“Hạn chót”

Hình thức thu phí không dừng là xu hướng tất yếu mà hiện tất cả các nước tiên tiến trên thế giới đều đang thực hiện, không đâu còn thu phí kiểu “thủ công” như ta, bởi thu phí kiểu đang hiện hành có rất nhiều bất lợi và hệ lụy: làm mất nhiều thời gian, gây ách tắc giao thông, đặc biệt là trong điều kiện hệ thống giao thông của ta còn thiếu đồng bộ và nhiều bất cập. Cạnh đó, nó đòi hỏi bộ máy, nhân lực bán vé, kiểm soát vé, thanh tra giao thông cồng kềnh...

Những ai từng tham gia giao thông trên các tuyến cao tốc, quốc lộ, hẳn dễ dàng nhận thấy tại những trạm thu phí, rất thường xuyên trở thành những điểm ùn tắc giao thông hàng giờ đồng hồ. Những điều này hầu như rất ít thấy tại các nước có nền giao thông tiên tiến, với những trạm thu phí tự động.

Thực hiện việc thu phí tự động tại các trạm thu phí sẽ khắc phục hầu hết các hạn chế trên. Và điều quan trọng hơn, việc thu phí bằng công nghệ còn phục vụ mục tiêu minh bạch hóa, loại bỏ được tiêu cực trong thu phí, đồng thời còn góp phần thu thập dữ liệu giao thông phục vụ công tác quản lý, lập kế hoạch, quy hoạch về giao thông trong tương lai.

Thế nhưng, dù đã bắt đầu khởi động từ nhiều năm trước, cho đến nay, cách làm mang lại nhiều thuận lợi cho người dân, ngành giao thông và xã hội nói chung này vẫn chưa thể thực hiện một cách đồng bộ, rộng khắp cả nước. Sau rất nhiều chỉ đạo, đôn đốc của chính phủ, sau nhiều “hạn cuối” đã đưa ra và sau nhiều cuộc họp bàn cách tháo gỡ, nhưng những bất cập vẫn chưa được xử lý triệt để, tiến độ hoàn thành vẫn chưa phải là “hạn chót”.

Có thể thấy với kết quả này, Bộ Giao thông vận tải đã thể hiện sự lúng túng, yếu kém trong công tác quản lý, điều hành. Ngoài ra, việc Bộ Giao thông vận tải đề xuất bỏ quy định về thời hạn hoàn thành việc lắp đặt công nghệ thu phí không dừng, nhiều nhà chuyên môn cho rằng đây là một đề xuất theo hướng trì hoãn, là một bước lùi của việc áp dụng công nghệ tiên tiến vào hoạt động thu phí, hướng đi tất yếu đang rất cần được triển khai trong thời điểm hiện tại ở nước ta...

Trong cả một thời gian dài những năm qua, lĩnh vực giao thông, chúng ta đã đi sau rất nhiều năm so với các nước trên thế giới và cả trong khu vực. Để việc thu phí kiểu thủ công xưa cũ tồn tại khá lâu, kéo theo rất nhiều hệ lụy, ảnh hưởng không nhỏ đến việc phát triển kinh tế, xã hội và đời sống, sinh hoạt của nhân dân.

Cũng chính bởi sự chậm trễ này, ngày 25/11 vừa qua, chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ về các biện pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, xử lý bất cập ở các dự án BOT giao thông, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ra “tối hậu thư”, nêu rõ: nếu đến 31/12/2020 mà chưa vận hành trạm thu phí tự động thì sẽ quyết định dừng hoạt động thu phí theo đúng quy định của pháp luật.

Dư luận và người dân cả nước đã bày tỏ sự ủng hộ đối với quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Người dân mong mỏi đây thực sự sẽ là “hạn chót” chấm dứt tình trạng thu phí kiểu cũ, mở ra cơ hội phát triển mới cho lĩnh vực giao thông, góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội và cải thiện đời sống, sinh hoạt cho nhân dân.