AMM-55: Đối thoại thực chất, trao đổi sâu rộng về các vấn đề khu vực và quốc tế

Các nước Cấp cao Đông Á nhất trí thúc đẩy hợp tác nhiều lĩnh vực

Sáng 5/8, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã dẫn đầu đoàn Việt Nam dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các nước tham gia Cấp cao Đông Á (EAS): gồm ASEAN, các Đối tác EAS gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, New Zealand, Ấn Độ, Nga và Mỹ. Bộ trưởng đã cùng ASEAN và đối tác EAS kiểm điểm và định hướng hợp tác EAS, trao đổi tình hình khu vực và quốc tế.

Các nước khẳng định tính chất đặc biệt của EAS, diễn đàn do ASEAN thành lập để Lãnh đạo các nước trong khu vực trao đổi những vấn đề chiến lược, tạo tiền đề cho hợp tác khu vực vượt qua bất ổn và phức tạp, vì hòa bình, an ninh, thịnh vượng chung khu vực.

Các Bộ trưởng cho rằng triển khai quyết định của Hội nghị EAS-16 tháng 11/2021, các nước cần vừa đẩy mạnh phục hồi, phát triển bền vững vừa tiếp tục nâng cao năng lực y tế, tự cường trước các tình huống dịch bệnh bùng phát trong tương lai.

Mở lại đường biên, nối lại giao thương, khuyến khích đầu tư, nâng cao liên kết là nhiệm vụ chủ yếu của các nước hiện nay. Bên cạnh đó, các Bộ trưởng nhất trí sẽ thúc đẩy hợp tác đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, năng lượng, ứng phó biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh và bền vững.

Chia sẻ quan ngại về những diễn biến phức tạp đang nổi lên như Biển Đông, Myanmar, Bán đảo Triều Tiên, Ukraine, Eo biển Đài Loan…, các nước khẳng định giá trị chiến lược của EAS chính là tạo môi trường thuận lợi cho đối thoại thẳng thắn, tham vấn chặt chẽ, hợp tác chân thành vì một khu vực hoà bình, ổn định và phát triển bền vững.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại, lòng tin và trách nhiệm, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn tái khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN về các vấn đề trong tình hình quốc tế hiện nay.

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn kêu gọi các nước đóng góp xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình và ổn định, an toàn và an ninh, rộng mở và tự do. Mọi tranh chấp cần được giải quyết bằng các biện pháp hoà bình dựa trên luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982.

Việt Nam cam kết cùng các nước ASEAN và Trung Quốc thực hiện nghiêm túc đầy đủ Tuyên bố DOC, nỗ lực sớm đạt Bộ Quy tắc COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.

Trước những diễn biến vừa qua trong khu vực, Bộ trưởng nhắc lại lập trường của ASEAN và Việt Nam, ủng hộ chính sách “Một Trung Quốc” và kêu gọi các bên kiềm chế, tránh làm phức tạp tình hình, giải quyết bất đồng, tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên hợp quốc và Hiệp ước TAC.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cho biết ASEAN sẽ duy trì can dự với Myanmar, Đặc phái viên của Chủ tịch nỗ lực tiếp cận, hỗ trợ thực hiện đầy đủ Đồng thuận 5 điểm của Lãnh đạo ASEAN.

ARF-29: Đối thoại thực chất, trao đổi sâu rộng về các vấn đề khu vực và quốc tế

Chiều cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã dự Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) lần thứ 29. Các nước điểm lại tình hình hoạt động và đề xuất định hướng phát triển ARF thời gian tới, dành nhiều thời gian trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế.

Các nước khẳng định ARF là diễn đàn quan trọng bậc nhất của ASEAN, thúc đẩy đối thoại, tăng cường hiểu biết. Các Bộ trưởng Ngoại giao hoan nghênh việc triển khai các hoạt động xây dựng lòng tin, ngoại giao phòng ngừa, qua đó lòng tin được nâng cao, hợp tác được mở rộng.

Các nước nhất trí sẽ ưu tiên hợp tác trong các lĩnh vực cứu trợ thảm họa, chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh biển, hợp tác quốc phòng, gìn giữ hòa bình, chống phổ biến vũ khí hạt nhân và giải trừ quân bị... và thống nhất danh mục các hoạt động 2022-2023. Việt Nam sẽ đồng chủ trì một số hoạt động về thực thi Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982), an ninh y tế, an ninh, an toàn hạt nhân...

Trên tinh thần đối thoại thẳng thắn và thực chất, các nước đã dành nhiều thời gian trao đổi về nhiều vấn đề khu vực và quốc tế, đặc biệt là các diễn biến phức tạp, căng thẳng gần đây như ở Biển Đông, Myanmar, Ukraine, Bán đảo Triều Tiên, Eo biển Đài Loan.

Chia sẻ quan ngại chung, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đặc biệt đề cao tầm quan trọng của đối thoại, hợp tác thiện chí và đóng góp trách nhiệm vì mục tiêu chung là hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển. Khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN trong vấn đề Biển Đông, Bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của bảo đảm hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, kêu gọi xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình, ổn định và hợp tác. ASEAN và Trung Quốc tiếp tục nỗ lực thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC và sớm đạt Bộ Quy tắc Ứng xử (COC) hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.

Trước những diễn biến vừa qua trong khu vực, Bộ trưởng nhắc lại lập trường của ASEAN và Việt Nam, kêu gọi các bên kiềm chế, tránh làm phức tạp tình hình, giải quyết bất đồng, tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên hợp quốc và Hiệp ước Thân thiện và hợp tác ở Đông Nam Á (TAC). Bộ trưởng cũng cho biết ASEAN sẽ duy trì can dự với Myanmar, thúc đẩy thực hiện Đồng thuận 5 điểm của Lãnh đạo ASEAN vì lợi ích của người dân Myanmar và vì hòa bình, ổn định, phát triển ở khu vực.

Hội nghị thông qua các Tuyên bố ARF về thúc đẩy hòa bình, ổn định thông qua các biện pháp xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa, duy trì khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân, và Tài liệu khung ARF về các tiến trình bao trùm vì ngoại giao phòng ngừa và giải quyết xung đột.  

Diễn đàn ARF lần thứ 29 là hoạt động cuối cùng, khép lại tuần làm việc khẩn trương và bận rộn của Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN và đối tác trong khuôn khổ AMM-55 và các hội nghị liên quan tại Phnô0m Pênh, Campuchia.

* Cũng trong chiều 5/8, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có các cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Australia và Timor Leste.

Tại cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Antony Blinken, hai bên đánh giá cao kết quả các tiếp xúc giữa Lãnh đạo hai nước, tạo động lực cho quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ.

Hai bên nhất trí phối hợp triển khai các hoạt động kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ, tăng cường trao đổi đoàn các cấp, nhất là cấp cao, tăng cường khai thác hiệu quả hơn các tiềm năng thương mại và đầu tư của mỗi bên, góp phần thúc đẩy tăng trưởng bao trùm tại châu Á - Thái Bình Dương, thúc đẩy hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh.

Hai Bộ trưởng nhất trí sẽ trao đổi, phối hợp tại các diễn đàn khu vực và quốc tế về những vấn đề cùng quan tâm, trong đó có tăng cường hợp tác với ASEAN, tiểu vùng Mê Công, xử lý các tranh chấp phù hợp với luật pháp quốc tế, nâng cao năng lực hàng hải, vấn đề quyền con người…

Tại cuộc gặp Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Park Jil, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhất trí trọng tâm thời gian tới là tiếp tục trao đổi đoàn các cấp, nhất là cấp cao và nâng cấp quan hệ song phương lên đối tác chiến lược toàn diện. Đồng thời, hai bên khẳng định tăng cường hợp tác tại các diễn đàn quốc tế và trong các vấn đề an ninh khu vực như Biển Đông, an ninh nguồn nước sông Mê Công, biến đổi khí hậu. Bộ trưởng đề nghị hai bên tái khởi động các cơ chế hợp tác song phương, trong đó bao gồm cơ chế Đối thoại chiến lược về Chính trị, an ninh, quốc phòng.

Tại cuộc gặp Bộ trưởng Ngoại giao Australia Penny Wong, hai bên khẳng định sẽ hợp tác hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1973-2023). Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đánh giá cao Australia tích cực tham gia Đối tác Mê Công - Australia và Những người bạn của Mê Công.

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đề nghị hai nước tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực như cơ sở hạ tầng chất lượng cao, sử dụng và quản lý bền vững nguồn nước, ứng phó biến đổi khí hậu, nông nghiệp công nghệ cao và phát triển nhân lực. Australia khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác với Việt Nam và ASEAN thúc đẩy phát triển bền vững tiểu vùng Mê Công, trước mắt nghiên cứu dự án hợp tác ba bên Việt Nam - Australia - Lào. Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhận lời thăm chính thức và đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam - Australia lần thứ tư.

Gặp Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Timor Leste Adaljiza Albertina Xavier Reis Magno, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhất trí sẽ phối hợp triển khai các thoả thuận như Hiệp định khung về Hợp tác Kỹ thuật và Kinh tế, Hiệp định Thương mại, mở rộng hợp tác nông nghiệp, y tế, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, du lịch và giao lưu nhân dân, tổ chức họp Ủy ban hỗn hợp về hợp tác song phương. Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề nghị Timor Leste tạo thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là Viettel/Telemor kinh doanh. Bộ trưởng khẳng định Việt Nam sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm hỗ trợ nước này gia nhập ASEAN.

* Trước đó, sáng 8/5, gặp gỡ Bộ trưởng Ngoại giao Sri Lanka M.U.M. Ali Sabry, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đánh giá cao quan hệ hữu nghị truyền thống, đề nghị hai bên duy trì tiếp xúc, tăng cường tham vấn và triển khai hiệu quả các cơ chế hợp tác, sớm tổ chức họp Ủy ban Hỗn hợp về Kinh tế, Khoa học và Kỹ thuật lần thứ 4.

Bộ trưởng Ngoại giao Sri Lanka bày tỏ khâm phục thành tựu phát triển của Việt Nam, nhất trí phấn đấu đưa kim ngạch thương mại hai bên lên mức 500 triệu USD/năm, khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam tổ chức hoạt động thương mại thông qua hệ thống cảng biển Shri Lanka.

Hai bên nhất trí thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác khác như du lịch, nông nghiệp, giáo dục và giao lưu nhân dân.

Hai Bộ trưởng Ngoại giao cũng trao đổi phương hướng hỗ trợ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế, nhất là Liên hợp quốc.

Nhật Minh