Ổ giun rồng ký sinh trong cánh tay người đàn ông

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái vừa tiếp nhận bệnh nhân nam, 42 tuổi trú tại huyện Yên Bình nhiễm bệnh giun rồng.

Bệnh nhân có tiền sử uống nước khe suối, ăn gỏi cá… và đã nhiều năm nay không tẩy giun, sán. 

Cách ngày vào viện khoảng 1 tháng, bệnh nhân ở nhà phát hiện sưng nề từng khối ở vùng ngực, cánh tay, đùi trái, gần đây bị vỡ ra, chảy mủ kèm theo kéo ra được 2 con giun dài khoảng 7-8cm. 

Bệnh nhân đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái khám trong tình trạng có khối sưng nề ở ngực, cánh tay trái và đùi trái, ấn đau tức, chảy mủ. Da, niêm mạc hồng nhạt, không phù, không xuất huyết, hạch ngoại vi không to, tuyến giáp không sờ thấy. Không liệt thần kinh khu trú, bụng không cổ chướng, tim phổi bình thường.

Siêu âm dưới da cho thấy da, tổ chức dưới da vùng thành ngực có vài ổ giảm âm rải rác, ổ lớn kích thước 35x12mm, vùng cách tay trái tại vị trí siêu âm có ổ giảm âm kích thước 9x3mm, mặt sau đùi trái có ổ giảm âm kích thước 7x4mm.

Bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm giun rồng (Dracunculus), các bác sĩ đã vệ sinh, gắp hết giun ra, dùng kháng sinh Metronidazol để điều trị bội nhiễm vết loét.

Hiện tại, bệnh nhân tỉnh táo, sức khỏe tốt, đang được theo dõi và tiếp tục điều trị tại bệnh viện.

Bệnh giun rồng đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) loại trừ trên toàn cầu từ năm 2018. Đến nay WHO thống kê 199 quốc gia, vùng lãnh thổ và khu vực không ghi nhận trường hợp mắc bệnh.

Giun rồng tên khoa học là Dracunculus medinensis, gây bệnh cho người và động vật. Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa và xâm nhập vào cơ thể qua nước uống hoặc thức ăn như ăn tái, sống từ các động vật thủy sinh (cá, ếch, nhái, tôm...) có chứa ấu trùng giun rồng. Mọi lứa tuổi đều có thể bị nhiễm giun rồng, tỷ lệ mắc có thể lên tới 60%. Như người đàn ông trên, bác sĩ cho rằng có thể đã nhiễm giun do uống nước khe suối hoặc ăn gỏi cá sống.

Đây là loại giun tròn, dài nhất trong nhóm giun gây nhiễm trên người, giun cái trưởng thành có chiều rộng 1-2 mm, dài khoảng 70-120cm, mỗi giun cái có thể mang tới 3 triệu ấu trùng, giun đực ngắn 4cm, chết sau khi giao phối với giun cái.

Bệnh có thời gian ủ bệnh kéo dài 9-14 tháng và tiến triển âm thầm, ít khi gây tử vong trực tiếp nhưng có thể tử vong do biến chứng của bệnh như nhiễm trùng thứ phát, áp xe lạnh xuất hiện tại chỗ giun chết, nhiễm trùng khớp…) tê liệt tủy sống, liệt nửa người do giun bị chết và vôi hóa. Các biến chứng này làm hạn chế khả năng học tập, làm mất khả năng lao động, hoặc suy kiệt do diễn biến bệnh kéo dài. WHO đánh giá bệnh đang là gánh nặng bệnh tật, gánh nặng về kinh tế cho gia đình, xã hội.

Khi mới mắc bệnh, thường không phát hiện có triệu chứng đặc biệt nào. Khoảng 1 năm sau khi mắc bệnh, khi giun cái bắt đầu di chuyển và phát triển trong các mô dưới da, người bệnh có thể có các dấu hiệu: Sốt nhẹ, chóng mặt, nôn, buồn nôn, tiêu chảy, mẩn đỏ, tê cứng và ngứa tại chỗ giun khu trú.

Vài ngày tiếp theo, vết sưng tấy vỡ tiết ra dịch vàng, tại ổ tổn thương phát hiện một đoạn con giun màu trắng từ trong chui ra ngoài (thường là phần đầu con giun), nếu không có tác động thì con giun thường tự chui ra ngoài hoàn toàn sau 3-6 tuần.

Một số trường hợp người bệnh tự kéo nhưng làm đứt nửa chừng sẽ khiến ấu trùng giun và các chất độc giải phóng ra ngoài lây lan theo đường đi của giun làm cho tình trạng viêm nhiễm trầm trọng hơn, nặng hơn có thể dẫn đến các biến chứng như nhiễm trùng huyết, viêm cứng khớp, áp xe do giun chết trước khi thải ra ấu trùng giun hoặc uốn ván.

Để phòng bệnh giun rồng, người dân cần thực hiện tốt công tác vệ sinh an toàn thực phẩm: ăn chín, uống sôi; sử dụng các dụng cụ trong chế biến thực phẩm chín và sống riêng biệt (thớt, dao, máy xay, bát, đĩa…) đặc biệt vệ sinh tay sau chế biến thực phẩm sống.

Nấu chín kỹ khi sử dụng các thực phẩm thủy sinh (ếch, cá, tôm…), chôn hoặc đốt, hoặc rắc vôi bột phần ruột, đầu…sau khi chế biến hạn chế phát tán nguồn lây.

Không cho chó, mèo ăn sống các thực phẩm thủy sinh (ếch, cá, tôm…).

Những người bệnh đang trong giai đoạn tiến triển của bệnh Guinea không tắm, rửa tại ao hồ, hoặc các nguồn nước sinh hoạt khác để tránh phát tán ấu trùng ra môi trường; làm sạch vết thương, băng bó thường xuyên vùng da bị bệnh cho đến khi lấy hết hoàn toàn giun ra khỏi cơ thể.

Chí Tâm