Xét xử vụ án vi phạm phòng chống dịch Covid - 19: Những bản án nghiêm khắc và nhân văn

Đóng giả lực lượng dân phòng để cưỡng đoạt tài sản

Theo đó, mới đây, TAND quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) mở phiên toà xét xử với 6 bị cáo giả danh lực lượng phòng chống dịch Covid-19 để cưỡng đoạt tài sản của người đi đường. Vụ án này xảy ra cách đây gần một tháng, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

6 bị cáo hầu toà trong vụ án gồm: Nguyễn Đức Anh (SN 2004, trú tại quận Tây Hồ, Hà Nội), Phạm Việt Đức (SN 2004, trú tại quận Đống Đa, Hà Nội), Nguyễn Đức Quân (SN 2006, trú tại quận Ba Đình, Hà Nội), Trần Minh Sang (SN 2006, trú tại quận Ba Đình), Nguyễn Đắc Thắng (SN 2004, trú tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) và Nguyễn Văn Tường Huy (SN 2006, trú tại huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế). Các bị cáo cùng bị truy tố và đưa ra xét xử về tội “Cưỡng đoạt tài sản”.

Theo bản án sơ thẩm, lợi dụng tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, 6 bị cáo trên đã bàn bạc và thống nhất mặc quần áo dân quân tự vệ, ra đường tìm người đi đường không đội mũ bảo hiểm, không đeo khẩu trang, vi phạm quy tắc phòng chống dịch...

Khi phát hiện người đi đường vi phạm, các bị cáo sẽ yêu cầu dừng xe tiến hành kiểm tra và đe dọa người vi phạm về trụ sở phường để xử lý. Mục đích của các đối tượng là làm cho người vi phạm sợ mà phải đưa ra một số tiền để được bỏ qua lỗi vi phạm.

20h ngày 2/8, nhóm đối tượng trên tập trung tại nhà Nguyễn Đức Quân, sau đó di chuyển bằng xe máy trên các tuyến đường ở các quận Đống Đa, Hai Bà Trưng, Ba Đình, Hoàn Kiếm và Tây Hồ.

Khoảng 1h30’ ngày 3/8, nhóm bị cáo phát hiện anh Đặng Xuân Long (trú tại quận Hoàn Kiếm) đang đi xe Wave RSX chở theo một người dưới chân cầu Long Biên nên đuổi theo. Đến trước số nhà 44 phố Trần Nhật Duật, nhóm đối tượng ép anh Long dừng xe và yêu cầu kiểm tra hành chính.

Sau đó, Đức hỏi anh Long lý do ra đường và giấy tờ đi đường. Khi anh Long đang mở cốp xe lấy giấy tờ thì một đối tượng trong nhóm Đức nói: “Dịch dã thế này ra đường làm gì, có tiền bồi dưỡng mấy anh em đi làm đêm hôm”. Còn các đối tượng khác đứng xung quanh anh Long gây áp lực.

Do thấy nhóm đối tượng trên mặc trang phục dân quân tự vệ, sợ bị phạt nhiều tiền nên anh Long đã lấy hơn 300.000 đồng đưa cho Đức. Ngay sau đó, hành vi cưỡng đoạt tài sản của nhóm đối tượng trên đã bị tổ công tác của Công an quận Hoàn Kiếm trong lúc làm nhiệm vụ tuần tra kiểm soát đã phát hiện và quả tang.

Tổ công tác đã thu giữ tang vật tại hiện trường gồm: 3 dùi cui gỗ, 1 gậy chỉ huy giao thông, 2 dùi cui điện, 3 bộ đàm, 1 khẩu súng bắn đạn nhựa và số tiền 341.000 các đối tượng vừa cưỡng đoạt được.

Quá trình điều tra mở rộng vụ án, cơ quan điều tra đã làm rõ: Ngày 29/7/2021, Đức Anh, Thắng, Huy đi quanh khu vực quận Đống Đa. Khi đi đến khu vực phố Ô Chợ Dừa, nhóm này phát hiện hai phụ nữ đi xe máy nên đã chặn lại và doạ đưa về Công an phường để xử phạt hành chính. Do sợ bị phạt nên hai phụ nữ đã đưa cho nhóm Đức Anh số tiền 600.000 đồng để được bỏ qua.

