Cuộc chiến chống buôn người trên cực Bắc
Những năm gần đây, tình hình tội phạm mua bán người trên tuyến biên giới tỉnh Hà Giang diễn biến hết sức phức tạp, với nhiều phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Chính vì thế mà cuộc chiến chống buôn người nơi mảnh đất cực Bắc này, ngày càng nóng bỏng...
Tội phạm ngày càng tinh vi, xảo quyệt
Qua công tác điều tra, phá án của các lực lượng chức năng tỉnh Hà Giang trong thời gian gần đây cho thấy, đối tượng chính của bọn tội phạm mua bán người, mua bán trẻ em thường là những người có hoàn cảnh khó khăn, có mâu thuẫn trong gia đình, vợ, chồng ăn chơi đua đòi, có nhu cầu cần việc làm, kiếm được nhiều tiền để ăn tiêu, hưởng thụ cuộc sống sung sướng...
Bên cạnh đó, chúng thường chủ động tìm hiểu lai lịch, hoàn cảnh kinh tế và các điểm mâu thuẫn trong nội bộ các gia đình rồi tìm cách tiếp cận, làm quen bằng cách tán tỉnh yêu đương, mua sắm điện thoại, quần áo đẹp, nạp tiền điện thoại cho đối tượng mà chúng nhắm đến để lấy lòng tin.
Khi các nạn nhân đã tin tưởng, các đối tượng tìm mọi cách rủ nạn nhân đi chơi, hoặc rủ đi Trung Quốc lao động với lời hứa hẹn sẽ kiếm được nhiều tiền để thay đổi cuộc sống. Sau đó chúng liên hệ câu kết với các đối tượng ở nước ngoài hoặc người thân quen ở nước ngoài, rồi thống nhất địa điểm đưa nạn nhân vượt biên trái phép để bán.
Đối với các em học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn, những học sinh lười học, đua đòi chơi bời hay bỏ học, các đối tượng thường dùng thủ đoạn tìm cách làm quen thông qua bạn bè của các em hoặc qua các trang mạng xã hội như Facebook hoặc Zalo. Sau đó, chúng cố gắng thể hiện mình là người giàu sang, phong độ, thậm chí còn giả mạo là cán bộ làm cho các cơ quan nhà nước hoặc là người có quan hệ rộng, quen biết nhiều người trong giới làm ăn, để tán tỉnh các em học sinh, làm cho các em mê muội sau đó đi theo.
Vì Thị N. ở thị trấn Yên Minh, huyện Yên Minh là một trong số những nạn nhân đã sập bẫy của bọn buôn người bằng phương thức như thế. Qua mạng xã hội Facebook, N. quen với Sùng Mí Súng, SN 1990, ở thôn Vần Chải A, xã Vần Chải, huyện Đồng Văn.
Mỗi lần gặp gỡ N, Súng đều quan tâm hỏi thăm, tỏ sự đồng cảm với cuộc sống vất vả của cô và tiêu tiền rất phóng khoáng. Trước sự ân cần và chiều chuộng của Súng, N. tin tưởng tuyệt đối vào “bạn trai” của mình, thế nên khi Súng ngỏ lời rủ đi chơi chợ tình Khâu Vai, cô đồng ý.
Để tạo lòng tin, Súng rủ thêm em họ tên Sùng Mí Lừ đi cùng. Sau khi lang thang khắp chợ tình, Súng tiếp tục rủ N. sang xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn để lấy tiền. Súng hứa là khi lấy được tiền sẽ cho N. 5 triệu đồng. Tin tưởng vào lòng tốt của người bạn trai mới quen, N. đi theo Súng mà không hề biết rằng mình đã rơi vào bẫy của bọn buôn người.
Khi sang đến khu vực biên giới thuộc địa bàn xã Lũng Cú, cả 3 chờ khoảng 30 phút thì có hai người đàn ông Trung Quốc tới đón đi. 5 người đi tiếp sang Trung Quốc vào một ngôi nhà 3 tầng. Tại đây, Súng bán N. cho một người đàn ông tên là Phìn để lấy 3.000 nhân dân tệ. Sau đó, Súng cùng Lừ quay về Việt Nam, bỏ mặc N. khóc lóc, van xin...
