể lựa chọn nhà thầu cung cấp hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế bằng cách lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu cung cấp hóa chất, vật tư xét nghiệm và nhà thầu trúng thầu chịu trách nhiệm cung cấp thiết bị y tế để sử dụng hóa chất, vật tư xét nghiệm đó theo yêu cầu của chủ đầu tư. Nhà thầu không chuyển giao quyền sở hữu, chỉ chuyển giao quyền sử dụng thiết bị y tế cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

"Mong rằng, luật có hiệu lực từ 1/1/2024 sắp tới để giải quyết các vướng mắc cho ngành y. Hiện các cơ quan đang soạn thảo văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu", Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết.

Nguyên Bình