Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa

Phóng viên: Xin đồng chí cho biết, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn có ảnh hưởng như thế nào đối với chính sách đối ngoại của Việt Nam trong thời gian tới?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Một trong những yếu tố làm cho tình hình thế giới và khu vực biến động phức tạp là các nước lớn cạnh tranh ảnh hưởng, tạo ra sự cọ xát về mặt lợi ích chiến lược, lợi ích an ninh, kinh tế.

Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh

Nếu các nước không giữ được độc lập tự chủ, phát huy chính sách đối ngoại độc lập tự chủ mà nghiêng bên này, nghiêng bên kia thì sẽ ảnh hưởng đến môi trường an ninh của mình. Chính vì vậy, Đại hội Đảng nêu rất rõ mục tiêu thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ. Có nghĩa là chúng ta quan hệ với tất cả các nước.

Một trong những vấn đề chúng ta thành công trong 5 năm vừa qua là đã xây dựng được một khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với tất cả các nước quan trọng nhất trên thế giới. Điều đó thể hiện chúng ta có chính sách đối ngoại đúng đắn, đồng thời cũng thể hiện vị thế của Việt Nam ngày càng tăng nên các nước mới thiết lập quan hệ đối tác đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với Việt Nam.

Phóng viên: Chính sách đối ngoại là sự nối dài của chính sách đối nội. Trong tình hình thế giới và khu vực thời gian tới như đã nêu thì chính sách phát triển trong nước phải như thế nào, thưa đồng chí?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Chính sách đối ngoại là việc tạo dựng môi trường để cho phát triển trong nước, mở rộng quan hệ với các nước để tăng cường quan hệ chính trị, tạo nền tảng cho quan hệ kinh tế- thương mại đầu tư, phục vụ cho phát triển nội lực của đất nước. 

Nói chính sách đối ngoại là nối dài của chính sách đối nội, điều đó cũng chưa hoàn toàn đúng, mà chính sách đối ngoại là một phần trong đường lối chính sách phát triển của đất nước.

Phóng viên: Tình hình quốc tế, khu vực và tình hình trong nước sẽ đặt ra những yêu cầu, đòi hỏi, thách thức gì cho các Ủy viên Ban Chấp hành khóa mới, thưa đồng chí?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Đường lối của Đại hội Đảng lần thứ XII sẽ được thông qua, nói rất rõ các nhiệm vụ phát triển đất nước, kinh tế, văn hóa, xã hội và cả đối ngoại. Trách nhiệm của tất cả các Ủy viên Trung ương được bầu tại Đại hội lần này và tất cả các bộ, ngành, địa phương phải quán triệt đường lối đó. Điều hết sức quan trọng đó là sự chỉ đạo tập trung thống nhất của Đảng, nhưng có sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương thì mới đảm bảo thắng lợi.

Phóng viên: Thời gian vừa qua, chúng ta ký kết nhiều hiệp định thương mại thế hệ mới (TPP), hiệp định thương mại tự do với các đối tác chiến lược (FTA). Có dư luận cho rằng mình ký kết rất nhiều nhưng lợi ích thật sự và mối liên kết với đối tác ấy thực chất như thế nào, đồng chí có thể làm rõ?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Hiện nay ta thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với 15 nước, quan hệ đối tác toàn diện với 10 nước. Nếu chỉ nhìn vào một lợi ích cụ thể nào đó mà đối tác này, đối tác kia mang lại, thì chúng ta có thể không thấy được. Nhưng nhìn lại tổng thể chính sách đối ngoại của một đất nước, nếu chúng ta xây dựng được càng nhiều bạn bè tin cậy cao về chính trị, hợp tác tốt về quân sự- quốc phòng- an ninh, quan hệ kinh tế- thương mại được mở rộng thì đó là tổng hòa của các mối quan hệ, sẽ tạo cho đất nước có được môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển.

Tất cả các nước dù lớn hay nhỏ, ngoài thách thức bên trong thì còn có những tác động bên ngoài liên quan đến chủ quyền, lãnh thổ, liên quan đến vị thế, đến quan hệ của từng nước. Nếu chúng ta có được quan hệ trong một khuôn khổ thì rõ ràng chúng ta giữ được quan hệ, tạo nền tảng về chính trị. Từ nền tảng chính trị đó, với từng đối tác chiến lược chúng ta nhấn mạnh từng khía cạnh, có thể là về kinh tế- thương mại, có thể là khoa học công nghệ, văn hóa giáo dục… chứ không phải là nước nào cũng giống nhau, mỗi nước có một thế mạnh riêng.

Phóng viên: Có ý kiến đánh giá, quan hệ với Trung Quốc - đối tác hợp tác chiến lược toàn diện ký lâu rồi nhưng chưa đi vào thực chất, xin đồng chí cho biết ý kiến về vấn đề này?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Quan hệ với Trung Quốc đã được nâng lên thành đối tác hợp tác chiến lược toàn diện. Chúng ta xây dựng được quan hệ về chính trị, quan hệ đối tác kinh tế- thương mại, Trung Quốc là bạn hàng lớn nhất của chúng ta cho đến nay. Vì thế, nói không thúc đẩy được quan hệ là không đúng. Quan hệ với Trung Quốc trên các lĩnh vực là phát triển nhưng điều đó không có nghĩa không có khác biệt. Giữa Việt Nam và Trung Quốc, vấn đề khác biệt là giải quyết vấn đề Biển Đông, chúng ta khẳng định chủ quyền ở Hoàng Sa, Trường Sa và vùng đặc quyền kinh tế của chúng ta. Trên cơ sở quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, chúng ta sẽ giải quyết nhiều vấn đề trong đó có vấn đề chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông thông qua thương lượng hòa bình.

Phóng viên: Xin cảm ơn đồng chí! 

PV