Xuất hiện tình trạng mua bán đàn ông
Thông thường sau khi làm quen và chiếm được niềm tin và cảm tình của các nạn nhân, các đối tượng sẽ cố gắng rủ rê “con mồi” đi chơi, đi tham quan du lịch hoặc đi chợ phiên ở khu vực biên giới. Khi các em lơ là, mất cảnh giác, thì cũng là lúc cái “bẫy” của bọn “săn đầu người” sập xuống.
Thậm chí có những đối tượng trong lúc túng quẫn, nhưng không lừa được ai đành đem bán luôn cả người yêu của mình để lấy tiền. Như trường hợp Mai Minh Lâm, sinh năm 1989, dân tộc Nùng ở thôn Na Lình, xã Nghĩa Thuận, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang.
Trước đó, Lâm có quen biết với Vàng Tải Dùng, SN 1989, dân tộc Nùng ở thôn Phố Là B, xã Phố Là, huyện Đồng Văn. Dùng bảo Lâm về bản tìm người để đưa sang Trung Quốc làm thuê và hứa sẽ trả cho Lâm tiền công môi giới.
Sau nhiều lần gặp gỡ và trao đổi qua điện thoại, do chưa tìm được người nào, Lâm liền quyết định lừa bán người yêu của mình là Sân Thị G. (sinh 1994, dân tộc Nùng ở thôn Phín Ủng, xã Nghĩa Thuận, huyện Quản Bạ) cho Dùng để lấy 3.800 nhân dân tệ. Sau đó G. bị Dùng đưa sang Trung Quốc và bán cho một người đàn ông với giá 4.500 nhân dân tệ.
Không chỉ buôn bán trẻ em, phụ nữ, mấy năm gần đây, trên địa bàn của tỉnh Hà Giang đã xuất hiện tình trạng buôn bán đàn ông. Phần lớn nạn nhân là những trai tráng, khỏe mạnh, nhằm cung cấp cho các xí nghiệp, công xưởng, đồn điền phía bên kia biên giới.
Có những người khi bị bán vào sâu lục địa Trung Quốc, vẫn không hề hay biết, mà cứ nghĩ là được đưa sang làm thuê với mức lương hậu hĩnh. Cũng có trường hợp trốn về nhà được, vì sĩ diện không lên chính quyền tố giác kẻ lừa mình, càng khiến cho loại hình tội phạm mới này hoạt động mạnh hơn.
Thậm chí có những kẻ núp dưới chiêu bài hợp tác lao động, đã lừa và đưa hàng chục người xuất cảnh trái phép sang nước bạn. Như trường hợp Đặng Văn Thái (31 tuổi, ở thôn Trung, xã Thượng Bình, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang).
Theo tài liệu của cơ quan chức năng, tính đến thời điểm bị bắt, Thái đã cùng một số đối tượng khác tổ chức đưa 16 người đi Trung Quốc lao động làm thuê trái phép. Khi đưa được mỗi một lao động sang phía bên kia biên giới, Thái thu lợi bất chính hàng chục triệu đồng. Số tiền đó sẽ được những kẻ mua trừ dần vào số tiền công của người lao động...
Điều đáng lo ngại là tình trạng xuất cảnh trái phép đi làm thuê tại Trung Quốc, qua những kẻ lừa đảo như Thái không phải là cá biệt, mà đang trở thành một vấn đề “nóng” đối với các cấp chính quyền và lực lượng chức năng tỉnh Hà Giang. Thậm chí có những thời điểm, chỉ riêng trong vòng một năm, tổng số lao động sang nước bạn làm thuê là trên một vạn lượt người.