Cũng thủ đoạn tương tự, ngày 31/7/2021, Quân, Huy, Đức Anh và Sang đi quanh khu vực chợ Hòa Bình (quận Hai Bà Trưng) để chiếm đoạt số tiền 2 triệu đồng của một thanh niên.

Ngày 1/8/2021, Quân, Thắng, Huy, Đức đi quanh khu vực quận Thanh Xuân, khi đến đường Trường Chinh giao Giải Phóng đã cưỡng đoạt số tiền 200.000 đồng của một thanh niên đang dắt xe máy do hết xăng.

Sau khi nghị án, HĐXX sơ thẩm cho rằng hành vi phạm tội của các bị caó là rất nghiêm trọng. Đặc biệt, trong thời điểm cả nước đang căng mình chống dịch, TP Hà Nội đang quyết liệt thực hiện nghiêm các biện pháp phòng dịch theo Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị của Chủ tịch UBND TP Hà Nội, lợi dụng tình hình dịch bệnh để phạm tội nên cần thiết áp dụng hình phạt tù cách ly các bị cáo với xã hội một thời gian nhằm răn đe, giáo dục và phòng ngừa chung trong xã hội.

Theo đó, căn cứ tính chất, mức độ hành vi phạm tội, nhân thân của các bị cáo; các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự; nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội theo quy định của Bộ luật hình sự, HĐXX sơ thẩm TAND quận Hoàn Kiếm đã quyết định xử phạt các bị cáo: Nguyễn Đức Anh 48 tháng tù; Phạm Việt Đức 36 tháng tù; Nguyễn Đức Quân 36 tháng tù; Nguyễn Đắc Thắng 36 tháng tù; Nguyễn Văn Tường Huy 30 tháng tù và bị cáo Trần Minh Sang 24 tháng tù về tội “Cưỡng đoạt tài sản”.

Lĩnh án vì đấm vào mắt cán bộ chốt kiểm dịch

Cũng trong thời gian vừa qua, TAND quận Hai Bà Trưng (TP Hà Nội) đã mở phiên toà sơ thẩm xét xử bị cáo Trần Mạnh Hà (SN 1998, trú tại quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) về tội “Chống người thi hành công vụ”.

Các cơ quan tố tụng làm rõ, thực hiện nghiêm Chỉ thị số 16/CT-Ttg ngày 31/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ, Chỉ thị 17/CT-UBND ngày 23/7/2021 của Chủ tịch UBND TP Hà Nội và Công điện số 18/CĐ-UBND ngày 6/8/2021 của UBND TP Hà Nội về việc tổ chức giãn cách toàn xã hội để phòng chống dịch Covid-19 trên địa bàn TP Hà Nội, UBND quận Hai Bà Trưng đã ban hành các Văn bản về việc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch Covid-19 trên địa bàn.

Ngày 7/8, UBND phường Trường Định đã ban hành Quyết định về việc thành thành lập 10 chốt trực kiểm soát cộng đồng thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 trên địa bàn phường Trương Định và Quyết định về quy định hoạt động của các chốt trực kiểm soát cộng đồng.

Tổ Covid cộng đồng số 6 thuộc UBND phường Trương Định có điểm chốt trực tại đầu ngõ Tân Lạc, phố Đại La, phường Trương Định gồm 29 thành viên do đồng chí Lê Minh Tâm - Cảnh sát khu vực Công an phường Trương Định làm Chốt trưởng thực hiện tổ chức kiểm tra, kiểm soát tại chốt 24/24 các ngày trong tuần; có quyền yêu cầu dừng phương tiện để kiểm tra, kiểm soát; từ chối không cho người và phương tiện ra vào địa bàn nếu không tuân thủ các quy định về phòng, chống dịch Covid-19.

Theo phân công lịch trực chốt ngày 16/8/2021, Chốt kiểm soát cộng đồng số 6 thuộc UBND phường Trương Định gồm: Đồng chí Lê Minh Tâm, Chốt trưởng, anh Nguyễn Mạnh Hùng và chị Đặng Mai Hoa là thành viên thực hiện trực chốt kiểm soát tại khu vực đầu ngõ Tân Lạc, phường Trương Định, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội từ 14h đến 18h.

