Chợ đá quý Lục Yên - phiên chợ độc lạ

Chợ đá quý Lục Yên, nằm ở giữa trung tâm thị trấn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái.

Yên Bái là một trong những địa danh được biết đến với nhiều điểm du lịch nổi tiếng như: Hồ Thác Bà, ruộng bậc thang Mù Cang Chải, suối nước nóng Trạm Tấu… đặc biệt có một phiên chợ độc lạ “chợ đá quý” nằm ở giữa trung tâm thị trấn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái. Là nét văn hóa đặc đáo mang tới một khung cảnh có phần kỳ lạ thu hút nhiều người, là phiên chợ nhưng chỉ bày bán duy nhất một mặt hàng đó là đá quý.

Phiên chợ này chỉ bày bán duy nhất một mặt hàng đó là đá quý.

Chợ đá quý Lục Yên bắt đầu hình thành từ đầu những năm 90 của thế kỷ trước. Cụ thể khoảng những năm 1989, 1990. Nơi đây có nhiều đá quý, vàng, bạc… trong lòng đất, vì vậy người dân đã đi tìm kiếm được đá quý, rồi họ có nhu cầu mua, bán nên đã tự bày bán tại khu vực trung tâm huyện Lục Yên, từ đó bắt đầu hình thành nên phiên chợ đá quý.

Chợ được họp bày bán tất cả các buổi sáng trong tuần. Bắt đầu từ 7 giờ sáng những người bán đá đến chợ ngồi theo bàn đã đánh số thứ tự bày các loại đá quý, rubi thành phẩm mà họ đi tìm kiếm hoặc mua lại được.

Chợ thường nhộn nhịp từ lúc 8 giờ và kết thúc lúc 11 giờ trưa chỉ chừng 3 đến 4 tiếng, chợ đông vui nhất là những ngày cuối tuần hoặc phụ thuộc theo mùa người bán, người mua có thể đến chợ sớm hay muộn.

Nhưng người buôn bán tại chợ đá quý đa số là nữ giới, họ đã gắn bó với khu chợ này nhiều năm, kể từ thời điểm chợ hình thành. Những người đàn ông nơi đây thường đi tìm kiếm đá quý, hoặc phải tự đi lên các mỏ đá để thu mua đá quý của những người khác khai thác. Sau khi đi mua về, họ sẽ để cho vợ hoặc mẹ ra ngồi bán tại chợ.

Chị Hứa Hoài chủ của hàng đá quý Luân Hoài tại chợ đá quý Lục Yên, Yên Bái.

Chia sẻ với phóng viên Báo Công lý, chị Hứa Hoài 34 tuổi chủ của hàng đá quý Luân Hoài tại chợ đá quý Lục Yên cho biết: Chị đến với nghề buôn bán đá quý từ năm 2008, trước khi chị đến với nghề kinh tế gia đình chị rất khó khăn. Từ khi vào học nghề chị đã rất vất vả mày mò cố gắng, ban ngày chị đi vào dân bản leo núi lên bãi tìm kiếm thu mua đá quý, đêm về phân loại hàng lô. Mới đầu học nghề thì lỗ lãi là chuyện không thể tránh, sau này có kinh nghiệm mua bán thì tỉ lệ lỗ ít đi rồi dần dần tích góp kinh tế gia đình chị mới vực dậy mở cửa hàng đá quý như hiện tại.

Theo chị Hứa Hoài, nhiều người cũng đi buôn bán đá quý nhưng đa phần là lỗ, vì làm nghề này phải có kỹ thuật, mắt nhìn và quan trọng hơn là có duyên với nghề này. Từ khi dịch bệnh Covid kéo dài tình hình buôn bán cũng khó khăn và chậm hơn vì ảnh hưởng đến toàn bộ mọi mặt chứ không riêng gì đá quý.

Chợ đá quý Lục Yên mang một nét rất riêng. Khách muốn mua hoặc xem thoải mái, có thể trả giá, không ưng thì đi hàng khác mà không bị càu nhàu, khó chịu. Người bán, người mua, ai nấy đều nhẹ nhàng, thoải mái, vui vẻ không tranh giành, chèo kéo.

Nơi đây nổi tiếng với những loại đá quý hiếm khác nhau. Đá quý tại đây gồm cả sản phẩm thô, chưa qua chế tác và cả những sản phẩm được cắt mài thành phẩm. Tùy vào trọng lượng, kích thước cũng như chất lượng, đá có giá khác nhau. Giá cả tùy vào độ đẹp, trong, màu sắc, kích thước của đá.

Các loại đá quý tự nhiên tại đây có giá từ vài trăm nghìn đến vài chục triệu đồng, hay vài trăm triệu, thập chí hàng tỷ đồng. Ai cũng có thể tim cho mình một viên đá quý tự nhiên, hợp mệnh, hợp túi tiền và yêu thích tại chợ đá Lục Yên, Yên Bái.

Đá quý được các nghệ nhân chế tác thành rất nhiều sản phẩm đa dạng khác nhau như tranh được làm từ đá quý, các hình tượng đá quý, nhẫn đá quý, vòng đeo tay phong thuỷ, tượng….

Trải qua hơn 30 năm đến nay chợ đá quý Lục Yên đã thay đổi hình thành nên một phiên chợ lớn với gần 100 gian hàng bày bán. Chợ được xem là nét đặc trưng, ghi đậm dấu ấn của vùng đất cũng như con người Lục Yên và được nhiều người nhắc đến là vùng “Đất Ngọc”. Chợ đá quý Lục Yên là một điểm đến du lịch thu hút nhiều khách tham quan.

Lục Yên trở thủ phủ kinh doanh đá quý lớn nhất Việt Nam mang lại giá trị kinh tế cao, có nhiều loại đá quý, chất lượng thuộc hàng quý nhất thế giới.

Văn Toàn - Văn Hoàng