Nguyễn Xuân Lứ - Người chiến binh quả cảm nơi tuyến lửa Đồng Lộc
Đời sống - Ngày đăng : 22:22, 28/04/2021
Người chiến binh quả cảm Anh hùng LLVT ND Nguyễn Xuân Lứ (81 tuổi, trú tại xóm 7, xã Hồng Lộc, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh) cũng chính là người đội trưởng duy nhất còn sống sót trong tổ đội rà phá bom mìn gồm 15 người nơi tuyến lửa Ngã ba Đồng Lộc năm xưa.
Trong căn nhà cấp 4 đơn sơ, đã gần 50 năm trôi qua nhưng ký ức về chiến tranh, về những trận đánh ác liệt, những trận “mưa bom” giăng kín trời Đồng Lộc, cũng như những lần đối mặt với tử thần vẫn còn in đậm trong hồi ức của người lính già.
Đó là một khoảng thời gian đầy nguy hiểm, người lính rà phá bom mìn mang một trọng trách vô cùng lớn là bằng mọi giá phải để xe thông tuyến, không được để tiền tuyến thiếu đạn dược cũng như quân nhu… Năm 22 tuổi, chàng trai trẻ Nguyễn Xuân Lứ tham gia vào đội rà phá bom mìn thuộc đoàn Giao thông vận tải tỉnh Hà Tĩnh. Hồi đó, tất cả mọi con đường từ Bắc vào Nam đều phải vượt qua Ngã ba Đồng Lộc, sau đó phân tán toả ra nhiều tuyến đường khác nhau để vào Nam.
Ngã ba Đồng Lộc là trọng điểm có tầm quan trọng chiến lược nên trong chiến tranh phá hoại, kẻ địch âm mưu ném bom huỷ diệt nhằm chặn đứt sự chi viện sức người, sức của, vũ khí, súng đạn, lương thực... của hậu phương lớn miền Bắc đối với tiền tuyến lớn miền Nam.
Bằng sự mưu trí và dũng cảm, từ năm 1964 đến năm 1969, chàng thanh niên Nguyễn Xuân Lứ được cấp trên tin tưởng, giao giữ chức vụ Đội trưởng Đội Rà phá bom mìn thuộc Phòng Giao thông huyện Can Lộc. Đội rà phá bom mìn gồm 15 chiến sĩ tại Ngã Ba Đồng Lộc, trong đó Nguyễn Xuân Lứ được giao làm đội trưởng.
“Đội rà phá bom mìn chúng tôi có 15 đồng chí, tôi được giao làm đội trưởng và nữ anh hùng La Thị Tám làm đội phó. Không chỉ làm nhiệm vụ rà phá bom mìn mà lúc đó chúng tôi còn phải làm hoa tiêu để cho các loại xe qua lại lại mỗi khi quân địch ném bom…”, ông Nguyễn Xuân Lứ kể lại.
Trong thời gian đảm đương nhiệm vụ và làm đội trưởng đội rà phá bom mìn, hàng loạt các trận đánh trên địa bàn huyện Can Lộc ông đều có mặt và tham gia giải quyết hậu quả. Sau từng trận đánh, ông và đồng đội đều đảm bảo tuyến đường giao thông huyết mạch cho từng đoàn xe chi viện cho chiến trường miền Nam.
Quãng thời gian “vào sinh ra tử” nơi trận địa dày đặc bom mìn, kỷ niệm khó quên nhất với người anh hùng Nguyễn Xuân Lứ là vào một buổi trưa tháng 5/1967.
Ngày hôm đó, giặc Mỹ ném bom dữ dội ở Ngã ba Đồng Lộc, Nguyễn Xuân Lứ và người đồng đội Phan Ngọc đi kiểm tra số lượng bom mà quân địch ném xuống, bất ngờ hai người phát hiện ra rất nhiều bom từ trường chưa phát nổ. Để cho đoàn xe thông qua kịp trong ngày, họ đã cùng nhau bàn bạc để phá bom.
Trong lúc đang làm nhiệm vụ, bỗng nhiên một quả bom phát nổ khiến người đồng đội Phan Ngọc hi sinh, còn Nguyễn Xuân Lứ bị thương.
Cảm phục trước tấm gương của hai chiến sĩ trẻ, ngay trong ngày hôm đó Ban ban lãnh đạo huyện Can Lộc và tỉnh Hà Tĩnh đã làm lễ kết nạp Đảng cho cả hai người tại mặt trận Đồng Lộc. Đó cũng là trường hợp duy nhất được kết nạp Đảng ngay trong trận chiến ở Hà Tĩnh lúc bấy giờ.
Người anh hùng trở về sau 4 lần được truy điệu sống nơi “Ngã tư tử thần” chiến tranh đã lùi xa, nhưng mỗi dịp tháng tư về ông lại quay về nơi chiến trận năm xưa, nơi đồng đội mình đã ngã xuống cho hai miền Nam – Bắc được thống nhất.