Khi trực chốt, anh Hùng và chị Hoa đeo băng đỏ, ghi chữ “UBND phường Trương Định - Tổ Covid cộng đồng” do UBND phường Trương Định cấp phá. Đến khoảng 14g30’ ngày 16/8/2021, Trần Mạnh Hà điều khiển xe máy Honda – Dream BKS 29C1 - 475.04 đi từ chỗ ở ra khu vực đầu ngõ Tân Lạc.

Khi Hà đi đến Chốt kiểm soát phòng chống dịch Covid-19 tại đầu ngõ Tân Lạc thì anh Hùng và chị Hoa đứng dậy và đi ra giữa ngõ. Anh Hùng đứng trước phần đầu xe máy của Hà và yêu cầu xuất trình giấy đi đường, CMND theo quy định nhưng bị cáo không xuất trình được. Hà nói: “Anh cho em ra đây một tý xong về luôn”.

Anh Hùng giải thích, không có giấy tờ đi đường thì không đi được. Tuy nhiên, Hà vẫn tiếp tục đôi co: “Không có giấy tờ thì sao ạ!” và có thái độ không đúng mực với anh Hùng.

Hà rồ ga xe máy hướng về phía trước để dọa anh Hùng tránh ra cho Hà vượt chốt nhưng anh Hùng vẫn đứng chặn trước đầu xe máy của Hà ngăn cản không cho Hà ra ngoài, bánh trước xe máy của Hà chèn lên bàn chân phải rồi va vào đầu gối phải của anh Hùng. Lúc này, anh Hùng dùng hai tay chặn đầu xe của Hà lại. Hà dùng tay phải đấm trúng mắt phải của anh Hùng và dùng 2 tay đấm về phía anh Hùng thì trúng một cái vào mang tai trái của anh Hùng. Sau đó, Hà nhảy khỏi xe máy, bỏ chạy về nhà tại số 13 ngách 37 ngõ Tân Lạc, phường Trương Định, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.

Anh Hùng cùng một số người dân đuổi theo Hà nhưng không kịp nên đã đến Công an phường Trương Định trình báo sự việc. Tại phiên toà, Hà khai nhận hành vi phạm tội đúng như nội dung bản cáo trạng đã nêu trên và đề nghị HĐXX giảm nhẹ hình phạt cho mình.

HĐXX nhận định, hành vi phạm tội của bị cáo Hà đã xâm phạm đến sự hoạt động bình thường đúng đắn cụ thể là các thành viên thuộc Tổ Covid cộng đồng số 6 phường Trương Định đang làm nhiệm vụ. Việc truy tố và xét xử bị cáo là cần thiết để có tính giáo dục riêng và phòng ngừa chung, nhất là trong giai đoạn toàn thành phố thực hiện nghiêm Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ để ngăn chặn dịch bệnh đang lây lan tại nhiều điểm trên địa bàn Hà Nội.

Xét Hà chưa có tiền án, tiền sự. Bị cáo phạm tội lần đầu thuộc trường hợp ít nghiêm trọng. Tại toà, bị cáo thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội, hoàn cảnh gia đình, bố bị cáo mắc bệnh hiểm nghèo... Do đó, HĐXX cân nhắc, giảm nhẹ cho bị cáo một phần hình phạt cho bị cáo.Toà đã tuyên phạt Trần Mạnh Hà 6 tháng tù về tội “Chống người thi hành công vụ”. Về dân sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không có yêu cầu gì nên tòa không xét.

Túm tóc cán bộ chốt kiểm dịch khi bị nhắc nhở

Gần đây nhất là ngày (21/9), TAND quận Ba Đình (Hà Nội) đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm theo thủ tục rút gọn và tuyên phạt 12 tháng tù đối với bị cáo Ninh Văn Đức (SN 1985, trú tại quận Long Biên, Hà Nội) về tội “Chống người thi hành công vụ” theo quy định tại Điều 330, khoản 1 - BLHS năm 2015.

Theo bản án sơ thẩm, khoảng 23h 50’ ngày 28/8/2021, tại khu vực ngã ba Yên Phụ - Hàng Đậu, phường Nguyễn Trung Trực (quận Ba Đình), tổ công tác liên ngành, gồm: Công an phường Trung Trực, tự quản phường, dân quân tự vệ đang thực hiện công tác lập chốt kiểm soát phòng, chống dịch COVID-19, kiểm tra thực hiện giãn cách xã hội theo quy định của thành phố Hà Nội. Trong số này có anh Trần Kim Sơn (tự quản phường).

