Cuộc đời nữ sĩ tài danh Xuân Quỳnh được tái hiện sống động trong vở nhạc kịch 'Sóng'

Sóng là vở nhạc kịch thuần Việt lấy cảm hứng từ vẻ đẹp trong thơ và cuộc đời thực của nữ thi sĩ tài hoa Xuân Quỳnh do NSƯT Cao Ngọc Ánh - Phó giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ làm Tổng đạo diễn.

NSƯT Cao Ngọc Ánh - Phó giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ chia sẻ tại buổi họp báo

Với dự án nhạc kịch Sóng lấy cảm hứng từ cuộc đời thi sĩ Xuân Quỳnh, ê-kíp Nhà hát Tuổi trẻ ấp ủ sáng tạo nên một vở nhạc kịch hoàn toàn “vị cộng đồng”, lấy khán giả làm trung tâm. Đây là vở diễn nhạc kịch thuần Việt bởi ê - kíp sáng tạo 100% là người Việt. Kèm với đó, quy trình ra một vở nhạc kịch cũng được ekip tổ chức chuyên nghiệp ngay từ khâu casting diễn viên, đào tạo bài bản từ thanh nhạc, vũ đạo, và ngay cả khâu truyền thông trước, trong và sau sự kiện đều được ê - kíp chú trọng. Tất cả các công đoạn của vở diễn, từ tìm diễn viên, sáng tạo câu chuyện cho đến phát triển lời thoại, giai điệu, dàn dựng vũ đạo… đều được “đo ni đóng giày” sao cho gần gũi nhất với khán giả đương thời. Đây cũng là vở nhạc kịch được đầu tư lớn với dàn nhạc dàn nhạc Semi-classic (bán cổ điển) gồm 23 người.

Chia sẻ với báo chí, NSƯT Cao Ngọc Ánh - Phó giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ - Tổng đạo diễn Sóng cho biết, nếu dựng lại một vở nhạc kịch có sẵn đó là bước đi đơn giản và an toàn. Nhưng quan điểm làm nghề của chị là với nghệ thuật, tính sáng tạo luôn được đưa lên hàng đầu và vì thế Sóng ra đời. "Người nghệ sĩ có sáng tạo tới mấy, tiên phong tới mấy mà không có sự đồng hành của những người yêu mến nghệ thuật thì đứa con tinh thần đó chắc cũng khó có thể ra đời. Rất may ý tưởng của tôi được sự ủng hộ cao từ ban lãnh đạo nhà hát cùng với sự đồng hành của các đơn vị yêu mến nghệ thuật với vai trò là nhà tài trợ chính cho chương trình: Công ty TNHH Đầu tư Địa ốc Thành phố (CityLand), Công ty cổ phần Tập đoàn Bình Minh (Bình Minh Group) …".

Sóng được sản xuất với sự cố gắng cao nhất của chúng tôi. Khi tập vở chúng tôi gặp khó khăn khi 3 lần giãn cách vì Covid-19, các diễn viên trẻ ít khi tập đủ nhân sự vì lúc thì có em dương tính với dịch bệnh, rồi có em thì phải cách ly do là F1. Tuy nhiên, mỗi khi tập, ai cũng làm việc với sự tập trung nhất".

Chia sẻ tại sự kiện, NSƯT Trần Ly Ly- Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn (Bộ VH,TT&DL) cho hay: "Ngay khi xem trích đoạn của vở nhạc kịch Sóng, tôi nghĩ ngay đến việc phát triển công nghiệp văn hoá Việt Nam trong thời kỳ mới. Chuyện làm một vở nhạc kịch thuần Việt vô cùng khó, vì chính tôi khi công tác tại Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam cũng suy nghĩ rất nhiều: Rằng có làm được thuần Việt hay không, hay là làm lại mô hình tác phẩm lớn trên thế giới? Để hội tụ được suy nghĩ, góc nhìn của kịch nghệ, thơ ca, tư tưởng thuần Việt đòi hỏi cả ê kíp phải có sự sáng tạo đồng bộ. Đây là sự cố gắng lớn, bài bản của các nghệ sĩ Nhà hát Tuổi trẻ".

Không giấu khỏi xúc động, Anh Lưu Tuấn Anh - con trai của nhà thơ Xuân Quỳnh và nghệ sĩ violon Lưu Tuấn bộc bạch: "Khi biết vở nhạc kịch Sóng, tôi rất ngỡ ngàng. Tôi biết nhạc kịch rất khó làm và khi gặp chị Ánh với tâm thế hoài nghi: Không biết có thể làm được dự án trong thời điểm này không? Thêm vào đó tôi không muốn chuyện gia đình liên quan tới bố mẹ tôi thành câu chuyện của công chúng quá nhiều người biết. Tôi có yêu cầu chị Ánh gửi kịch bản xem cái gì cần đưa lên và cái gì không.

Khi xem kịch bản tôi thấy rất bất ngờ vì câu chuyện chân thực, có nhắc nhiều tới bố tôi - nghệ sĩ violon Lưu Tuấn - không nhiều người biết, được thể hiện qua nhân vật Khoa. Nhận ra “ý đồ” rất đẹp, câu chuyện có hậu, nhân văn và sâu sắc, tôi bắt đầu có thiện cảm với dự án nhưng vẫn hoài nghi vì khó lắm. Không hiểu nhạc kịch về cuộc đời sẽ như thế nào.

Cho tới khi được xem một số cảnh diễn, ê -kíp có hỏi tôi nhiều chi tiết về cuộc đời của mẹ tôi, lấy cảm xúc đưa vào vở. Tôi thấy toàn bộ quá trình các bạn làm việc vô cùng nghiêm túc, chuyên nghiệp và tôi thấy tinh thần đó đáng trân trọng.

