Chính phủ cần tăng cường kỷ luật trong quản lý ngân sách, nhất là các lĩnh vực cơ chế đặc thù
Chính trị - Ngày đăng : 11:21, 09/01/2023
Thời gian còn lại để giải ngân vốn quá ngắn
Quốc hội cũng thảo luận và biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc tiếp tục thực hiện một số chính sách trong phòng, chống dịch và cho phép tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 01/01/2023 mà chưa kịp gia hạn theo quy định của Luật Dược.
Phát biểu thảo luận, đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp đồng tình với việc bổ sung dự toán ngân sách, do yêu cầu về nguồn viện trợ không hoàn lại để phòng chống dịch bệnh xuất phát từ điều kiện thực tiễn của đất nước. Việc điều chỉnh kế hoạch vốn vay lại năm 2022 của các địa phương, đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm nghiên cứu nguyên nhân có những địa phương vay dư vốn, phải trả lại, còn có những địa phương vay thiếu vốn. Đại biểu cho rằng, cần phân tích nguyên nhân lập dự toán không chuẩn, để có thể rút kinh nghiệm, đưa ra giải pháp khả thi, hữu hiệu cho tình trạng đầu tư cho vay, vay lại, trả lại vốn của các địa phương.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương cho rằng: Thời gian chỉnh lý ngân sách hằng năm theo Thông tư số 85 năm 2017 của Bộ Tài chính quy định là kết thúc vào 31/1 năm sau. Như vậy, nếu hôm nay Quốc hội thông qua nghị quyết này thì chỉ còn 22 ngày nữa là hết 31/01/2023, trừ đi các ngày nghỉ lễ, Tết Nguyên đán thì các địa phương chỉ còn có 9 ngày để giải ngân hết toàn bộ số vốn được điều chỉnh tăng dự toán. Điều này khó khả thi, nếu không kịp giải ngân thì mục tiêu của việc điều chỉnh là tạo điều kiện cho các địa phương thực hiện trả nợ sớm, giảm vay nợ ngân sách địa phương và giảm chi phí nợ lãi sẽ không thực hiện được. Bởi vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội xem xét lại quy định về thời hạn giải ngân số vốn vay lại được điều chỉnh của các địa phương năm 2022.
Đại biểu Tạ Văn Hạ - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam băn khoăn: Việc điều chuyển nguồn chi thường xuyên để thực hiện chi đầu tư phát triển nhưng các dự án của Bộ Tài chính không có trong danh mục đầu tư công trung hạn mà phải sử dụng nguồn chi thường xuyên cho chi đầu tư phát triển. Hơn nữa, điều chỉnh lần này đã đủ tiền để thực hiện chi các dự án đó và các năm sau lại tiến hành điều chỉnh tiếp, đây có phải là hiện tượng lách luật? Nhiệm vụ của Bộ Tài chính trong việc “gác cửa” chưa nghiêm, trong khi kỷ luật, kỷ cương tài chính vẫn là căn bệnh trầm kha đến bây giờ vẫn chưa giải quyết được. Đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính quan tâm, báo cáo với Quốc hội về nguyên nhân của tình trạng này, đại biểu đề nghị.
Đại biểu Tạ Văn Hạ - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam
Bên cạnh đó, đại biểu Tạ Văn Hạ cũng lo ngại về việc điều chuyển vốn vay của năm 2022 của các địa phương triển khai chậm, có địa phương như Bắc Kạn đề nghị từ tháng 4/2022; Phú Thọ đề nghị từ tháng 7/2022 nhưng công tác tổng hợp rất chậm. Đặc biệt, công tác chuyển nguồn kinh phí phòng, chống COVID cũng rất chậm; công tác lập kế hoạch của các địa phương nơi thừa, nơi thiếu… cho thấy công tác lập, thẩm định chưa có chất lượng cao, chưa sát với thực tiễn, đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính giải trình thêm vấn đề này.