Trong kí ức ông, nơi đây còn mãi những hồi ức chiến trận, những bản hùng ca ngời ngời khí thế về những người lính can trường, những người anh hùng đã xem nhẹ cái chết, sẵn sàng hi sinh để cho đất nước được hòa bình, thống nhất.
Ông kể, trong thời gian làm đội trưởng rà phá bom mìn, tại đoạn đường huyết mạch Đồng Lộc, bản thân ông cũng như đồng đội phải trải qua không biết bao là hiểm nguy.
Có những lần tưởng như không còn sống sót để trở về, nhưng rồi ông lại cùng đồng đội can đảm đứng dậy để tiếp tục rà phá những quả bom nổ chậm, để đoàn thanh niên xung phong kịp san lấp mặt đường cho đoàn xe đang tiến dần từ Bắc vào Nam.
Ngày ở chiến trận, ông được biết đến là người gan lì và cũng là người “cao số” vì đã 9 lần thoát khỏi tử thần. Cứ mỗi lần cùng đồng đội đi làm nhiệm vụ, lần nào cũng chỉ còn mình ông sống sót trở về. Trong đó có 4 lần đồng đội phải tổ chức làm lễ truy điệu sống cho mình.
“Thời gian 5 năm làm đội trưởng đội rà phá bom mìn tôi đã phải đau xót nhìn đồng đội lần lượt hi sinh. Đó cũng là điều ám ảnh nhất trong tôi đến bây giờ”, người anh hùng bồi hồi nói.
Bản thân ông cũng phải trải qua 9 lần bị thương thì 6 lần phải nhập viện vì bom đạn. Trong đó 4 lần đồng đội phải truy điệu sống để ông lên đường đi làm các nhiệm vụ nguy hiểm.
Ông Lứ vẫn còn nhớ như in kỷ niệm ngày 8/3/1968, tại Eo Truông Kén, thuộc huyện Can Lộc. Hôm đấy có 2 đoàn xe hơn 20 chiếc đang tiến dần vào Nam, nhưng đến đoạn dốc này thì có 2 quả bom lớn đang nằm chắn ngang qua đường. Không thể để đoàn xe dừng lại quá lâu, vì máy bay địch có thể dội bom bất cứ lúc nào, ông đã tìm cách cho nổ 2 quả bom. Tuy nhiên, dù đã cố hết sức, nhưng cả 2 quả bom vẫn không chịu nổ.
Khi đoàn xe tiến lại gần, ông Lứ liền cởi bỏ hết quần áo và lột bỏ chất kim loại trong người, dùng gậy làm đòn bẩy 2 quả bom xuống hố sâu. Khi đoàn xe đã đi qua an toàn thì có một chiếc xe dừng lại, rồi 2 người trên xe xuống mời ông Lứ lên xe để vào gặp Chủ tịch tỉnh.
Lúc lên xe nói chuyện, ông Lứ mới biết người đó là đồng chí Phan Trọng Tuệ, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải lúc bấy giờ.
“Hôm đó, sau khi một mình tôi dùng gậy để đẩy 2 quả bom rơi xuống vực sâu, có hai người đàn ông trên xe xuống và bế tôi vào xe, một người giới thiệu đây là bác Phan Trọng Tuệ, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải. Sau đó bác Tuệ đã thưởng cho tôi 100 đồng và đưa tôi vào gặp bác Đạt Chủ tịch tỉnh để nhận Huân chương Kháng chiến hạng Nhì ngay trong đêm hôm đó”, ông Nguyễn Xuân Lứ kể lại.
Đất nước thống nhất, ông Lứ trở về công tác tại Phòng giao thông huyện Can Lộc. Trong quá trình công tác tại đây, ông Lứ đã vinh dự nhận được rất nhiều thành tích như: Danh hiệu Lao động tiên tiến, chiến sĩ thi đua, Huân chương Chiến công hạng Nhì, ba; Bằng khen Trung ương Đoàn thanh niên, Bằng khen Chính phủ.
Năm 2015, ông Nguyễn Xuân Lứ đã được Nhà nước phong tặng Anh hùng LLVTND. Khi về với đời thường, ông Nguyễn Xuân Lứ vẫn giữ những phẩm chất của Bộ đội Cụ Hồ.
Giờ đây, khi bước sang tuổi xế chiều, sức khỏe đã giảm sút đi nhiều nhưng ông và người vợ Phan Thị Hảo (SN 1949) vẫn miệt mài cống hiến cho đất nước.
“ Anh hùng Nguyễn Xuân Lứ là cựu chiến binh có nhiều cống hiến trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Bản thân ông đã được nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu cao quý trong quá trình phục vụ tại Ngã ba Đồng Lộc. Năm 2015, ông Nguyễn Xuân Lứ đã được nhà nước phong tặng Anh hùng LLVTND. Sau khi về hưu, hai vợ chồng ông liên tục tham gia các chức vụ quan trọng trong thôn, xã”, ông Mai Đình Phong, Bí thư Đảng ủy xã Hồng Lộc cho biết.