Gần 2 triệu người đái tháo đường có nguy cơ mù lòa do biến chứng
Trong số gần 4,5 triệu người Việt trưởng thành mắc bệnh đái tháo đường, 60% trường hợp có biến chứng tại mắt. Đặc biệt, gần 2 triệu người có nguy cơ mất thị lực.
Thông tin được TS Vương Ánh Dương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết trong cuộc họp trực tuyến phổ biến Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh võng mạc đái tháo đường cho hơn 700 bệnh viện.
Đái tháo đường là một trong những bệnh không lây nhiễm phổ biến trên thế giới. Năm 2021, theo báo cáo của Hiệp hội Đái tháo đường Thế giới, tỷ lệ người lớn mắc bệnh tăng gấp ba lần so với năm 2000, từ 151 triệu người lên 537 triệu người (chiếm 10,5% dân số thế giới).
Tại Việt Nam, trong vòng 10 năm qua, bệnh đái tháo đường đã có mức gia tăng nhanh (từ 2,7% dân số năm 2002, lên 5,4% năm 2012, 7,06% năm 2021 trong độ tuổi điều tra 18-69), với gần 4,5 triệu người mắc bệnh.
Theo nghiên cứu năm 2020 của Bệnh viện Nội tiết Trung ương, tỷ lệ đái tháo đường trên toàn quốc là 7,3% (lứa tuổi từ 30-69), trong đó tỷ lệ đái tháo đường tại Hà Nội và TP.HCM là 8,3%.
Một số nghiên cứu gần đây cho thấy, khoảng từ 20-35% người mắc đái tháo đường bị bệnh võng mạc đái tháo đường.
Bệnh võng mạc đái tháo đường là biến chứng của bệnh đái tháo đường, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực và mù lòa trên thế giới. Bệnh diễn ra âm thầm, đa số người bệnh mắc bệnh võng mạc đái tháo đường thường không biết cho đến khi tiến triển nặng, không thể hồi phục ngay cả được điều trị.
Tổn thương võng mạc do đái tháo đường biểu hiện rất đa dạng như: tăng sinh mạch máu võng mạc, phù hoàng điểm, xuất huyết, xuất tiết, bong võng mạc.
Những tổn thương này sẽ gây suy giảm thị lực hoặc mù lòa không hồi phục, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của bệnh nhân, gia tăng gánh nặng kinh tế cho bản thân người bệnh, gia đình và xã hội.
"Hậu quả của tình trạng này là gần 2 triệu bệnh nhân đái tháo đường ở Việt Nam đang có nguy cơ mất thị lực", ông Dương nói.
Khám sớm để phát hiện các tổn thương võng mạc
Phó Cục trưởng Vương Ánh Dương cho biết, nhận thức được tầm quan trọng của bệnh đái tháo đường nói chung và bệnh võng mạc đái tháo đường nói riêng, Bộ Y tế đã tham mưu cho Chính phủ để ban hành Quyết định số 2560/QĐ-TTg ngày 31/12/2016 phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng chống mù lòa đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Phòng chống bệnh về mắt liên quan đến đái tháo đường là một trong những nội dung quan trọng của Chiến lược này.
Cục Quản lý Khám, chữa bệnh và Bệnh viện Mắt Trung ương, Bệnh viện Nội tiết Trung ương cùng nhiều đơn vị liên quan đã phối hợp xây dựng, ban hành hướng dẫn chuyên môn là Quyết định số 2558/QĐ-BYT ngày 20/9/2022 của Bộ Y tế “Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và quản lý Bệnh võng mạc đái tháo đường”; Quyết định số: 2557/QĐ-BYT ngày 20/9/2022 của Bộ Y tế Về việc ban hành Tài liệu chuyên môn "Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chụp ảnh đáy mắt không huỳnh quang phát hiện sớm bệnh võng mạc đái tháo đường".
Việc xây dựng Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và quản lý Bệnh võng mạc đái tháo đường, áp dụng chung trên toàn quốc là hết sức cần thiết. Một trong những điểm quan trọng là giúp các đơn vị tăng cường nhận thức về quản lý bệnh vòng mạc đái tháo đường bao gồm khám phát hiện sớm và phân cấp quản lý tại các tuyến theo mức độ bệnh.
Việc khám sớm cũng giúp phát hiện các tổn thương trên võng mạc và kịp thời chuyển bác sĩ chuyên khoa mắt khám, điều trị tránh nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn, mù lòa. Bên cạnh đó, phân cấp quản lý giữa các tuyến cũng giúp thuận lợi trong việc theo dõi người bệnh bị bệnh võng mạc đái tháo đường, giảm gánh nặng cho hệ thống y tế tuyến trên.