Quốc hội thông qua Nghị quyết tăng cường phòng, chống oan sai

Để tạo chuyển biến căn bản, không để xảy ra oan sai và bảo đảm bồi thường cho người bị thiệt hại trong hoạt động tố tụng hình sự, Quốc hội giao Chính phủ, TANDTC, VKSNDTC thực hiện tốt một số nhiệm vụ, biện pháp. Tiếp tục phát huy kết quả đã đạt được, chấp hành nghiêm pháp luật trong tố tụng hình sự, khi đã xác định có oan sai thì phải kịp thời minh oan cho người bị oan, bồi thường cho người bị thiệt hại theo quy định pháp luật; xử lý nghiêm minh và xem xét trách nhiệm hoàn trả theo Luật Trách nhiệm bồi thường nhà nước đối với người mắc sai phạm; xử lý trách nhiệm liên đới của người đứng đầu cơ quan gây nên oan sai, để xảy ra bức cung, dùng nhục hình.

Các cơ quan được giao nhiệm vụ điều tra thực hiện nghiêm thủ tục tố tụng theo luật định, khắc phục tình trạng bỏ lọt tội phạm do hành chính hóa các quan hệ hình sự, nâng cao chất lượng điều tra các vụ án thuộc thẩm quyền, bảo đảm không để xảy ra oan sai. Bộ Công an sớm hoàn thiện, ban hành hướng dẫn cụ thể về quy trình điều tra các loại án, về khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, nhất là đối với các vụ án giết người, hiếp dâm không quả tang; tiếp tục triển khai có hiệu quả các biện pháp chống bức cung, dùng nhục hình. Căn cứ quy định của BLTTHS, cần giao cho Cơ quan điều tra Bộ Công an thụ lý, giải quyết các vụ án mà Hội đồng Thẩm phán TANDTC hủy bản án có hiệu lực pháp luật kết án bị cáo hình phạt chung thân hoặc tử hình để điều tra lại.

Quốc hội thông qua Nghị quyết

Viện kiểm sát cần tăng cường trách nhiệm thực hiện nghiêm quyền công tố gắn với hoạt động điều tra và kiểm sát hoạt động tư pháp, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có thẩm quyền điều tra, xử lý tội phạm, bảo đảm việc khởi tố, bắt, tạm giữ, tạm giam có căn cứ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra oan sai; Khắc phục tình trạng buông lỏng trách nhiệm, thống nhất một chiều với cơ quan điều tra trong phân loại xử lý vụ án; chấn chỉnh việc đỉnh chỉ vụ án, đình chỉ điều tra không đúng pháp luật…

Tòa án các cấp thực hiện nghiêm quyền tư pháp, bảo đảm thực hiện nghiêm quyền con người, bảo đảm tranh tụng trong xét xử, bảo đảm các bản án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, kiên quyết tuyên bị cáo vô tội trong trường hợp không có căn cứ kết tội; khắc phục tình trạng cho bị cáo hưởng án treo, nhất là với các bị cáo phạm tội về chức vụ, kinh tế, tham nhũng. TANDTC tăng cường tổng kết kinh nghiệm xét xử và hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật; chủ trì, phối hợp với VKSNDTC, Bộ Công an tiếp tục rà soát, xem xét, giải quyết dứt điểm các đơn khiếu nại kêu oan, nhất là đơn kêu oan của các bị án có mức hình phạt tù 20 năm, tù chung thân, tử hình; nếu có căn cứ pháp luật thì phải xem xét theo trình tự giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định hình sự đã có hiệu lực pháp luật, bảo đảm không oan sai.

Bộ Công an, VKSNDTC, TANDTC theo chức năng, nhiệm vụ của mình chỉ đạo các cơ quan có thẩm quyền sớm kết thúc điều tra, đưa ra truy tố, xét xử lại đối với các vụ án mà Hội đồng thẩm phán TANDTC đã hủy bản án có hiệu lực pháp luật để điều tra lại; khẩn trương giải quyết các vụ án đã quá hạn luật định, xử lý dứt điểm những vụ án đã kéo dài trên 5 năm và một số vụ án khác dư luận, cử tri quan tâm; minh oan và giải quyết bồi thường kịp thời cho người bị oan đã có đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại; có giải pháp hiệu quả tăng cường giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức nghề nghiệp, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và trách nhiệm công vụ cho đội ngũ Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán; loại bỏ khỏi bộ máy những cán bộ yếu kém về đạo đức và chuyên môn nghiệp vụ; xem xét, điều chuyển biên chế phù hợp cho các địa phương xảy ra nhiều án, tránh áp lực quá nhiều công việc dẫn đến oan sai, bỏ lọt tội phạm...

Quốc hội giao Chính phủ đầu tư kinh phí để nâng cấp trang thiết bị cho hoạt động điều tra, khám nghiệm hiện trường, giám định tư pháp, nhất là các thiết bị ghi âm, ghi hình để ghi nhận chứng cứ, chống bức cung, dùng nhục hình; có lộ trình, kế hoạch cụ thể để nâng cấp kịp thời các cơ sở giam giữ đã xuống cấp nghiêm trọng hoặc quá tải về giam giữ...

Tống Toàn