Lúc xem nhiều trích đoạn hơn thì tôi xúc động khóc. Tốt hơn tôi tưởng quá nhiều. Tôi xúc động thì đương nhiên vì được xem nhạc kịch về mẹ là người tôi yêu quý nhất đời. Điều đáng quý hơn là các bạn diễn viên cũng khóc, nghĩa là họ phải hoá thân rất sâu, phải đặt trái tim của mình để cảm nhân vật và kể câu chuyện thời bạn chưa sinh ra… mà các bạn cảm động, khóc và cảm thấy mình như là nhân vật. Điều đó vô cùng đáng quý.

Tôi có niềm tin về sự chuyên nghiệp đó, về quyết tâm sắt đá của chị Ánh bất chấp mọi khó khăn để hoàn thành. Tôi nhận thấy tình cảm của ê-kíp từ nhạc sĩ, biên đạo… rất sâu. Tôi rất ưng phần âm nhạc. Tôi chúc mừng ê kíp đã có một vở diễn thành công".

PGS-TS. Lưu Khánh Thơ em gái cố nhà thơ Lưu Quang Vũ thì tâm sự: "Bài thơ Sóng đã được giới thiệu trng chương trình sách giáo khoa phổ thông, bài thơ được nhắc trong vở Hồn Trương Ba, da hàng thịt, được đưa vào đề thi tốt nghiệp nên nhắc đến tác phẩm này ai cũng thấy quen thuộc. Anh Lưu Quang Vũ và chị Xuân Quỳnh đã có một mối tình đẹp, ai cũng tò mò thêm chí săm soi xem vở nhạc kịch, để xem sự mới mẻ của tác phẩm thế nào? Tôi cho rằng, đây là vinh dự nhưng cũng là một áp lực với ê kíp sáng tạo. Tôi xúc động khi gặp lại anh chị tôi trên khấu, ".

Nhạc sĩ Minh Đạo cho rằng với anh, mỗi dự án đều là một thách thức không hề đơn giản, phải thật tập trung mới có thể giải quyết. Anh chia sẻ: “Với nhạc kịch Sóng, có hai phần nhạc khí và ca khúc. Với ca khúc thì lời là chất liệu văn học - những bài thơ Xuân Quỳnh, có sự thuận lợi nhất định khi viết nhạc. Biên kịch Kim Thùy đã chọn những bài thơ phù hợp với mạch của vở kịch để chúng tôi chuyển thành âm nhạc. Có những bài chúng tôi giữ nguyên bản gốc, chẳng hạn như bài Con yêu mẹ, lời thơ rất hay rồi, tôi không can thiệp, chỉ điệp lại câu thơ ở những cung bậc, giai điệu khác nhau để tăng chiều sâu cho ý thơ và cũng là phát triển âm nhạc hơn.

Có những số nhạc phức tạp diễn tả nhiều trạng thái cảm xúc khi Quỳnh chia tay Khoa (người chồng đầu tiên), hoặc Quỳnh đến với Dương (Lưu Quang Vũ) rất phức tạp, chúng tôi phải chọn từ rất nhiều bài thơ, chắt lọc, chọn những đoạn kết hợp với nhạc để vang lên đem lại hiệu quả tốt nhất, nhưng không làm thay đổi thông điệp của bài thơ. Tiêu chí của tôi khi làm là đảm bảo sự phát triển của âm nhạc, giai điệu phải đẹp, ca sĩ hát phải thích thú”.

“Chơi live rất khó, hơn 20 nhạc công cần phối hợp với nhau, phối hợp với mạch nhạc kịch, thậm chí phải căn cứ theo cảm xúc từng buổi diễn, theo cảm xúc khán giả, diễn viên, chỗ nào nhấn nghỉ lâu hơn, chỗ nào chạy nhanh... tương đối phức tạp. Khó nhưng cũng chính là cái hay của chơi live vì có sự tương tác, giữa người chơi nhạc, diễn viên và khán giả với nhau, tạo năng lượng chỉ có những buổi trình diễn live mới có được. Mỗi đề bài khó thường mang cho mình những điều thú vị hơn, hay hơn, sáng tạo hơn” - nhạc sĩ Minh Đạo cho biết thêm.

Đạo diễn Nguyễn Triều Dương nói về vở diễn: “Nhạc kịch đang là làn sóng rất mới ở Việt Nam. Có nhiều nhóm tự phát, đang tự học và xây dựng. Có những đơn vị hoạt động hết công sức về nhạc kịch. Chúng ta cùng đang tạo tiền đề, nền móng để nhạc kịch phát triển ở Việt Nam. Chúng ta phải luôn nhớ, khán giả Việt Nam khó tính và điều đó rất hay. Những người thực hiện phải tìm tòi, có cái mới để thu hút khán giả, mới cả trong dàn dựng, bối cảnh và cách diễn. Tôi kỳ vọng, Sóng thành công, là món ăn hoàn toàn mới, hấp dẫn khán giả”.

Đóng chính trong vở nhạc kịch Sóng là diễn viên trẻ Thu Thảo (SN 2001) vai Xuân Quỳnh và ca sĩ Lê Việt Anh vai Đăng Dương (nguyên mẫu Lưu Quang Vũ). Dàn diễn viên trẻ, đầy nhiệt huyết, luôn tràn đầy năng lượng, nỗ lực không ngừng, hứa hẹn sẽ góp sức để nhạc kịch Sóng ghi dấu ấn khó quên trong lòng khán giả.

Kịch bản Sóng của Kim Thùy, đạo diễn sân khấu Đào Duy Anh. Sóng sẽ công diễn buổi đầu tiên ngày 18/3 tại Nhà hát Lớn Hà Nội.

Minh Khang