Cần tăng cường quản lý lĩnh vực áp dụng cơ chế đặc thù
Phát biểu giải trình thêm một số nội dung, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết: Việc bổ sung vốn viện trợ nước ngoài chưa có trong dự toán, đây là những khoản viện trợ không có dự toán trước, do các tổ chức nước ngoài tài trợ khi có những vấn đề nổi lên, thường là bất thường và nhỏ lẻ. Vì vậy, chúng ta bị động trong việc lập dự toán, mà phải căn cứ trên báo cáo của các bộ, ngành để thực hiện lập dự toán.
Trong năm 2021, 2022 vừa qua, nguồn này chủ yếu là tài trợ, ủng hộ cho việc phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Khi đó, tình hình hết sức cấp bách, đòi hỏi phải có phản ứng nhanh chóng, kịp thời, nên vì lợi ích nhân dân, để đảm bảo quyền lợi, sức khỏe, tính mạng của nhân dân, có lúc đã phải thực hiện từ trước, để sau đó hoàn thiện thủ tục sau, đáp ứng yêu cầu thực tế.
Về vấn đề điều chỉnh dự toán, Bộ trưởng cho biết nếu đưa sang năm 2023 thì sẽ ảnh hưởng bội chi. Vừa qua, có một số tỉnh triển khai không hết nguồn vốn, phải trả lại, một số tỉnh thiếu, cần thêm nguồn vốn. Bộ Tài chính đã tổng hợp dữ liệu từ các tỉnh để đề xuất có sự điều chỉnh phù hợp, trình Quốc hội xem xét, quyết định để đảm bảo sự phát triển cân bằng, bền vững của các tỉnh, địa phương trên cả nước.
Bộ trưởng cũng khẳng định, việc phân bổ dự toán là có sự ưu ái đối với ngành hải quan, ngành thuế hay không, Bộ trưởng cho biết, chế độ đặc thù của các bộ, ban ngành sẽ thay đổi theo chính sách tiền lương mới, nên việc điều chỉnh dự toán kinh phí chưa sử dụng hết năm 2021 của Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan không phải là sự thiên vị.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết tại phiên họp đã có 3 đại biểu phát biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã có giải trình làm rõ vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu tại Quốc hội.
Qua thảo luận cho thấy đa số ý kiến nhất trí bổ sung dự toán nguồn viện trợ không hoàn lại của nước ngoài, nguồn chi thường xuyên năm 2021 điều chỉnh dự toán kinh phí đảm bảo hoạt động chưa sử dụng hết của năm 2021 của Tổng cục Thuế và Tổng hợp Hải quan; điều chỉnh kế hoạch vốn vay năm 2022 của các địa phương chuyển nguồn kinh phí công tác phòng chống dịch COVID-19 năm 2021 của các địa phương sang niên độ ngân sách năm 2022 để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, sử dụng hiệu quả ngân sách và đảm bảo các thủ tục để quyết toán ngân sách.
Các đại biểu cũng tham gia và nêu câu hỏi để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết và đề nghị Chính phủ có giải pháp để khắc phục những bất cập, hạn chế về quản lý viện trợ không hoàn lại, quản lý chi đầu tư và quản lý vốn vay. Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng đã có giải trình cho biết, ngoài những nguyên nhân khách quan còn có những tồn tại, chủ quan trong điều hành và quản lý ngân sách.
Do đó, đề nghị Chính phủ nghiêm túc rút kinh nghiệm để tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong quản lý ngân sách nhà nước, nhất là các lĩnh vực về thuộc về quản lý đối với các lĩnh vực cơ chế đặc thù, quản lý các nguồn vốn vay và viện trợ để đảm bảo các quy định về quản lý ngân sách về chuyển nguồn. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan nghiên cứu tiếp thu các ý kiến đại biểu nêu, hoàn chỉnh dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội xem xét thông qua, Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết.