Người dân làng chài Nguyệt Đức sắp được lên bờ

Công nhận đạt chuẩn nông thôn mới có nên có các tiêu chí đặc thù?

Năm 2018, xã Vân Hà (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) đã hoàn thành 19/19 tiêu chí đạt chuẩn nông thôn mới (NTM). Nhưng người dân thôn Nguyệt Đức (xã Vân Hà) vẫn đang phải sống lênh đênh trên thuyền hàng trăm năm qua bởi việc xét duyệt NTM ở đây lại có các tiêu chí đặc thù.

Làng chài Nguyệt Đức

Xây dựng NTM là một trong những chương trình trọng tâm đã được thông qua trong Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ các cấp, qua các nhiệm kỳ. Trong đó, Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới có 19 tiêu chí.

Với mỗi tiêu chí, Quyết định quy định cụ thể chỉ tiêu chung cũng như chỉ tiêu theo từng vùng: Trung du miền núi phía Bắc; Đồng bằng sông Hồng; Bắc Trung Bộ; Duyên hải Nam Trung Bộ; Tây Nguyên; Đông Nam Bộ; Đồng bằng sông Cửu Long.

Bên cạnh đó, việc công nhận xã, huyện đạt chuẩn NTM là chứng nhận cho việc: Kinh tế phát triển; các lĩnh vực văn hóa, y tế, giáo dục phát triển; quy chế dân chủ ở cơ sở được thực hiện tốt; an ninh, trật tự xã hội được tăng cường; hệ thống chính trị được củng cố, kiện toàn; trình độ sản xuất và đời sống của người nông dân được nâng cao, tình làng nghĩa xóm được khơi dậy; các hoạt động văn hóa truyền thống tốt đẹp được khôi phục và phát huy.

Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM và Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM nâng cao đã rất cụ thể trong từng giai đoạn như vậy. Nhưng việc xét duyệt và công nhận nông thôn mới tại một số xã lại còn áp dụng thêm các tiêu chí đặc thù.

Báo cáo số 124/BC-ĐTĐ, về việc thẩm định hồ sơ và kết quả thực hiện các tiêu chí NTM đối với xã Vân Hà

Việc xã, huyện lên NTM là giúp cho đời sống nông dân được nâng cao, chứ không nên chạy theo thành tích. Năm 2018, xã Vân Hà (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) đã hoàn thành 19/19 tiêu chí đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), nhưng người dân thôn Nguyệt Đức vẫn đang phải sống lênh đênh trên thuyền vì việc xét duyệt NTM ở đây lại có các tiêu chí đặc thù. Và 4 năm đã trôi qua kể từ ngày đó, nhưng người dân thôn Nguyệt Đức vẫn đang sống trên sông, bị thiên tai đe dọa đến tính mạng và tài sản. Điều đáng bàn ở đây là việc công nhận đạt chuẩn NTM lại có các tiêu chí đặc thù như vậy là có nên hay không?

Làng chài sắp có đất

Xã Vân Hà có 3 thôn là Yên Viên, Thổ Hà và Nguyệt Đức, nằm cách trung tâm huyện Việt Yên 13,5km về hướng tây nam, nằm ở ngoại đê trung ương với 3 mặt giáp sông Cầu, xã có tổng diện tích tự nhiên khoảng 285,02ha, dân số khoảng 8.500 người (2.300 hộ).

Các thôn Yên Viên, Thổ Hà ở phía tả sông Cầu, còn với thôn Nguyệt Đức có 183 hộ dân sinh sống từ nhiều năm nay bằng nghề chài lưới, vận tải nhỏ đường thủy và một số nghề khác trên sông nước, cuộc sống bấp bênh, không ổn định, các hộ có hộ khẩu thường trú tại xã Vân Hà nhưng sinh hoạt văn hóa, tinh thần chủ yếu bên tỉnh Bắc Ninh. Một số hộ dân thôn Nguyệt Đức đã có đất, có nhà trên bờ nhưng vẫn sống du canh, du cư trên sông để sinh nhai.

Ngày 3/5/2018, Đoàn thẩm định, UBND tỉnh Bắc Giang có Báo cáo số 124/BC-ĐTĐ, về việc thẩm định hồ sơ và kết quả thực hiện các tiêu chí NTM đối với xã Vân Hà năm 2018. Qua đó, kết quả thực hiện xây dựng NTM xã Vân Hà, huyện Việt Yên: Tổng số tiêu chí NTM đạt 19/19 tiêu chí. Các tiêu chí đặc thù: Xã Vân Hà có 3 thôn, do đặc thù làng cổ và trong đó có thôn Nguyệt Đức sinh sống trên thuyền nên một số tiêu chí NTM, Đoàn thẩm định đã phải sử dụng linh hoạt trong quá trình thẩm định như: Tiêu chí 2 (Giao thông); Tiêu chí 4 (Điện); Tiêu chí 6 (Cơ sở vật chất văn hóa); Tiêu chí 9 (Nhà ở dân cư).

Cùng năm 2018, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang quyết định công nhận xã Vân Hà đạt chuẩn nông thôn mới. Và 4 năm đã trôi qua kể từ ngày đó, người dân thôn Nguyệt Đức vẫn đang sống trên sông, bị thiên tai đe dọa đến tính mạng và tài sản.

Gần đây, với sự quan tâm của các cấp chính quyền tỉnh Bắc Giang thì người dân làng chài Nguyệt Đức khả năng sẽ sớm có khu tái định cư để an cư lập nghiệp. Cụ thể, ngày 5/6/2022 Tỉnh ủy Bắc Giang có Thông báo số 1115 –TB/TU, thông báo về ý kiến của thường trực Tỉnh ủy về việc giao chủ đầu tư thực hiện dự án Sắp xếp ổn định dân cư vùng thiên tai xã Vân Hà, huyện Việt Yên. Qua đó, Thường trực Tỉnh ủy đã thảo luận và nhất trí chủ trương giao cho UBND huyện Việt Yên làm chủ đầu tư triển khai dự án.

Báo Công lý sẽ tiếp tục thông tin.