Quá trình tuần tra địa bàn, khi đến trước ngõ 118 Yên Phụ, tổ công tác phát hiện một xe máy Honda Airblade không biển kiểm soát dựng dưới lòng đường không có người trông nên đã đưa xe về trụ sở Công an phường để giải quyết.

Đến khoảng 0h 20’ ngày 29/8/2021, Ninh Văn Đức đi bộ từ vỉa hè đường Yên Phụ, tiến về phía tổ công tác đang lập chốt, lớn tiếng hỏi xe của Đức ai thu, hiện đang ở đâu. Nhận thấy Đức có biểu hiện say rượu, không đeo khẩu trang, vi phạm quy định phòng, chống dịch COVID-19, anh Trần Kim Sơn trả lời xe của Đức bị thu giữ đưa về Công an phường, yêu cầu Đức đeo khẩu trang, xuất trình giấy tờ và về trụ sở Công an phường để giải quyết. Lúc này, Đức tiếp tục lớn tiếng, lăng mạ, chửi bới tổ công tác, anh Trần Kim Sơn tiếp tục nhắc nhở Đức đeo khẩu trang nhưng Đức không thực hiện, tiến đến gần dùng tay túm tóc anh Trần Kim Sơn giật về phía sau.

Thấy vậy, tổ công tác đã khống chế đưa Đức về trụ sở Công an phường Nguyễn Trung Trực để xử lý. Tại cơ quan Công an, Đức có biểu hiện không tỉnh táo, qua xét nghiệm nhanh, Đức dương tính với ma túy tổng hợp.

Tại cơ quan điều tra, Đức khai nhận, tối 28/8/2021, Đức sang nhà một người bạn tại phố Ngọc Thụy để uống rượu, sau đó đi xe máy về ngõ 118 Yên Phụ để vào nhà một người bạn khác chơi, Đức dựng xe máy dưới lòng đường. Sau đó, Đức ra về không thấy xe máy đâu, nhìn sang bên đường thấy có chốt phòng, chống dịch COVID-19 nên Đức đi sang hỏi. Do trước đó có uống rượu, Đức không làm chủ được bản thân, có hành vi chửi bới, túm tóc đồng chí Sơn như trên.

Về hành vi không đeo khẩu trang vi phạm quy định phòng, chống dịch COVID-19, Chủ tịch UBND phường Nguyễn Trung Trực đã quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Đức. Và tại phiên tòa, bị cáo Đức đã thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội của mình.

HĐXX cho rằng, hành vi phạm tội của bị cáo Đức gây nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm trực tiếp tới trật tự quản lý hành chính Nhà nước, vi phạm quy định về thực hiện giãn cách xã hội trên địa bàn thành phố để phòng, tránh dịch COVID-19. Mặc dù bị cáo có đủ nhận thức, hiểu biết, nhưng vẫn cố tình vi phạm, ra đường không có lý do chính đáng, không đeo khẩu trang nơi công cộng. Khi bị nhắc nhở, bị cáo Đức không những không chấp hành mà còn chửi bới, lăng mạ, chống đối tổ công tác. Do vậy, hành vi của bị cáo cần thiết phải xử phạt nghiêm theo quy định của pháp luật nhằm răn đe, giáo dục và phòng ngừa chung.

Một số chuyên gia pháp lý có cùng quan điểm cho rằng, các cấp Tòa án đã đưa ra xét xử và có những bản án nghiêm khắc đối với nhiều trường hợp vi phạm pháp luật về phòng, chống dịch bệnh, góp phần tác động tích cực tới việc giáo dục, nâng cao ý thức của cộng đồng xã hội. Tuy nhiên, những chế tài và hình phạt hiện nay đối với những hành vi vi phạm về phòng, chống dịch vẫn mang tính chất răn đe, giáo dục nhiều hơn tính chất trừng phạt. Xu hướng áp dụng hình phạt là thể hiện tính khoan hồng nhân đạo, nhưng vẫn nghiêm minh đối với từng đối tượng, từng vụ việc cụ thể. Việc áp dụng hình phạt mang tính chất nhân văn, hướng thiện và chú trọng công tác phòng ngừa được dư luận nhân dân đồng tình ủng hộ và đánh giá cao.

Mạnh Hùng