Vụ gian lận điểm ở Sơn La: Phụ huynh không thể vô can

Nghi vấn giá nâng điểm 1 tỷ đồng/thí sinh

Thông tin trên báo Tuổi trẻ cho biết, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Sơn La vừa kết thúc điều tra vụ án gian lận thi cử, chuyển hồ sơ sang Viện KSND tỉnh đề nghị truy tố 8 bị can về tội "lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" theo điểm a, khoản 2, Điều 356 Bộ luật hình sự'.

Ông Hoàng Tiến Đức (bìa phải) - Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Sơn La - chứng kiến cơ quan điều tra tống đạt quyết định khởi tố và lệnh bắt tạm giam ông Lò Văn Huynh, trưởng Phòng khảo thí và quản lý chất lượng Sở GD-ĐT tỉnh Sơn La. Ảnh Tuổi trẻ

Kết quả điều tra thể hiện, trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2018 tại tỉnh Sơn La, ông Trần Xuân Yến, Phó giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Sơn La, được phân công là ủy viên Ban chỉ đạo thi của tỉnh, Phó chủ tịch Hội đồng thi, trưởng ban vận chuyển và bàn giao đề thi, Phó trưởng ban thường trực Ban coi thi, Phó trưởng ban thường trực Ban chấm thi, Tổ trưởng Tổ xử lý bài thi trắc nghiệm.

Theo đó, ông Trần Xuân Yến đã nâng điểm cho 13 thí sinh. Trong số này có 8 trường hợp do ông Hoàng Tiến Đức, Giám đốc Sở GD&ĐT Sơn La, “gửi gắm”, nhờ rút bài, sửa nâng điểm.

Bà Nguyễn Thị Hồng Nga, chuyên viên Phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng (Sở GD&ĐT Sơn La), thành viên Tổ xử lý bài thi trắc nghiệm, đã nhận rút bài, sửa nâng điểm cho 16 thí sinh.

Bị can Đặng Hữu Thủy (Phó hiệu trưởng Trường THPT Tô Hiệu, TP Sơn La) nhận giúp 4 thí sinh. Bị can Lò Văn Huynh (trưởng Phòng khảo thí và quản lý chất lượng) nhận giúp 7 thí sinh.

Đáng chú ý, về "chi phí" để giúp rút bài sửa nâng điểm, có bị can khai để rút bài sửa nâng điểm 3 môn đạt đến mức tổng điểm yêu cầu trong tổ hợp xét tuyển đại học, trung bình mỗi trường hợp "giá" là 1 tỉ đồng.

Liên quan đến thông tin giá nâng điểm 1 tỷ đồng/thí sinh, trả lời báo chí, lãnh đạo VKSND tỉnh Sơn La cho biết đây chỉ là lời khai một phía của bị can, chưa đủ căn cứ để buộc tội.

Có dấu hiệu tội đưa và nhận hối lộ

Trao đổi với phóng viên Báo Công lý về những thông tin trên, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết,  nếu cơ quan Cảnh sát điều tra đã có kết luận các trường hợp được nâng điểm là do phải chi đến 1 tỷ đồng để tác động đến người có chức vụ quyền hạn thì kết quả điều tra này cho thấy ở đây không chỉ là tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ hoặc tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đến người khác để trục lợi mà có dấu hiệu của tội đưa hối lộ và tội nhận hối lộ.

Luật sư Đặng Văn Cường

Nếu xử lý về tội đưa hối lộ và tội nhận hối lộ thì cả người sửa điểm và người nhà của thí sinh, những người đã tác động để được sửa điểm cho con, cháu mình đều bị xử lý hình sự.

Luật sư Cường nhấn mạnh: “Khi Cơ quan điều tra đã có chứng cứ chứng minh là các đối tượng sửa điểm vì tiền, số tiền lên đến hàng tỷ đồng. Đồng thời thí sinh được sửa điểm, nâng điểm là do phụ huynh, gia đình đã chi tiền thì động cơ mục đích của vụ án hành vi sửa điểm, nâng điểm là đã rõ. Bản chất của vụ án ở đây là mua bán, chạy điểm, chạy trường chứ không chỉ đơn thuần thuần là vi phạm do chủ quan nóng vội hoặc do nể nang mà làm trái công vụ”.

Mặt khác, theo quy định tại Điều 354 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 thì người nào có chức vụ quyền hạn đã nhận, đang nhận hoặc sẽ nhận tiền, của, lợi ích vật chất hoặc lợi ích phi vật chất của người khác để làm hoặc không làm một công việc theo yêu cầu của người đưa tiền thì đây là hành vi nhận hối lộ.

Phụ huynh không thể vô can

Theo luật sư Cường, đối với phụ huynh hoặc người nhà thí sinh đã tác động để sửa điểm thì những người này không thể vô can. Bởi đây là nguyên nhân, động cơ thúc đẩy hành vi vi phạm pháp luật luật của các bị can, những người có chức vụ, quyền hạn.

Nếu cơ quan điều tra đã có cơ sở xác định những người này đã đưa tiền, lợi ích vật chất để người có chức vụ quyền hạn sửa điểm, nâng điểm cho con, em, cháu mình đỗ vào một trường đại học nào đó thì rõ ràng đây là hành vi đưa hối lộ, hành vi này bị phải bị xử lý về tội đưa hối lộ theo quy định tại Điều 364 bộ luật Hình sự thì mới công bằng, đúng pháp luật mới đảm bảo yếu tố răn đe, phòng ngừa chung cho xã hội.

Trong trường hợp người đưa tiền là đưa qua khâu trung gian thì người trung gian sẽ bị xử lý về tội môi giới hối lộ, còn người đưa và người nhận sẽ bị xử lý về tội đưa hối lộ và tội nhận hối lộ.

Trường hợp người đưa tiền không biết người có chức vụ quyền hạn trong việc là thể tác động vào kết quả thi là ai, chỉ đưa tiền cho người trung gian có chức vụ quyền hạn, để nhờ người đó tác động đến người có chức vụ quyền hạn nào đó để sửa điểm, nâng điểm (thì vụ việc này chỉ xử lý người đã nhận tiền về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 355 Bộ luật Hình sự.

“Khi đã chứng minh được bản chất vụ việc là “mua điểm”, “chạy trường” mua bán, đổi chác làm sai lệch công vụ  thì dư luận mong muốn phải xử lý hình sự cả người đưa tiền và người nhận tiền về tội đưa hối lộ và tội nhận hối lộ mới đúng pháp luật, mới đủ sức răn đe, phòng ngừa cho xã hội và mới đảm bảo công bằng, bình đẳng trước pháp luật”, Luật sư Cường cho biết.

Đ. Việt