Trong đó có rất nhiều người đi theo đường mòn biên giới, không đăng kí xuất nhập cảnh theo quy định. Công việc mà những người lao động nơi đây nhận làm chủ yếu là lao động phổ thông như vận chuyển hàng hóa, làm thuê tại các trang trại, khai thác mỏ, xây dựng…
Triển khai đồng bộ nhiều giải pháp
Đứng trước tình trạng đó, những năm gần đây, các ban ngành từ Trung ương đến địa phương cùng với các lực lượng chức năng tỉnh Hà Giang đã khẩn trương, rốt ráo vào cuộc. Trong đó, các tổ chức hội, đoàn thể và chính quyền các cấp tập trung mạnh vào công tác tuyên truyền về hành vi, thủ đoạn, tác hại của nạn mua, bán người nhằm nâng cao nhận thức, giúp bà con nhân dân chủ động phòng tránh kịp thời và phát hiện hành vi vi phạm để thông báo với cơ quan chức năng.
Ngoài việc đẩy mạnh tuyên truyền, các lực lượng chức năng của tỉnh Hà Giang như Công an, Biên phòng cũng kiên quyết đấu tranh, tổ chức nhiều đợt cao điểm tấn công, trấn áp với tội phạm mua bán người. Đồng thời tăng cường phối hợp tuần tra, kiểm soát các đường mòn, lối mở nhằm ngăn chặn tình trạng xuất, nhập cảnh trái phép, đưa người ra nước ngoài để bán.
Chỉ trong vòng hai năm gần đây, Công an tỉnh Hà Giang đã thụ lý điều tra 24 vụ với 36 bị can, chuyển VKSND đề nghị truy tố 17 vụ, 31 bị can có hành vi mua bán người và mua bán người dưới 16 tuổi.
Còn lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh Hà Giang phát hiện, điều tra 12 vụ có dấu hiệu liên quan đến tội phạm mua bán người. Trong đó đã khởi tố, điều tra ban đầu và bàn giao cho Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh 6 vụ 12 đối tượng; chuyển tố giác về tội phạm cho Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh 01 vụ.
Đồng thời, Phòng Phòng, chống ma tuý và tội phạm (Bộ đội Biên phòng) và Phòng Cảnh sát hình sự - Công an tỉnh Hà Giang phối hợp điều tra 7 vụ, bắt giữ 13 bị can có hành vi mua bán người dưới 16 tuổi. Phối hợp đấu tranh hai chuyên án, khởi tố 02 vụ, 3 bị can có hành vi mua bán người.
Ngoài ra, Bộ đội Biên phòng tỉnh và Công an tỉnh Hà Giang còn làm tốt công tác trao đổi thông tin, thu thập chứng cứ, hoàn chỉnh hồ sơ tố tụng các vụ án theo quy định của pháp luật, đảm bảo tính kịp thời, chặt chẽ, xử lý đúng đối tượng.
Bên cạnh đó, công tác tiếp nhận và hỗ trợ nạn nhân mua bán người cũng được quan tâm, chú trọng. Các nạn nhân sau khi tiếp nhận được bố trí nơi ở tạm thời, đảm bảo ăn uống hàng ngày, quần áo, đồ dùng cá nhân, khám và điều trị bệnh, tư vấn tâm lý, hỗ trợ pháp lý, hướng nghiệp - dạy nghề và hỗ trợ tiền ăn, đi đường cho nạn nhân trở về nơi cư trú.
Bên cạnh các giải pháp trên, tỉnh Hà Giang còn tập trung phát triển kinh tế, nâng cao đời sống cho nhân dân các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Thông qua các chương trình, đề án, dự án xóa đói giảm nghèo, người dân đã được tiếp cận nguồn vốn, con giống, cây giống để đầu tư phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập.
Các địa phương cũng quan tâm thực hiện mạnh công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho người lao động nông thôn, giúp người lao động có nghề và việc làm ổn định, hạn chế tình trạng sang Trung Quốc làm thuê trái phép. Nhờ vậy, vấn nạn buôn bán người qua biên giới tại Hà Giang đã giảm đi một cách đáng kể, các bản làng cũng đã bình yên hơn.