Doanh nghiệp được trực tiếp nhập khẩu vaccine từ nguồn tin cậy

Cụ thể, liên quan đến cơ chế cho DN, các tổ chức tư nhân tham gia mua vaccine và việc Bộ Y tế kiểm soát chất lượng, Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường cho biết, để có nguồn vaccine nhanh nhất cho Việt Nam, Chính phủ đã có chủ trương khuyến khích và tạo điều kiện tối đa cho các doanh nghiệp, tập đoàn, các địa phương tham gia nhập khẩu vaccine phòng COVID-19.

Có 2 cách để các doanh nghiệp tham gia mua vaccine: Huy động tiền đóng góp cho Quỹ vaccine phòng chống COVID-19 hoặc doanh nghiệp trực tiếp nhập khẩu vaccine từ nguồn tin cậy.

Về việc kiểm soát chất lượng, vaccine hiện nay được nhập khẩu trong tình trạng khẩn cấp với chất lượng được nhà sản xuất đảm bảo. Tuy nhiên, do vaccine được cấp phép trong tình trạng khẩn cấp nên có một số đặc thù: Chất lượng vaccine được nhà sản xuất đảm bảo nhưng phản ứng và hiệu quả còn cần được tiếp tục theo dõi.

Thêm vào đó, có những loại vaccine được bảo quản trong điều kiện rất ngặt nghèo, ví dụ như có loại vaccine bảo quản nhiệt độ âm 75 độ. Đặc biệt, do được cấp phép trong tình trạng khẩn cấp nên vaccine khi về Việt Nam có một số nội dung chưa kiểm định được.

Vì vậy, việc kiểm soát chất lượng vaccine không thực hiện theo những tiêu chí thông thường mà phải chấp nhận những vaccine đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cấp chứng nhận hoặc do một số nước châu Âu, Mỹ, Nga chứng nhận.

Trong trường hợp này, phương pháp là chúng ta phải trực tiếp mua của nhà sản xuất, không qua trung gian vì khi vận chuyển vaccine về, chúng ta không kiểm soát được quá trình bảo quản vaccine có bảo đảm không hoặc nhà sản xuất phải ủy quyền chính thức cho công ty nào và chúng ta được kiểm tra việc ủy quyền đó, nhưng khi mua ta vẫn phải mua trực tiếp của nhà sản xuất.

Về tiến độ tiêm vaccine của Việt Nam so với thế giới, Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường cho biết, hiện nay, theo Nghị quyết của Bộ Chính trị, của Chính phủ, Bộ Y tế được giao nhiệm vụ nhập khẩu 150 triệu liều vaccine để tiêm cho 70% dân số từ 18 tuổi trở lên. Về cơ bản, đến nay, Việt Nam đã tiếp cận được đủ số lượng vaccine này. Tuy nhiên, khi nhập khẩu, Việt Nam phải ký cam kết với nhà sản xuất vì họ yêu cầu chúng ta phải ký thỏa thuận trong miễn trách nhiệm khi sử dụng vaccine trong trường hợp có sự cố xảy ra.

Thêm vào đó, các công ty đều bắt chúng ta thỏa thuận chấp nhận trường hợp nhà sản xuất giao hàng không đúng tiến độ. Sở dĩ có thỏa thuận này bởi Việt Nam được xếp vào một trong những quốc gia đang kiểm soát tốt dịch bệnh, do vậy có trường hợp vaccine đang chuyển về Việt Nam nhưng lại bị điều sang nước khác có tình trạng dịch bệnh cấp bách hơn. Tiến độ cung ứng vaccine hiện nay hoàn toàn phụ thuộc vào nhà sản xuất bởi cung chưa đủ cầu.

Từ tháng 8 trở đi, các nguồn vaccine Việt Nam đã đặt mua sẽ về đều. Hiện nay, chúng ta đã mua được 170 triệu liều vaccine nhưng phải chấp nhận khả năng không được giao hàng đúng tiến độ vì các lý do đã nêu.

Một vấn đề khác liên quan đến vaccine là Quỹ vaccine, Thứ trưởng Bộ Tài chính Tạ Anh Tuấn cho biết, theo tính toán sơ bộ của Bộ Y tế, chi phí mua và tiêm vaccine khoảng 25.000 tỷ đồng. Ngoài ra còn phải tiêm nhắc lại hằng năm. Chính vì vậy, quan điểm của Đảng và Nhà nước là chúng ta sẽ dùng nguồn ngân sách Nhà nước và các nguồn kinh phí hợp pháp thông qua xã hội hoá để mua và tiêm vaccine cho nhân dân.

Theo Thứ trưởng Tạ Anh Tuấn, Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ thành lập Quỹ vaccine. Ngay sau đó, Bộ Tài chính cũng có quyết định thành lập Ban quản lý Quỹ, cũng như có thông tư hướng dẫn về cơ chế quản lý Quỹ đảm bảo công khai, minh bạch, rõ ràng.

Quỹ hiện có gần 104 tỷ đồng, Bộ Y tế cũng đã được các đơn vị tài trợ khoảng 1.000 tỷ đồng nữa và sẽ chuyển vào Quỹ. Bộ cũng đang tích cực làm việc với các đơn vị liên quan, như các doanh nghiệp thuộc Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cam kết ủng hộ cho Quỹ hơn 2.000 tỷ đồng.

Các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, từ FDI cũng như doanh nghiệp tư nhân và một số đơn vị ngoài các doanh nghiệp thuộc Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp rất hưởng ứng trong việc ủng hộ Quỹ vaccine, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết.

Ngọc Mai