Bộ Y tế ban hành hướng dẫn chẩn đoán và điều trị rắn lục đuôi đỏ cắn

Trước tình trạng nhiều địa phương xuất hiện rắn lục đuôi đỏ và hàng trăm người dân đã bị rắn cắn, chiều tối ngày 12/12, Bộ Y tế đã ban hành hướng dẫn chẩn đoán và điều trị rắn lục đuôi đỏ cắn.

Theo đó, bệnh nhân bị rắn lục đuôi đỏ cắn phải được theo dõi sát tại khoa Cấp cứu hoặc khoa Hồi sức chống độc. Bệnh nhân bị rắn lục đuôi đỏ cắn có rối loạn đông máu, phải được điều trị ở nơi có có khả năng truyền máu (và các chế phẩm máu) và có huyết thanh kháng nọc rắn lục.

Về triệu chứng, theo Bộ Y tế, đa số bệnh nhân bị rắn lục đuôi đỏ cắn vào tay, chân trong quá trình lao động. Vết cắn có dấu móc độc biểu hiện ở 2 dấu răng cách nhau khoảng 1 cm. Vài phút sau khi bị cắn sưng nề nhanh, đau nhức nhiều, kèm theo tại chỗ cắn máu chảy liên tục, không tự cầm.

Sau khoảng 6 giờ, phần tổn thương sưng nề lan rộng từ vết cắn có thể đến gốc chi, dẫn đến toàn chi sưng to, đau nhức, tím, xuất huyết dưới da, xuất huyết trong cơ. Có thể có bọng nước, xuất huyết trong bọng nước, hoặc nhiễm khuẩn tại chỗ, hội chứng khoang.

Người bị rắn cắn có thể xuất hiện tình trạng sốc do mất máu dẫn đến tụt huyết áp, da đầu chi lạnh ẩm, lơ mơ, thiểu niệu, vô niệu. Có thể có sốc phản vệ do nọc rắn. Chảy máu tự phát tại chỗ, nơi tiêm truyền, chảy máu chân răng. Chảy máu trong cơ, chảy máu tiêu hóa, tiết niệu, chảy máu âm đạo, chảy máu phổi, não và suy thận cấp.

Rắn lục xanh đuôi đỏ phân bố trên cả nước, rắn thường sống trên cây

Với các loại rắn lục cắn khác cũng gây rối loạn đông máu như: rắn Chàm quạp, Khô mộc, Lục mũi hếch, Lục núi…Chủ yếu dựa vào nhận dạng rắn và triệu chứng lâm sàng.

Để điều trị rắn lục đuôi đỏ Bộ Y tế khuyến cáo, bệnh nhân bị rắn lục xanh đuôi đỏ cắn cần được sơ cứu thích hợp, vận chuyển nhanh chóng và an toàn tới các khoa Cấp cứu hoặc khoa Hồi sức chống độc. Các bệnh nhân có chảy máu, hoặc có xét nghiệm đông máu 20 phút tại giường dương tính, phải được điều trị bằng huyết thanh kháng nọc rắn lục và/hoặc truyền máu và các chế phẩm máu.

Khi tiếp nhận bệnh nhân rắn lục đuôi đỏ cắn, bác sĩ cần trấn an và giảm lo lắng cho bệnh nhân, rửa vết thương, cởi bỏ đồ trang sức ở chi bị cắn tránh gây chèn ép khi chi sưng nề. Băng ép tại chỗ cắn trở lên gốc chi, hoặc garô tĩnh mạch, không garô động mạch. Không để bệnh nhân tự đi lại, bất động chi bị cắn bằng nẹp.

Người bệnh không được chích rạch tại vết cắn. Ngay sau khi bệnh nhân bị cắn có thể nặn, hút máu tại vết cắn để loại trừ bớt nọc độc. Nếu đau nhiều thì giảm đau bằng paracetamol uống. Nếu tụt huyết áp, đe dọa sốc do mất máu, hoặc phản vệ đặt ngay một đường truyền tĩnh mạch ngoại vi (đặt ở chi khác chi bị cắn) để truyền dịch.

Phải chuyển nạn nhân đến bệnh viện ngay, không được để mất quá nhiều thời gian tìm thầy lang thuốc lá.

Ngoài ra, các địa phương cần phải đẩy mạnh công tác truyền thông giáo dục phòng chống rắn độc cắn. Phát quang bờ cây bụi rậm quanh nhà, không bắc giàn hoa, dây leo…ở sân trước nhà, trồng sả hoặc rắc bột lưu huỳnh quanh nhà là những biện pháp xua đuổi rắn có thể và nên áp dụng nhất là ở những vùng có nhiều rắn. Khi vào rừng, hoặc những nơi nghi có rắn lục phải đội mũ rộng vành, mắc quần áo dài, đi giày cao cổ và nên khua gậy xua đuổi rắn.

Ngọc Mai